De auteur is hoofddocent aan de Universiteit Gent en partner van de Vlerick Leuven Gent Management School.
De wetenschap is weer een stap dichter bij de identificatie van het managersgen. Goed management zou aangeboren kunnen zijn.
Onderzoekers hebben immers een deel in de hersenen kunnen lokaliseren dat men het executive brain of in het Nederlands ‘managementbrein’ is gaan noemen, wat in de pers al snel ‘CEO-brein’ is geworden. Het managementbrein zou zich vooral bevinden in de frontale en prefrontale lob, al dan niet toevallig ook dat deel van de hersenen waarmee wij onze primitievere emoties controleren. Omdat we even op de rem staan, even goed om ons heen kijken, kunnen we de dingen op een rijtje zetten in plaats van impulsief te reageren. Het managementbrein slaagt er blijkbaar goed in op de rem te duwen en allerlei afleidingen af te remmen. Wie te veel afgeleid wordt door negatieve gebeurtenissen is een piekeraar en piekeraars presteren niet. Wie te veel afgeleid wordt door de leuke dingen des leven is een flierefluiter. Geen manager.
Alzheimer in het CEO-brein. Het CEO-brein zorgt ervoor dat je geheugen, taalvaardigheid en aandacht netjes samenwerken om een doel te bereiken. Het maakt niet veel verschil of dat doel nu vijf jaar of vijf minuten in de toekomst ligt. Het CEO-brein helpt je nauwkeurig vast te stellen waar je staat, waar je naartoe wilt en hoe je daar raakt. Mensen zonder een CEO-brein zijn ‘blind voor de toekomst’.
In vergelijking met dieren hebben mensen een sterk managementbrein. Katten hangen meestal zomaar wat doelloos rond, volgen het eerste het beste object dat hun aandacht krijgt. Het CEO-brein is dan ook geen primitief deel in onze hersenen. Bovendien is het erg kwetsbaar. Bij ongevallen of Alzheimer kan het snel en nagenoeg volledig verdwijnen. Of wat cynisch geformuleerd: je kan lang overleven zonder CEO-brein, ook in de zakenwereld. Denk maar terug aan Sabena.
Welke vaardigheden ontwikkelen mensen met een sterk CEO-brein?
doelstellingen formuleren
kunnen overleggen met zichzelf
een plan naar het doel ontwikkelen
het plan in het werkgeheugen houden terwijl eraan gewerkt wordt
fouten uit het verleden in het werkgeheugen kunnen stoppen
de toekomst in het werkgeheugen kunnen stoppen
een logische volgorde in een stappenplan kunnen opbouwen
effectief aan elke stap kunnen beginnen
goed de benodigde tijd voor elke tussenstap kunnen inschatten
vooruitgang opvolgen
het plan flexibel kunnen aanpassen
zo nodig vlot van plan A naar plan B kunnen overstappen
feiten kunnen scheiden van emoties.
Groot managementtekort. Hebt u een duidelijk tekort aan deze vaardigheden, dan spreekt men in geneeskundige kringen over executive dysfunction, door ons met veel literaire vrijheid vertaald als: groot managementtekort (GMT). Welke mensen zijn dus volkomen ongeschikt voor management? Kunstenaars en perfectionisten. Perfectionisten blijven eindeloos hangen bij de realisatie van één stapje en kunstenaars werken niet met doelstellingen, maar met de inspiratie van het moment.
Waar vindt of vond men GMT? Bij de meeste dotcombedrijfjes, bij Agalev, bij Sabena dus, bij dromers en wereldverbeteraars, bij veel journalisten, in zowat de gehele kunstsector, bij warhoofden en genieën. De bekende filmrealisator Stanley Kubrick moet enorm hoog hebben gescoord op het GMT, want al zijn films kwamen met een enorme vertraging en een flinke overschrijding van het budget tot stand. Hij was dan ook een kunstenaar én perfectionist.
Soms denken we zelfs dat hele regeringen leiden aan GMT, maar de vraag is of dit in de politiek een voordeel of een nadeel is. Hebben we niet een nog steeds zeer populaire ex-premier die zei dat je de problemen best oplost als ze zich voordoen?
Waar knelt het schoentje bij mensen die lijden aan GMT? Lees goed, misschien herkent u er wel uw baas in, of een bekend politicus, of je buurman-kunstenaar.
kunnen geen doelen stellen, zien er het nut niet van in
denken dat de dingen gewoon gebeuren ( Guy Mathot: “Het Belgisch staatstekort is vanzelf gekomen, het zal ook vanzelf wel weer weggaan.”)
raken niet uit de startblokken ( writer’s block)
leren niet uit hun fouten, blijven gewoon hetzelfde verder doen (tiens, zou de CD&V ook al lijden aan GMT?)
schommelen tussen rigiditeit en impulsiviteit
krijgen hun emoties moeilijk onder controle
geven liever op dan een andere benadering te gebruiken
menen dat goedgemeende suggesties aanvaarden een teken van zwakte is
slaan belangrijke stappen over.
Is verandering mogelijk? Als het allemaal aangeboren is, dwingen zich uiteraard onmiddellijk twee vragen op. Kan je het nog veranderen? Mijn decaan (ik ben tenslotte deeltijds verbonden aan een business-school) suggereert mij voorzichtig te zijn met het antwoord op deze eerste vraag. Dan moeten we dus héél voorzichtig zijn. Denkt u dat u uw wiskundig talent nog kan ontwikkelen? Kan taalgevoel nog groeien? Kunt u geduldiger leren worden? Juist, dat kan en hoe meer talent u heeft, hoe sneller u zult bijleren. Zal ook wel gelden voor managementtalent zeker.
Hebben vrouwen een sterker CEO-brein? Nu is het mijn echtgenote die mij suggereert even voorzichtig te zijn met het antwoord op deze tweede vraag. Waarom blijken vrouwen betere chauffeurs te zijn? En betere beleggers? Juist, omdat ze beter uit hun doppen kijken en minder impulsief te werk gaan. Ze vermijden (gemiddeld!) beter de gekke en onverantwoorde risico’s. Dat zou er wel eens op kunnen wijzen dat vrouwen een sterker CEO-brein hebben. Als je een man het huishouden ziet ‘managen’ (management en ménage hebben dezelfde etymologische stam) en je vergelijkt zijn heldhaftige inspanningen met de hare, dan heb je geen hersenscan nodig om het antwoord te krijgen op de vraag: is het nu echt mogelijk dat vrouwen een beter CEO-brein hebben? En waarom zijn goede CEO’s zo schaars? Juist, omdat we ze al te vaak bij de verkeerde sekse gaan zoeken.
Marc Buelens
Waarom zijn goede CEO’s zo schaars? Juist, omdat we ze al te vaak bij de verkeerde sekse gaan zoeken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier