GROENTEVERWERKERS: STOP DE NAIJVER!

Met de fusie tussen Dujardin Foods van de West-Vlaamse familie Haspeslagh en Congelados De Navarra van de Spaanse familie Jiménez, lijkt de eerste ernstige stap gezet in het consolidatieverhaal van de diepvriesgroentesector. Die consolidatie is al meermaals voorspeld, zodat het bijna op een self-fulfilling prophecy ging lijken. Over de noodzaak tot consolidatie lijkt iedereen in de sector het nochtans eens. Maar blijkbaar gaapt er een gigantische kloof tussen het denkproces en het beslissingsproces.

De problemen in de sector zijn nog niet groot genoeg, het doet nog te weinig pijn, klinkt het. Het is nog te veel de combinatie van enerzijds niet moeten en anderzijds de mentaliteit. Een bekend geluid, dat echt niet alleen te maken heeft met de bekende West-Vlaamse koppigheid.

Toch is het bijzonder ironisch te moeten vaststellen dat de eerste fusie, hoe bescheiden ook, er een is tussen een West-Vlaamse en een Spaanse sectorgenoot. En dat terwijl de meeste bedrijven die actief zijn in het verwerken en invriezen van groenten niet alleen in elkaars achtertuin liggen, maar ook bijna allemaal familiale banden hebben. De ingebakken concurrentiedrift, naijver en achterdocht maken echter dat de cultuurverschillen tussen een Spaans en een West-Vlaams bedrijf blijkbaar kleiner zijn dan tussen de West-Vlaamse spelers onderling, ook al dragen sommige dezelfde familienaam.

Het is geen toeval dat dit West-Vlaamse hinterland werd omgedoopt tot le jardin d’Europe. Het dynamisme en de bijbehorende vakkennis resulteren in de hoogste rentabiliteit per hectare. De concurrentiedrift werd op het scherp van de snee gevoerd. Dat bleek dé receptuur te zijn om zowat dertig procent van de wereldmarkt van de diepvriesgroenten in handen te krijgen. Van de 2 miljoen ton groenten die in 2003 in Europa werden verwerkt, tekende de West-Vlaamse cluster voor ruim 850.000 ton (42,5 %). Alles samen vertegenwoordigen ze een waarde van liefst 550 miljoen euro.

Maar er komt sleet op de formule en – vooral – concurrentie opzetten uit Zuid- en vooral Oost-Europa. Jazeker, er moet ginds nog een hele evolutie gebeuren. Maar iedereen uit de sector ziet de opgang vanuit die contreien komen, en stelt tegelijk vast dat de productie in eigen land stokt. Een onomkeerbaar proces dat al geruime tijd aan de gang is, en niet langer met de historische noeste arbeid kan worden gekeerd. Ook diversificatiepogingen richting bio of convenience zijn niet de verwachte cashkoeien geworden, al wordt tot vandaag geïnvesteerd in nieuwe productielijnen daarvoor. Zelfs al weet iedereen dat er nu al een overcapaciteit is, wat vreet aan de rentabiliteit.

Het vergt meer moed dan intellect om in te zien dat je als team sterker staat dan als individu. Het gaat om het opgeven van de absolute macht en van het grote gelijk. En het antwoord dat Dujardin vandaag geeft, is dat je buiten West-Vlaanderen dus makkelijker personen vindt die diezelfde visie delen.

Lieven Desmet