Generatie ‘Y’ aan het werk

Werk is een evidentie. De maatschappij berust immers op de economie en die economie berust op werk. Werk is bijgevolg geen plicht, het is gewoon een evidentie. Werken is tegelijk een kans. En zolang de werkende zich in zijn job bevestigd weet, is elke job zinvol. Loon op zich is ook geen drijfveer. Inhoudelijke motivatie des te meer. Dat is een van de conclusies uit het boek De speeltijd is voorbij. Daarin schrijft Jan Glorieux in opdracht van het VKW de visie van jongeren over werken. Tien jongeren, tussen de achttien en 25 jaar, van verschillende pluimage, kwamen een dag samen om onder leiding van An Goovaerts, adjunct-hoofdredacteur van Trends, een diepgaand en geanimeerd gesprek te voeren. Daarbij vormde hun visie op het thema ‘werk’ de rode draad van het boek. Deze jongeren, geboren na 1980, stammen uit de zogeheten ‘generatie Y’. In tegenstelling tot hun voorgangers van ‘generatie X’ zijn zij niet zo nihilistisch. Wie het boek leest, merkt integendeel een groot realisme. En tegelijk leert het ons om heel omzichtig om te springen met etiketten. ‘Dé jeugd’ bestaat niet, dat wisten we al, maar hier wordt andermaal het bewijs geleverd dat generatiegenoten geen monolithisch blok vormen. Ze waarschuwen er zelf voor. “Beschouw ons niet als een representatief staal van de jongeren van vandaag.”

Meer dan vroeger werd deze generatie gestimuleerd om zelf een mening te vormen en om alles van verschillende kanten te bekijken. Daaruit vloeit voort dat ze zich niet laten vangen aan absolute stellingen. “De hoge lonen van CEO’s zijn niet de kern van de zaak”, licht iemand toe. Ook duidelijk: deze generatie beoordeelt niet langer op basis van de aloude en geldende criteria (status), maar veeleer op pragmatische basis. Vanuit de ervaringen die ze met die persoon opdoen. Daarop voortbouwend komen ze tot de stelling dat werknemers best meer inspraak verdienen in het reilen en zeilen van het bedrijf. Vrijheid en autonomie zijn belangrijke waarden, net als zelfmotivatie. Carrière en gezin combineren blijkt ook voor deze jongeren een belangrijk vraagstuk. Een carrièredrang kent geen grenzen. Maar het mag ook geen doel op zich zijn. Tegelijk is het duidelijk dat deze groep zich bewust is van het doorbreken van de traditionele rolpatronen. Dromen van een levenslange carrière binnen één bedrijf is niet meer van deze tijd.

De grote verdienste van dit boek is de geslaagde en gelaagde aanpak om jongeren een dag onder te dompelen en te laten debatteren over één thema, maar dan vanuit verschillende invalshoeken. Is werken een plicht of een voorrecht? Biedt werk iemand status? Is carrière maken belangrijk? Hoe kijken ze aan tegen economische migratie? De antwoorden overstijgen de clichés en getuigen heel vaak van een grote maturiteit. Zo stellen deze jongeren zich vragen bij het onderwijs dat te schools is en ondernemingszin zeker niet aanmoedigt.

JAN GLORIEUX, DE SPEELTIJD IS VOORBIJ. JONGEREN OVER WERKEN, VKW, 2008, 86 BLZ, TE BESTELLEN VIA VKW.INFO@VKW.BE

Lieven Desmet