Een consortium van Saudische en Amerikaanse investeerders haalde deze maand de grote gameproducent Electronic Arts voor 55 miljard dollar van de beurs. Verwacht wordt dat wereldwijd duizenden mensen bij EA hun job zullen verliezen. Artificiële intelligentie neemt hun plaats in.
Wie al eens een spelletje FIFA – vandaag heet dat EA Sports FC – heeft gespeeld, of zich met de levens van virtuele gezinnen heeft bemoeid in The Sims, die heeft bijgedragen aan het succes van Electronic Arts (EA). Het bedrijf in Californië is een van de grootste game-uitgevers ter wereld.
Investeerders legden onlangs 36 miljard dollar neer voor de overname van EA. Het gaat om het Saudische Public Investment Fund (PIF) en de durfkapitaalinvesteerders Silver Lake en Affinity Partners. Dat laatste staat onder leiding van Jared Kushner, de schoonzoon van de Amerikaanse president Donald Trump.
Naast de eigen middelen lenen ze 19 miljard dollar bij de bank JPMorgan, waardoor ze een bod van 55 miljard dollar konden doen. Het consortium betaalt daarmee een premie van 25 procent op de beurswaarde van EA. De deal zou medio volgend jaar worden afgerond.
Zo’n leveraged buy-out gaat gepaard met financiële druk, want de overnemers betalen de lening terug met de omzet van EA. Die bedroeg vorig jaar 1,5 miljard euro. Een grondige herstructurering van de game-uitgever lijkt dus onvermijdelijk. Volgens bronnen van Financial Times kijken de investeerders naar artificiële intelligentie (AI) om de productie van games goedkoper en efficiënter te maken.
Daar komt AI
In de sector leeft de vrees dat de integratie van steeds betere AI-tools zal leiden tot een grootschalig banenverlies. Dat is ook de overtuiging van Glenn Van Waesberghe, onderzoeker naar gametechnologie en AI aan de hogeschool Howest, waarvan de richting Digital Arts & Entertainment al meermaals is verkozen tot beste gameopleiding ter wereld. Van Waesberghe benadrukt dat het gebruik van AI in tal van sectoren zal toenemen, en dat de game-industrie zeker niet gespaard zal blijven. “Gamebedrijven zijn altijd op zoek naar manieren om het productieproces slanker te maken. Er zal zeker een impact zijn op programmeurs en creatief personeel, want hoewel gameontwikkeling een bijzonder complex proces is, kan AI een duidelijke rol spelen in een aantal stappen.”
‘Voor juniors die net zijn afgestudeerd, wordt het moeilijker om een plaats te vinden in de sector’
AI kan bijvoorbeeld worden gebruikt om het verhaal en de dialogen van een game te schrijven, of om alle mogelijke genres muziek te genereren. Daarnaast kan het worden ingezet om grafische ontwerpen te maken en daarmee gamewerelden aan te kleden. Stemgeneratoren kunnen de gamepersonages een stem geven, en die personages zouden ellenlange gesprekken met spelers kunnen voeren als ze aangestuurd worden door een chatbot, een soort aangepaste vorm van ChatGPT.
“Voor juniors die net zijn afgestudeerd, wordt het moeilijker om een plaats te vinden in de sector”, erkent Glenn Van Waesberghe. “Wij bereiden onze studenten zo goed mogelijk voor. We leren hen nog altijd het ontwikkelingsproces van a tot z, maar we vertellen net zo goed over AI-hulpmiddelen en hoe die te gebruiken. Het is belangrijk dat we ons aanpassen aan de nieuwe realiteit, zodat de studenten van nu beter worden klaargestoomd voor de arbeidsmarkt dan die van de vorige jaren.”
Platte commerce
Het gebruik van AI in games is op dit moment het meest zichtbaar in de spellen van kleinere, onafhankelijke ontwikkelaars, de zogenoemde indies, zegt Birger De Geyter, managing partner bij het gameconsultancybedrijf Spacefwd. “Kleine, onafhankelijke gameontwikkelaars hebben sowieso minder middelen, en daarom experimenteren ze ook sneller en vrijer met AI. Zolang de kwaliteit van games daar niet onder lijdt, levert dat weinig kritiek op van gamers.”
“Voor de grote gameproducenten is het anders”, aldus Van Waesberghe. “Zij gaan voorzichtiger om met AI. Het zit nu vooral nog achter de schermen.”
‘De investering in EA past in de Vision 2030-strategie van Saudi-Arabië om zijn inkomsten te diversifiëren’
EA kan een eerste grote naam zijn waar dat verandert, en daar staat de gameonderzoeker van Howest niet echt van te kijken. “EA staat erom bekend dat het voor zijn voetbalgames ieder jaar vooral de spelerslijsten aanpast en een kleine mechaniek verandert. Het is platte commerce, wat ergens begrijpelijk is, want het blijft natuurlijk een voetbalspel. En het werkt ook, want EA Sports FC is een enorm verkoopsucces met een trouw publiek. Maar zeker is dat AI ook wel past binnen dat verhaal.”
De interesses van de kroonprins
Een ander opvallend gegeven aan de overname van EA zijn de overnemers zelf: het Saudische Public Investment Fund (PIF) en de Amerikaanse investeerders Silver Lake en Affinity Partners. De invloed uit Saudische hoek zal meer wegen dan op het eerste gezicht lijkt. PIF en Affinity Partners hebben namelijk een gedeelde geschiedenis, want het staatsfonds pompte bij de oprichting 2 miljard dollar in het private-equitybedrijf van Kushner. Saudi-Arabië had al een belang van 9,9 procent in EA, maar dat wordt nu dus uitgebreid.
“De investering past in de Vision 2030-strategie van Saudi-Arabië om zijn inkomsten te diversifiëren, niet alleen maar olie”, zegt Birger De Geyter van Spacefwd. “Sport en gaming zijn de twee zaken die het land zowel economisch als cultureel moeten verrijken. Het zijn ook de twee grote interesses van Mohammed bin Salman, de kroonprins van Saudi-Arabië. De overname van EA past in dat plaatje. Het is niet alleen een grote game-uitgever, maar ook de grootste in sportgames.”
Investeringen van Saudi-Arabië in Europese sportclubs zijn bij veel mensen bekend, maar PIF heeft ook meerdere grote belangen in bekende gamebedrijven, waaronder Nintendo en Take-Two Interactive. Daarnaast bouwt het land een district in de hoofdstad Riyad dat compleet in het teken van games staat, inclusief een speciale arena voor e-sporttoernooien, ofwel competitief gamen. Volgens de Vision 2030-strategie wil het land tegen 2030 39.000 banen creëren in de gaming- en e-sportsector.
“Met de overname van EA schakelt PIF een versnelling hoger. We hebben al veel participaties gezien, maar een overname op deze schaal is nieuw”, stelt De Geyter. Dit jaar was er nog een andere opvallende Saudische overname in de sector. Hoewel van een kleinere orde, werd in maart de gamedivisie van Niantic overgenomen, de maker van de populaire mobiele game Pokémon GO.
‘Vlaamse gamebedrijven voelen voorlopig geen effect’
Wat betekenen deze trends voor de Vlaamse game-industrie? Vorig jaar was die goed voor 70 miljoen euro omzet, een vooruitgang in vergelijking met het zwakke jaar 2023. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van Flega, de Flemish Games Association. De tewerkstelling groeide ook, van 565 voltijds equivalenten in 2023 tot 674 vorig jaar.
Natascha Rommens, general manager van Flega, legt uit dat die schommelingen normaal zijn voor de sector. “De tewerkstelling in de gamesector varieert vooral in functie van projecten die in de pijplijn zitten. We zitten zeker nog niet op een punt waar Vlaamse gamebedrijven werknemers gaan vervangen door AI.”
Volgens haar is het nog koffiedik kijken welke impact artificiële intelligentie zal hebben op de Vlaamse gamebedrijven. “De echte impact kennen we nog niet. AI is natuurlijk krachtig. Het kan werk optimaliseren en ontwikkelaars ondersteunen. In onze sector is technologie cruciaal en die evolueert ook heel snel. Gamebedrijven zijn dus gewend om snel te reageren op wat verandert.”
Rommens maakt zich minder zorgen over de gevolgen van Saudische overnames. “Zulke investeerders zetten vooral in op triple-A-games (grote blockbustergames, nvdr) en e-sport, en die zijn in onze regionale sector helemaal niet of erg weinig aanwezig.”
