FOSSIEL, ELEKTRISCH OF HYBRIDE

Wie een nieuwe wagen aanschaft, kijkt niet alleen naar het merk, maar ook naar de brandstofsoort en het aandrijfsysteem. De keuze was nog nooit zo groot. Welke combinatie het meest geschikt is, hangt af van het rijprofiel van de bestuurder.

Om een verstandige keuze voor een brandstofsoort en een aandrijfsysteem te kunnen maken, is het rijprofiel van een bestuurder doorslaggevend. Dat profiel hangt niet alleen samen met het aantal kilometers dat hij per jaar aflegt, de aard van de trajecten is minstens even belangrijk. Een systeem dat geschikt is voor een bestuurder die vooral veel korte afstanden aflegt, is mogelijk minder ideaal voor een andere die regelmatig lange afstanden doet. Voorts spelen de milieubewustheid en natuurlijk het budget van de bestuurder een grote rol.

Afhankelijk van die criteria kunnen autokopers een weloverwogen keuze maken tussen voertuigen met een klassieke verbrandingsmotor of met alternatieve aandrijfsystemen. We zetten de plus- en de minpunten van elk systeem op een rij.

DIESEL

Uit cijfers van de automobielfederatie Febiac blijkt dat het Belgische wagenpark in 2012 voor 68,9 procent bestond uit dieselwagens. In 2008 was dat zelfs 78,9 procent. Dat het bergaf gaat met de populariteit van diesel, is een gevolg van de afschaffing van de fiscale voordelen voor die wagens. Bovendien tonen steeds meer studies aan dat diesel niet per definitie voor elk type bestuurder de goedkoopste brandstof is.

+ Dieselvoertuigen zijn voor bestuurders met een normale rijstijl zuiniger dan een benzinemodel met evenveel vermogen. Bovendien is diesel goedkoper dan benzine, al wordt dat prijsverschil steeds kleiner.

— Een dieselwagen is duurder bij de aankoop en ook de onderhoudsfacturen liggen meestal hoger. De technologie om het vermogen van een dieselwagen te verhogen en het verbruik te drukken is vrij complex. Daardoor kan de rekening hoog oplopen als er buiten de garantieperiode iets misgaat.

— Dieselvoertuigen zijn minder geschikt om er korte afstanden mee af te leggen. De motor komt dan niet op bedrijfstemperatuur, waardoor het verbruik hoger ligt en er vroegtijdige slijtage kan optreden aan dure onderdelen. Dieselwagens stoten ook veel fijn stof uit, dat erg schadelijk is voor de gezondheid.

BENZINE

Volgens Febiac bedroeg het aandeel van de benzinewagens in België 29,9 procent in 2012, tegenover een dieptepunt van 20,7 procent in 2008. Benzine is dus weer aan een opmars bezig. Dat hebben ook de autobouwers begrepen. Ze concentreerden hun innovaties lange tijd op dieselmotoren, maar de voorbije jaren heeft de benzinemotor op dat gebied een inhaalbeweging gemaakt. ‘Downsizing’ is het nieuwe toverwoord, waarbij met een lagere cilinderinhoud en een lager verbruik evenveel of meer vermogen wordt verkregen door gebruik te maken van een turbo of een compressor en directe injectie.

+ Een benzinewagen is goedkoper bij de aankoop en heeft minder onderhoudsgevoelige onderdelen dan een dieselwagen.

+ Een motor op benzine loopt veel zachter en stiller, met minder trillingen. Dat verhoogt het comfort tegenover een dieselwagen. Benzinemotoren raken sneller op bedrijfstemperatuur, waardoor kortere ritten minder nadelig zijn dan op diesel.

— De brandstofkosten liggen hoger bij een benzinemotor, omdat hij meer verbruikt en benzine duurder is.

LPG

Lpg of vloeibaar propaangas is een restproduct dat ontstaat bij de raffinage van ruwe aardolie. Doorgaans wordt voor die brandstof een lpg-tank ingebouwd in een benzinewagen.

+ De veel lagere prijs is het grootste voordeel van lpg. Een liter lpg kost minder dan de helft van dezelfde hoeveelheid benzine of diesel. Het aantal afgelegde kilometers is bepalend voor de termijn waarop de investering in de lpg-tank wordt terugverdiend. Lpg is ook een veel schonere brandstof dan benzine en diesel.

— Niet elke wagen is even geschikt om op lpg te rijden. De brandstof wordt als gas ingespoten en niet als vloeistof, waardoor de koeling en de smering van de kleppen niet zo efficiënt gebeurt als in verbrandingsmotoren op benzine of diesel. Niet alle motoren zijn daar even goed voor geschikt. Maar dat hoeft geen reden te zijn om lpg meteen af te schrijven. Er bestaan verscheidene systemen die de kleppen van een lpg-motor extra smeren. Bedrijven die gespecialiseerd zijn in het plaatsen van lpg-installaties weten ook perfect welke merken en motoren probleemloos lpg verdragen. Een beperkt aantal constructeurs biedt fabrieksversies met lpg aan, waarvoor dezelfde wettelijke garantie geldt als voor de andere modellen uit het gamma.

— Op voertuigen die op lpg rijden, wordt een aanvullende verkeersbelasting geheven. Die hangt af van de cilinderinhoud van de wagen.

— Het netwerk van tankstations dat lpg aanbiedt, is niet zo uitgebreid. In België hebben bestuurders op dat gebied niet te klagen, maar elders in Europa is dat vaak anders.

— In sommige ondergrondse parkeergarages zijn lpg-voertuigen niet toegelaten.

CNG

Ook voor cng, samengeperst aardgas, moet een extra tank worden ingebouwd, waar het gas onder hoge druk wordt opgeslagen. Cng lost op in de lucht en is dus niet gevaarlijk. Aardgas wordt getankt per kilogram. De prijs ligt iets onder 1 euro per kilogram.

+ Cng is dan wel een fossiele brandstof, maar wel de minst vervuilende. Momenteel is cng ongeveer een derde goedkoper dan diesel. Er is ook geen extra rijbelasting verschuldigd voor cng-wagens. De aardgasfederatie KVBG keert zelfs tijdelijk extra subsidies uit voor wie een cng-voertuig aanschaft.

— Het beperkte aantal tankstations is het grootste nadeel van samengeperst aardgas. Over heel België zijn er nog altijd minder dan twintig operationeel, al wordt het aanbod mondjesmaat uitgebreid. Het is mogelijk een eigen vulinstallatie te laten bouwen, maar dat is enkel rendabel voor wie meerdere cng-voertuigen bezit, zoals taxibedrijven en koerierdiensten. In Nederland, Duitsland en Italië is cng wel populair, en is de bevoorrading dus veel uitgebreider.

HYBRIDE

De term ‘hybride’ duidt aan dat een elektrische motor en een klassieke verbrandingsmotor met elkaar worden gecombineerd. In de meeste gevallen draait de verbrandingsmotor op benzine, al zijn er ook enkele dieselhybrides op de markt. Naast de klassieke hybrides, die hun batterijen tijdens het rijden opladen, is er een modernere plug-invariant, die ook via het elektriciteitsnet kan worden opgeladen. Dat ondervangt de grootste tekortkoming van de klassieke hybride: dat de wagen enkel over beperkte afstanden elektrisch kan rijden.

+ Klassieke hybrides zijn al lang op de markt; de eerste generatie van de Toyota Prius werd al in 1997 gelanceerd. Sindsdien is de technologie sterk geëvolueerd, met krachtigere accu’s die meer vermogen opwekken. Ook de interactie met de verbrandingsmotor en de overbrenging werden geperfectioneerd, zodat hybride voertuigen veel comfortabeler zijn geworden.

+ Een plug-inhybride combineert de voordelen van een klassieke hybride met die van een zuiver elektrisch voertuig. In stads- en fileverkeer kunnen hybride voertuigen volledig elektrisch rijden. Ze stoten dan geen schadelijke stoffen uit, want ze verbruiken geen brandstof. Bovendien zijn die wagens vaak ook voorzien van slimme technologie, waarbij energie wordt gerecupereerd tijdens het remmen, wat de uitstoot nog verder vermindert.

+ De meeste hybride modellen zijn een verdere ontwikkeling van technologie die haar waarde al had bewezen. Het systeem heeft zich daardoor de voorbije jaren erg betrouwbaar getoond.

+ Door de wisselwerking met de elektrische motor is de klassieke verbrandingsmotor minder aan slijtage onderhevig. Dat betekent dat op lange termijn ook de onderhoudskosten lager uitvallen. De elektrische motor is zogoed als onderhoudsvrij.

— Hybride voertuigen zijn vaak nog altijd fors duurder dan hun benzine- of dieselvariant. De hoge aankoopprijs wordt tijdens de levensduur van het voertuig wel gecompenseerd door de lagere brandstof- en onderhoudsfactuur.

— De batterijpacks die de elektrische energie leveren, nemen nogal wat plaats in. Dat gaat vaak ten koste van de kofferruimte. Sommige constructeurs proberen dat nadeel zo veel mogelijk te beperken door de batterijpacks onder de stoelen te plaatsen.

— Hybride voertuigen hebben een lager maximaal sleepvermogen, doordat een elektrische motor daarvoor minder geschikt is. Wie vaak zware lasten trekt, moet daar rekening mee houden.

— Het Belgische belastingsysteem is niet altijd even voordelig voor hybride voertuigen. De Belasting op Inverkeerstelling (BIV) werd in Vlaanderen al hervormd, maar nog niet in Brussel en Wallonië. De Vlaamse BIV wordt berekend via een vrij ingewikkelde formule op basis van de milieukenmerken van het voertuig. Dat is niet het geval bij de berekening van de jaarlijkse verkeersbelasting. Een voorbeeld: de Lexus RX450 h, een hybride SUV uit het hogere segment, stoot 140 gram CO2 uit, wat in die categorie erg weinig is. Maar het model wordt fiscaal afgestraft vanwege de hoge cilinderinhoud van de ondersteunende benzinemotor. De fiscus behandelt die Lexus als een wagen met 18 fiscale pk’s, waarvoor elk jaar 1485 euro aan verkeersbelasting verschuldigd is.

ELEKTRISCH

België heeft een achterstand in elektrische wagens. Dat is deels te wijten aan het gebrek aan ondersteuningsmaatregelen door de overheid. In Noorwegen, waar die voertuigen fiscaal worden gestimuleerd en zelfs over eigen rijstroken en parkeerplaatsen beschikken, zijn elektrische wagens wel een succes.

+ Elektrische voertuigen stoten geen schadelijke gassen uit. Ze bevatten ook minder slijtagegevoelige onderdelen dan een verbrandingsmotor.

+ In een elektrische wagen heerst vrijwel absolute stilte. De bestuurder hoeft ook niet te schakelen. Dat zorgt voor een comfortabele rijervaring.

— De elektriciteit waarmee de accu’s worden opgeladen, wordt vaak nog opgewekt met fossiele brandstoffen.

— De hoge aankoopprijs is het grootste struikelblok voor veel potentiële kopers. De beperkte gebruiksmogelijkheden — het vrij kleine rijbereik en de beperkte beschikbaarheid aan oplaadpunten — maken dat elektrische voertuigen niet voor elk type bestuurder geschikt zijn.

KOEN LAUWERS

Diesel is niet per definitie voor elk type bestuurder de goedkoopste brandstof.