Forse boete voor BNP Paribas Fortis wegens falend anti-witwasbeleid

BNP Paribas Fortis krijgt een administratieve boete van 15 miljoen euro opgelegd omdat de bank in gebreke bleef bij de toepassing van de anti-witwasregels. Volgens de bank zijn de vastgestelde tekortkomingen intussen aangepakt.

De boete is een gevolg van een inspectieverslag opgesteld door de Nationale Bank en heeft betrekking op de periode van eind 2014 tot juni 2019. BNP Paribas Fortis betwistte de vaststellingen niet en die leidden uiteindelijk tot het toekennen van een administratieve boete door de sanctiecommissie van de Nationale Bank.

In het verslag worden de gebreken in de anti-witwascontroles opgesomd. Er is sprake van het niet voorzien in detectiesystemen in het automatische toezicht om atypische verrichtingen bij krediet- en effectenrekeningen op te sporen. Ook heeft de bank klanten met een hoog risico en klanten die actief zijn in sectoren met een hoog risico ten onrechte vrijgesteld van nader onderzoek. De termijnen waarbinnen data werden onderzocht waren bovendien ongebruikelijk lang.

Er wordt ook expliciet verwezen naar verrichtingen in edele metalen. BNP Paribas Fortis zou te weinig onderzoek gevoerd hebben naar de oorsprong van goud dat klanten bij de bank deponeerden of naar het geld dat ze gebruikten om het edele metaal aan te schaffen.

Uitzonderlijk hoge boete

Het is uitzonderlijk dat er in België zo’n hoge boete voor falende anti-witwascontroles wordt opgelegd. Dat heeft grotendeels te maken met het feit dat de wetgeving sinds 2017 strenger is geworden. In het verleden waren boetes van enkele honderdduizenden euro’s de regel. Zo kreeg BNP Paribas Fortis drie jaar geleden een boete van 300.000 euro voor het niet-detecteren van verdachte geldstromen. Vandaag kan een boete oplopen tot 10  procent van de netto-omzet van een instelling.

In normale omstandigheden is er sprake van een maximale boete van 5 miljoen euro. Maar de sanctiecommissie hield rekening met verzwarende omstandigheden, zoals de ernst en de duur van de inbreuken, de mate van verantwoordelijkheid van de bank, en het voordeel en de winst die de inbreuken de instelling hebben opgeleverd. Aanvankelijk dreigde de sanctie op te lopen tot 20,2 miljoen euro maar dat bedrag werd uiteindelijk afgezwakt tot 15 miljoen euro.

In een persbericht beklemtoont BNP Paribas Fortis dat de vastgestelde tekortkomingen intussen zijn aangepakt. De bank heeft naar eigen zeggen een uitvoerig remediëringstraject opgezet waarbij de interne procedures, systemen en controlemaatregelen ter voorkoming van witwassen zijn aangescherpt.