Feest in uw buik

Asterix en Obelix hadden maretak voor hun toverdrank, Popeye slikte spinazie. Sterke jongens, maar over hun stoelgang wordt in die strips en filmpjes met geen woord gerept. Cichorei moeten ze eten! Het Belgische Orafti speelt dankzij de wonderknol een hoofdrol in het verhaal van functionele voeding. Het nieuwe label ‘Beneo’ garandeert u latrinair genot.

Vroeger was het leven simpel. Bij frieten hoorde mayonaise, bij schrijven een pen, bij brood tarwemeel, water en zout. Nu krijg je een kwak samoeraisaus, schrijf je op een laptop en eet je postmoderne boterhammen. Zelfs warme bakkers maken massaal gebruik van zogenaamde broodverbeteraars en kant-en-klare broodmixen.

Het Vlaamse Puratos wist op dat vlak een prominente rol in Europa te verwerven. Puratos lanceert deze week een nieuwe broodmix. De mengeling wordt gecommercialiseerd als Sportingbrood en doet dienst als basis voor een bruin brood met een hoog gehalte aan energieverschaffers zoals vitamines, actieve vezels en dextrose. Het bewuste brood zou ideaal zijn voor een sportdieet. Lees: aan te raden voor actieve burgers.

Een van de ingrediënten die daarbij het verschil maken, is inuline, een bestanddeel van cichorei. En daar komt Orafti in het plaatje. Deze dochter van de Tiense Suikerraffinaderij heeft zich op de cichorum intybus gestort en is op weg om een van de paradepaardjes van het Duitse Südzucker te worden. Uit een studie die Reuters in 1999 uitvoerde, kwam Orafti als de meest innoverende producent van voedingsingrediënten naar boven drijven.

De hang naar gezonde voedingswaren neemt toe. In dat licht kennen bijvoorbeeld caloriearme producten of margarines met een laag vetgehalte – het bekende Benecol – een hoge vlucht. De voedingsindustrie ziet duidelijk brood in de zogenaamde functionele voeding en nutricijnen. Het gaat om voedingswaren met een gezondheidseffect.

Iedereen huisvest in zijn darmen miljoenen bacteriën. Niet alle bacteriën zijn slecht voor de gezondheid. De bifidusbacterie zorgt bijvoorbeeld voor een vlotte darmtransit. De jongste jaren komen er allerlei voedingsproducten op de markt die de aanwezigheid van deze bacteriën bevorderen. Een bekend voorbeeld is Actimel van Danone. Daarin zitten lactobacillen, aanvullende bacteriën die de spijsvertering bevorderen. Een probiotische werking, zoals dat heet.

Inuline en oligofructose, ook afkomstig uit cichorei, spelen daarin een sleutelrol. Ze kregen de jongste jaren een prebiotische werking toegedicht. In mensentaal: ze voeden de ‘goedaardige’ bacteriën in het darmkanaal.

Een alternatieve methode om hetzelfde effect te bekomen, zijn prebiotische middelen met daarin inuline of oligofructose. Die stoffen zorgen voor een verbeterde calciumopname en darmtransit. Wanneer beide probiotische en prebiotische ingrediënten worden gecombineerd, spreekt men van een synbiotisch middel. Denk daar maar eens over na als u op het toilet zit.

Het sportbrood dat binnenkort bij zowat elke Vlaamse bakker zal liggen, legt niet meteen de nadruk op inuline. Het krijgt een speciaal label: Beneo. Eigenlijk gaat het om een marketingtruc die een ingewikkelde boodschap begrijpelijk moet maken. Vergelijk het met de slogan van chipfabrikant Intel, die de wereld wist te overtuigen dat het stickertje ‘Intel Inside’ een voorwaarde is voor een goede computer.

Dat label is geen overbodige luxe. Inuline en oligofructose zitten vandaag al in talloze producten zoals roomijs, yoghurt, ontbijtgranen, margarine en snoepgoed. Al meer dan 1200 producten bevatten de ingrediënten van Orafti, maar ze vermelden lang niet allemaal de voordelen van hun cichoreibestanddelen. Verwonderlijk is dat niet: probeer het verschil tussen prebiotische, probiotische en synbiotische producten maar eens uit te leggen op een eticket van enkele vierkante centimeter. Dan liever een label: Beneo.

“Het is de bedoeling om via het Beneo-label en het bijbehorende communicatieplatform de producten die inuline en oligofructose bevatten te ondersteunen,” zegt chief executie officer (CEO) van Orafti Georges Smits.

Tegelijk is Beneo het antwoord op een van de belangrijkste hindernissen waarmee de functional foods te kampen hebben. Tot op heden was het moeilijk en in sommige landen zelfs verboden om gezondheidsclaims te vermelden op de verpakking van zogenaamde nieuwe voedingswaren. Desondanks speelden Actimel en Yakult in op de gezondheidsrage en werden een groot succes. Heel wat voedingsproducenten zitten dan ook te wachten op een manier om hun producten op die manier te promoten. Daar wil Orafti zijn klanten bij helpen. Het bedrijf beschikt over voldoende wetenschappelijke informatie om zijn gezondheidsclaim te onderbouwen. Waarnemers bevestigen dat Orafti de jongste jaren veel investeerde in onderzoek naar de werking van inuline. Naar eigen zeggen heeft Orafti onderzoeksprojecten op het getouw gezet met meer dan 50 universiteiten. Orafti heeft een heus wetenschappelijk comité opgericht onder het voorzitterschap van UCL-professor Roberfroid om de beloftes te garanderen.

Executive vice-president Paul Coussement zegt: “Het is de bedoeling om de markt voor producten met inuline en oligofructose uit te bouwen. Met dit programma kunnen we onze partners ondersteunen.” Het logo is niet verplicht. Oude klanten kunnen toetreden, maar ook nieuwe klanten die een nieuw product lanceren kunnen het label aanvragen. Als ondersteuning start Orafti met een communicatiecampagne. “De eerste keer dat we zelf naar de consument gaan,” zegt Georges Smits trots. De campagne mikt vooral op de sensibilisering van de wetenschappelijke wereld en de diëtisten. De consument zou in de komende weken via artikels in gezondheidsmagazines en krantenbijlagen met Beneo in contact moeten komen. Echte advertenties heeft Orafti niet voor ogen. “Daarvoor rekenen we op onze partners,” legt marketing manager Christine Nicolay uit. Daarnaast zet het bedrijf een infolijn op en is er de website voor meer uitleg.

Binnen Südzucker geldt Orafti als een interessante diversificatie. Vandaar dat de centen voor de wetenschappelijke research vlot op tafel kwamen. Georges Smits: “Ons moederbedrijf heeft, zoals dat heet, deep pockets.”

Nochtans is het allemaal bescheiden begonnen. In 1986 besloten de toen nog familiale aandeelhouders van Tiense Suiker het advies van consultants te volgen en naar diversificatiemogelijkheden te zoeken. Huidig CEO Georges Smits kreeg de opdracht om een interne cel voor new business development uit te bouwen. Daarbij stond synergie met bestaande activiteiten centraal. Zegt Smits: “We zochten een antwoord op de vraag welke voedingsingrediënten in 2000 bovenaan het verlanglijstje zouden staan.” Hij won de hoofdprijs met de naam van een knol.

Op basis van de cichoreiplant – bekend van het witlof en als erzatzkoffie – begon Orafti drie basisproducten aan te maken: oligofructose, inuline en fructose. De drie grondstoffen leidden tot de huidige opdeling in Orafti Active Food Ingredients en Orafti Liquid Sweeteners. Op basis van de drie basisgrondstoffen heeft Orafti nu ongeveer vijftig producten in zijn assortiment.

De beslissing om deze producten op grote schaal te commercialiseren, viel pas in 1989. “We moesten wel investeren in de verbouwing van een kleinere suikerfabriek in Oreye,” legt Smits uit. “De totale kostprijs van de investeringen in de afgelopen twaalf jaar bedraagt intussen al 90 miljoen euro.”

Toen Südzucker de Tiense Suikerraffinaderij overnam, zagen de nieuwe eigenaars meteen het potentieel en steunden ze de ontwikkeling van de activiteiten. De naam Orafti bestaat echter pas sinds 1994. Voordien ging het om een gewone afdeling. Ondertussen heeft de onderneming al zes eigen vestigingen en worden de grondstoffen in vijftig landen verdeeld. Het hoofdkwartier ligt nog steeds in Tienen. Vandaag telt Orafti 250 werknemers en haalt het – grotendeels in het buitenland – een omzet van 125 miljoen euro. Dat is 15,6% van de omzet die Tiense Suiker (800 miljoen euro) haalt. “Het belang van de activiteit voor de groep neemt toe,” zegt Smits. “Je merkt dat aan de jaarverslagen. Südzucker haalt onze activiteiten steeds meer naar voren omdat ze geloven in het groeipotentieel. Momenteel groeien we zelfs met 40% per jaar.”

De omzet wordt vandaag nog gedomineerd door de verkoop van suikers. De groei op dat terrein is echter beperkt, aangezien die aan productiequota gebonden is. De activiteiten in voedingsingrediënten daarentegen hebben volgens het management een ruime groeimarge. Het wordt feest in uw darmen.

roeland byl