Peter Guenter is sinds vorige maand verantwoordelijk voor de commerciële activiteiten van de farmareus Sanofi. Een baan met heel wat besognes. “Europa zou zwaar moeten inzetten op farma en biotech in plaats van erop te schieten.”
“Hoe oud mijn dochters zijn? Nu moet ik even nadenken. Wacht hoor, dat ik geen stommiteiten zeg.” Het wordt Peter Guenter thuis ongetwijfeld vergeven, want de lat ligt hoog voor hem. Onlangs werd hij benoemd tot lid van het uitvoerend comité van het Franse farmaconcern Sanofi. Guenter is er voortaan verantwoordelijk voor de wereldwijde verkoop van geneesmiddelen en leidt een indrukwekkend verkoopapparaat van bijna 35.000 mensen. Sanofi telt wereldwijd 110.000 werknemers, onder wie 780 in België.
Guenter, die vijftig is, werd geboren in Sint-Amandsberg als zoon en kleinzoon van artsen. “Toen ik als kleine jongen in de praktijk van mijn vader rondsnuffelde, was ik al geïntrigeerd door de doosjes en de pilletjes in de stalenkast”, zegt hij. Zelf koos hij voor een opleiding lichamelijke opvoeding aan de Universiteit Gent. “Een wetenschappelijke basis, gecombineerd met de sociale vaardigheden die je ontwikkelt door te sporten en uit te gaan. Een ideale mix om aan de slag te gaan in de farma-industrie.”
Guenter opereert vanuit het Parijse hoofdkwartier van Sanofi, maar zal in zijn nieuwe functie de wereld rondtrekken. Vooral het eerste halfjaar reist hij naar zowat alle uithoeken om zich in te werken.
U zult de airmiles vlotjes opstapelen.
PETER GUENTER. “Ik vind het eigenaardig dat de Belgische regering, die wereldkampioen in belastingen is, dat nog niet belast als een voordeel in natura (lacht).”
Wat houdt uw functie precies in?
GUENTER. “Ik ben verantwoordelijk voor de volledige infrastructuur van de filialen, inclusief de financiën, de hr, de IT, de medische uitrusting en natuurlijk de sales en de marketing. Met de vaccinafdeling Sanofi Pasteur — het in 2011 overgenomen Genzyme, dat focust op zeldzame ziekten — en met de diergeneesmiddelendivisie houd ik me niet bezig.”
Zoals veel andere grote farmaspelers heeft Sanofi fors geherstructureerd, ook in België. Bovendien is de zogenoemde patentcliff — het plotse, massale verlies van inkomsten nadat het patent op de belangrijkste geneesmiddelen is verlopen — voor jullie al grotendeels verteerd. Dat maakt uw taak wellicht een stuk gemakkelijker?
GUENTER. “Mijn taak zal nooit gemakkelijk zijn. Maar het klopt dat Sanofi op mature markten zware herstructureringen heeft doorgevoerd die absoluut noodzakelijk waren. Naast de patentcliff door het aflopen van het patent op blockbusters zoals de bloedverdunner Plavix en de kankerbehandeling Taxotere, was er de moeilijke economische situatie in Europa. Die heeft zich vertaald in chronische besparingsmaatregelen in de gezondheidszorg. De farma is daar de schietschijf. In België is dat niet anders. Farma wordt hier buitenproportioneel getroffen door de besparingsmaatregelen. Het aandeel van de uitgaven voor geneesmiddelen in de totale kostprijs van de gezondheidszorg daalt jaar na jaar. In België komen we nu maar aan 12 procent.
“Europa moet er goed over nadenken welke sectoren de komende vijf tot tien jaar de economie moeten schragen. Het zou zwaar moeten inzetten op farma en biotech in plaats van erop te schieten. Er is een duidelijke link tussen investeren in gezondheidszorg en economische groei. Heb je een goede gezondheidszorg, dan heb je productievere mensen, minder arbeidsverlet en de bevolking wordt gezond ouder.”
Heel wat politici zien farma nog altijd als een rijke sector die best wat centen kan missen.
GUENTER. “Je imago opbouwen is een werk van lange adem, maar je kunt je imago wel kapotmaken in één seconde. Er zullen altijd wel dingen gebeuren die een negatief licht werpen op de hele industrie, hoewel het eigenlijk gaat om individuele of lokale misstappen. Zo’n voorval in Frankrijk heeft enkele jaren geleden geleid tot een nieuwe wetgeving die compleet over the topis. Het hangt af van aan wie je het vraagt. In bepaalde media worden we geregeld zwart-gemaakt. Maar als je praat met mensen die zonder innovatieve geneesmiddelen al tien jaar geleden zouden zijn overleden, krijg je zeker een ander antwoord.”
Waarom worden jullie in het vizier genomen?
GUENTER. “Ten eerste zijn de marges van de farmabedrijven nog altijd goed. En ten tweede is er dat karikaturale beeld van ondernemingen die geld verdienen op de rug van zieke mensen. Een paar jaar geleden kostte het al 1 miljard euro om een nieuw, innovatief geneesmiddel op de markt te brengen. Intussen is het een stuk meer, en het bedrag stijgt snel. Als je dan geen sterke winstmarges hebt, waardoor je de financiële spierkracht hebt om dat soort investeringen te dragen, is het gedaan met de innovatie. Het is ook een high-risk-high-reward-industrie. Zonder het vooruitzicht van een mogelijke high reward zijn bedrijven niet bereid risico’s te nemen.
“Voor alle duidelijkheid: ik heb geen problemen met generische geneesmiddelen. Het is normaal dat je stevige concurrentie krijgt zodra je je intellectuele eigendom verliest. Dat is de beste stimulans voor een bedrijf als het onze om zich permanent opnieuw uit te vinden. Hoewel dat almaar moeilijker wordt. Innovatie wordt steeds vaker geblokkeerd, vooral door budgettaire oorzaken, eerder dan door wetenschappelijke of medische factoren.”
Sanofi had een van de steilste patentcliffs in de sector.
GUENTER. “Maar daar zijn we nu door. Dat is te danken aan Chris Viehbacher, die eind 2008 CEO werd en toen al perfect wist dat in 2013 het patent op Plavix zou vervallen. Ik was onlangs in de Verenigde Staten en vroeg er hoeveel Plavix we nog verkopen. Dat is nog 30 miljoen dollar, terwijl we komen van 5 miljard dollar per jaar. We hebben ons lesje geleerd. Het risico op volatiliteit dat gepaard gaat met innovatie, is zo groot dat we ons moeten diversifiëren. We willen binnen drie, vijf of tien jaar niet nog eens te maken krijgen met een nieuwe patentcliff. Daarom zijn we nu ook actief in generische geneesmiddelen, consumer healthcare, vaccins en diergeneeskunde.”
Pure farmabedrijven zijn gedoemd om te verdwijnen?
GUENTER. “AstraZeneca zoekt geen diversificatie. Het heeft aangekondigd dat het puur wil blijven mikken op innovatie. Als je onderzoek productief is, ben je wellicht het gelukkigste bedrijf ter wereld, want dan liggen je marges hoger. Maar op lange termijn houdt dat veel risico’s in. Ik heb liever negen producten van een miljard dollar in portefeuille dan drie van drie miljard. Het is verkeerd al je eieren in één mand te leggen.”
Wat zou er zonder die diversificatie gebeurd zijn met Sanofi?
GUENTER. “Dat is een goede vraag. De diversificatiestrategie is duidelijk geloofwaardig voor de investeerders, want de aandelenkoers is sinds de komst van Chris Viehbacher zowat verdubbeld. We zijn weer een beetje sexy. Het zou erg moeilijk zijn geweest die patentcliff te verteren zonder onze diversificatiestrategie.”
De betaalbaarheid van geneesmiddelen wordt op mature markten een steeds groter probleem, dus ook voor jullie.
GUENTER. “Ik ben niet moedeloos. We kunnen de efficiëntie fors verbeteren als de systemen echt structureel worden hervormd. De kostenefficiëntie moet beter, niet alleen voor medicatie maar voor iedereen die actief is in gezondheidszorg. Medicatie wordt echter aan een veel zwaardere kostenefficiëntietest onderworpen dan andere domeinen, zoals de medische hulpmiddelen.
“We moeten ook veel verder gaan in preventie. Neem diabetes, een domein waarin wij zeer actief zijn, onder meer met onze insulines. Misschien denkt u: hoe meer wij aan preventie doen, hoe minder producten we toch verkopen? Maar zo zie ik het niet. Als we niets doen om de diabetesepidemie onder controle te krijgen, worden alle gezondheidssystemen onbetaalbaar.”
Jullie hadden die boodschap veel eerder moeten geven.
GUENTER. “Natuurlijk, maar vaccins vormen de beste preventie. Daarin zijn we zeer actief en een wereldleider.”
Probeert u de schade in Europa te beperken en zo veel mogelijk in te zetten op groeimarkten?
GUENTER. “We kunnen nog groeien in Europa, maar dan moet je met het juiste aanbod komen en de kosteneffectiviteit aantonen. Europa moet ook een pioniersrol spelen voor telegeneeskunde en geïntegreerde zorg. Een van de problemen van de gezondheidszorg overal ter wereld is dat gezondheidszorg in silo’s zit, met onder andere de ziekenhuizen, de farma en de gezondheidszorgverschaffers. Er is geen echte synergie tussen die silo’s. In dat domein kun je een enorme efficiëntieverbetering realiseren.
“Het moet hoe dan ook anders. De vergrijzing zal ertoe leiden dat veel taken van artsen binnen vijf of tien jaar worden overgenomen door een verpleger of een apotheker. Ik geloof bovendien dat de ruime toegang tot specialisten die we nu hebben er binnen tien jaar niet meer is. Ook daar zullen we de zaken efficiënter moeten organiseren. Telegeneeskunde bijvoorbeeld kan een enorme boost geven aan de efficiëntie van het systeem.”
U was ruim een decennium geleden general manager van Sanofi in België, maar werkt intussen al jaren in Frankrijk. Is er intussen wat veranderd in België?
GUENTER. “Ik zie eerlijk gezegd meer immobilisme in Frankrijk dan in België. (lacht). De Belgen leven in een pragmatischer maatschappij, de Fransen in een dogmatischer maatschappij.”
Waar staat de farmasector binnen tien jaar?
GUENTER. “Er zal wellicht nog meer consolidatie zijn. De top vijf — Pfizer, Sanofi, GSK, Novartis en Johnson & Johnson — heeft samen misschien een vijfde van de markt in handen. Dat betekent dat de industrie nog vrij verbrokkeld is. Maar ik betwijfel of we weer zulke megafusies gaan zien zoals die tussen Sanofi en Aventis. De ervaring leert dat die megafusies geen geweldig trackrecord hebben voor de productiviteit van onderzoek en ontwikkeling. Aanvullende overnames zullen wel gebeuren. Ik zie meer lokale spelers grote bedrijven vervoegen. Sanofi is daar een goed voorbeeld van.”
BERT LAUWERS
“Europa zou zwaar moeten inzetten op farma en biotech in plaats van erop te schieten”
“Je imago opbouwen is een werk van lange adem, maar je kunt je imago wel kapotmaken in één seconde”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier