Ezeltje strekje

Van elke euro die Telenet van zijn klanten int, gaat meer dan een halve euro naar investeringen en naar zijn geldschieters. Telenet is een geldmachine. Maar de regulator vindt dat er meer concurrentie moet komen.

Voor de goegemeente is Duco Sickinghe de ster van Telenet. Maar voor de financiële kringen is dat zijn financieel directeur, Renaat Berckmoes, de klaar kijkende Berchemnaar die nooit verlegen zit om een grapje en met een geweldig gevoel voor timing de schuld van Telenet beheert. Het begon met de herfinanciering van de bankschuld eind 2003, toen Berckmoes nog treasury manager was. Telenet kwam als eerste telecombedrijf na de dotcomcrash met hoogrentende obligaties. De vraag was vijf keer groter dan het aanbod. In oktober 2007, terwijl de Amerikaanse vastgoedcrisis zich ontrolde, werden die obligaties voor een kredietfaciliteit van 2,3 miljard geruild. Daarmee kon Telenet in een crisisklimaat 656 miljoen uitkeren aan zijn aandeelhouders. Beleggers waren van de hand Gods geslagen. Geld lenen op basis van toekomstige winsten om alvast aan de aandeelhouders uit te keren? Sindsdien is dat business as usual. Volgens Berckmoes kan Telenet op die manier in de komende jaren nog ongeveer 1 miljard uitkeren, na de 509 miljoen van vorige maand.

“De afgelopen 2,5 jaar hebben we de looptijd van onze schuld verlengd tot nu zo’n 8,5 jaar, de langste financieringsduur die Telenet ooit heeft gehad”, onderstreept hij. “Tegelijk hebben wij de marge die we betalen kunnen verlagen. Dat is toch wel zeer ongebruikelijk.” In die 2,5 jaar passeerde de financiële crisis, die het vertrouwen in de banken ondermijnde. Er was de overheidscrisis en de crisis van het eurosysteem, die het vertrouwen in overheidsobligaties ondermijnde. “Dat maakte bedrijfsobligaties nu net veel interessanter. Daar hebben we ongelooflijk geluk gehad – of de juiste timing zo u wil. We slaagden erin om ons altijd net voor zo’n crisismoment te herfinancieren. Vandaag hebben we geen grote vervaldagen meer tot 2017.”

Hoge rente, meer nettowinst

Wie de geconsolideerde balans van Telenet bekijkt, staat perplex. Dit is een kapitaalintensief bedrijf waar tegenover een negatief eigen vermogen van 210 miljoen euro praktisch 4,4 miljard euro aan verplichtingen staat. Van de 3,1 miljard langetermijnschuld heeft 2,2 miljard een vlottende rente. De financiële instrumenten waarmee Telenet zich indekt tegen renteverhogingen, bepalen goeddeels de nettowinst. Hun waarde stijgt wanneer de rente stijgt. In het jongste halfjaar was bijna 35 procent van de 58,5 miljoen nettowinst te danken aan de indekking tegen de rentestijging. Omgekeerd, toen in dezelfde periode vorig jaar de rente daalde, hapten de derivaten bijna 75 procent uit de nettowinst.

Niet te verwonderen dat Telenet in de kijker loopt als schuldbeheerder. Vorig jaar stemden vermogensbeheerders en bankiers Renaat Berckmoes en Duco Sickinghe naar de top van de ranglijst van beste managers in beursgenoteerd België, voor Belgacom-financieel directeur Ray Stewart (op plaats 5) en Belgacom-CEO Didier Bellens (op 7).

De Mechelaars hebben de voorbije vier jaar alles samen 13,23 euro per aandeel uitgekeerd. Berckmoes doet dat niet alleen om de beursbelegger rijk te maken. Telenet is voor 50,23 procent in handen van het Amerikaanse beursgenoteerde Liberty Global, dat zelf wordt gecontroleerd door de mediamagnaat John C. Malone, die ook Liberty Media en Discovery Holdings controleert en een belangrijke participatie heeft in Live Nation. Liberty Global heeft zelf handenvol cash nodig om zijn agressieve expansie in Europa te financieren. In januari 2010 kocht de groep voor 3,5 miljard euro de kabeldistributeur Unitymedia in Duitsland en in maart 2011 Kabel Baden-Württemberg voor ongeveer 3,1 miljard euro. Die laatste acquisitie zit nog voor onderzoek bij het Duitse Kartelambt. Ze zou van Liberty Global de op een na grootste Duitse kabeloperator maken, met 7 miljoen abonnees.

Dubbelkijkers deserteren bij Belgacom

Leidende telecombedrijven zijn sowieso zeer rendabel als de conjunctuur meezit, maar Telenet geeft ze allemaal het nakijken. Met een winstmarge van 53,2 procent vóór intresten, afschrijvingen en waardeverminderingen in hun jongste kwartaal, zitten de Mechelaars op de eerste rij. De bedrijfskasstroom is zo groot, dat Telenet zijn nettoschuld op 30 juni in 2,5 jaar kon terugbetalen (3,3 jaar na de 909 miljoen aan kapitaalvermindering en schuldaflossing in juli). En het lijkt alleen maar beter te zullen gaan.

Het voetbalcontract zal kijkers bij Belgacom weghalen. Bestaande klanten blijven meer producten kopen. En mobiel verkeer begint voor betekenisvolle omzet te zorgen. Daarmee vergeleken zijn de risico’s van Telenet beperkt: de openstelling van de kabel is nog lang niet concreet en Belgacom kan zich met zijn hogere kosten en hongerige hoofdaandeelhouder geen prijzenoorlog permitteren.

Na de start van Belgacom TV in 2005 was er een merkwaardig fenomeen. Het aantal klanten van Belgacom TV steeg opmerkelijk, maar het aantal kabelabonnees bleef nagenoeg constant. UGent-professor Erik Dejonghe schat dat “een groot aantal” (in de orde van 60.000, nvdr) gezinnen Belgacom TV in huis haalden, maar hun kabelabonnement behielden. “De voetbalkijkers ruilden hun Canal+-abonnement tegen het voetbalaanbod van Belgacom TV. De totale prijs lag niet zoveel hoger en ze hielden de analoge kabel, bijvoorbeeld om geen ruzie te hebben met hun partner. Die kon dan tijdens de matchen op een andere tv naar Frost of Midsomer Murders kijken.”

Nu Telenet het voetbalcontract heeft binnengehaald, kunnen die dubbelkijkers (Dejonghe schat ze op 40.000) Belgacom gemakkelijk dumpen en naar de digitale televisie en de sportbundel van Telenet of de Waalse kabel overstappen. Wie destijds zijn kabel heeft opgezegd, zit met een potentieel complexe en dure herinrichting van zijn infrastructuur.

65 miljoen extra omzet

Telenet wint twee keer. Eén keer omdat de dreiging van klantenverlies onder de dubbelkijkers is afgewend, een tweede keer omdat nieuwe digitale klanten twee keer zoveel uitgeven aan tv dan de analoge tv-kijkers. Als ze bundels van tv, internet en telefonie nemen, spenderen ze zelfs zes keer meer, rapporteert het bedrijf. Als Telenet er alleen nog maar in slaagt om 25.000 analoge klanten (de Belgische taalverhouding toegepast op 40.000) om te zetten in gemiddelde digitale klanten, heeft het per jaar al meteen 12 miljoen euro nieuwe inkomsten. Als die klanten een Fibernet Shake met Sporting Telenet nemen, loopt dat op tot 17 miljoen. Dat gaat al aardig in de richting van de ongeveer 29 miljoen die Telenet per jaar aan de voetbalrechten betaalt. “Een businessplan voor voetbal op zich krijg je niet rond”, zegt Dejonghe. Het gaat niet om het voetbal – dat is een loss leader – het gaat om de omzet als geheel. Dejonghe: “Geen wonder dat Belgacom vrij agressief reageerde door zijn resterende voetbalaanbod meteen gratis te maken.” Telenet verhoogde alvast zijn groeiverwachtingen van “rond 5,5 procent” tot “tussen 5,5 en 6 procent”. Een half procent betekent 65 miljoen euro.

Meer omzet per klant

Telenet verstaat de kunst om zijn klanten meer centen te laten uitgeven. In 2005 spendeerde een gemiddelde klant per maand 24,8 euro. Nu is dat al 41,5 euro. Het bedrag stijgt elk kwartaal. Als iedereen bundels van drie producten zou afnemen, komt het in de buurt van 74 euro, rekende Telenet uit. Dat begint op Amerikaanse cijfers te lijken. Hoewel. De grootste Amerikaanse kabelaar, Comcast, boekt meer dan 130 dollar (89,5 euro) per maand aan inkomsten per kabelklant.

Prijszetting is een prachtig instrument om klanten te verleiden meer diensten te kopen. In maart verhoogde Telenet bijvoorbeeld de prijs van zijn Freephone-abonnement met 3,1 procent van 18,27 naar 18,85 euro. Het duurdere Freephone Europe-tarief bleef identiek, waardoor het prijsverschil tussen de twee nu maar 6,1 procent meer is. Niet verwonderlijk dat Freephone Europe ‘meest gekozen’ is. Telenet heeft ook zijn aantal internetabonnementen teruggebracht tot drie. De standaard is nu het snelle Fibernet van 50 mbps voor 44,95 euro. Maar je zou gek zijn om niet de Fibernet Shake te nemen. Die kost 10 euro meer, maar omvat digitale tv en gratis belminuten. Het is dat soort triple-play dat de groei van vaste telefonie bij Telenet verklaart. Terwijl Belgacom 26.000 telefonieabonnees verloor in het tweede kwartaal won Telenet er 17.000, een constante trend.

Sporting Telenet belooft een gelijkaardig effect. Wie al digitale tv, internet en vaste telefonie afneemt van Telenet – 751.500 klanten eind juni – kan sport er nu bijnemen voor 14,95 euro per maand. Wie alleen digitale tv heeft, betaalt 24,95.

Kleine lettertjes

In het complexe aanbod is duidelijkheid niet altijd prioritair. Telenet blijft weigeren de kostprijs van zijn analoge tv-abonnement samen met die van zijn digitale tv-abonnement te tonen, hoewel dat laatste niet zonder het eerste kan. Zo signaleert de Ombudsdienst voor Telecommunicatie veel klachten omdat de Shakes-reclame niet duidelijk vermeldt dat bij het afgebeelde bedrag even goed nog een analoog kabelabonnement en auteursrechten komen. Een andere klacht is dat Telenet naast 50 euro activeringskosten voor digitale televisie ook nog eens 50 euro activeringskosten voor zijn Digicorder aanrekent. Als een van die twee gratis wordt aangeboden, betekent dat niet dat de andere vervalt. “Dit komt de transparantie niet ten goede”, stipt de Ombudsdienst zuinig aan. Het aantal klachten over Telenet steeg in 2010 met 23,82 procent, tegenover slechts 5,45 procent bij Belgacom.

De Telenet-top is zich daarvan bewust. “Wij investeren al een tijdje in meer mankracht voor de callcenters”, zei Renaat Berckmoes bij de resultatenpresentatie. “Dat is de voornaamste verklaring voor de stijging van de personeelskosten met 13 procent. De grootste besparing is dat een klant geen tweede of derde of vierde keer moet terugbellen. Ik krijg mijn deel van de kwade brieven die verdeeld worden over het executiveteam en het is nog altijd ongelooflijk wat sommige klanten meemaken. Dus we blijven bescheiden. Maar ook in de financiële resultaten zien we dat onze service verbetert.”

Mobiel blijft achter

Mobiele communicatie groeide maar 8 procent. Op 27 mei lanceerden de BelCompany-winkels een iPhone 4 voor 1 of 199 euro, afhankelijk van het abonnement. Desondanks was de netto-aangroei van abonnees in het jongste kwartaal de kleinste in tijden: slechts 11.000 tot 221.300. Ondertussen kocht Telenet Tecteo Bidco in juni voor 616.657 euro per maand een 3G-licentie. De joint venture met de Waalse kabelaars heeft zich ook al kandidaat gesteld om in november 2015, als de frequenties worden herverdeeld, nog meer spectrum in gebruik te nemen. Telenet heeft nog tot eind volgend jaar een contract met Mobistar. Maar Duco Sickinghe verwacht al over enkele weken een beslissing over een nieuwe overeenkomst. Met Base? Sickinghe: “Wij praten met alle mogelijke partners”. Charles Verlé, analist van Deutsche Bank, schat dat Mobistar “2,5 tot 3 procent” van zijn inkomsten uit mobiele diensten zou verliezen mocht Telenet vertrekken.

Een stevig mobiel aanbod is vooral onmisbaar voor Telenet Solutions, de kleine zakelijke tak die in het jongste kwartaal met 13 procent groeide als we het beveiligingsbedrijf C-Cure meerekenen. Sickinghe: “Sommige grote transacties kunnen we nu gewoon niet binnenhalen omdat de klanten vaste en mobiele communicatie samen kopen.”

Prijzen kunnen hoger

Per 100 wooneenheden waar het netwerk van Telenet langskomt, zijn er nog maar 29,9 vaste telefonie- en 44,6 internetaansluitingen. Er is dus nog ruimte voor groei. Zelfs via prijsverhogingen.

Telenet mag in oktober de gereguleerde prijs van zijn analoge kabelabonnement met 4,2 procent optrekken en verhoogt deze maand de abonnementen van 60 procent van zijn gebruikers met 1,19 euro of gemiddeld 3,04 procent. Telenet haalt de indexstijgingen als verantwoording aan, maar het is een gedurfde zet op een moment dat de winstmarge duidelijk stijgt. “Populistisch kan je dat zo stellen”, repliceert Duco Sickinghe. “Traditioneel zie je bij de kabel mooie ebitda-marges, maar we investeren het dubbele of meer van onze concurrent. Je moet het totaalbeeld zien.” Vlerick-professor Gino Van Ossel merkt op dat Telenet de prijsverhogingen onder meer kan doorvoeren omdat het verloop bij zijn klanten zo laag is. “Belgen zijn tamelijk loyaal aan hun operator”, zegt hij. Het verloop bij Telenet nam in het jongste kwartaal licht toe, maar blijft met 7 tot 8,7 procent op jaarbasis erg laag. Tv-kijkers kunnen ook niet uitwijken naar een concurrerend aanbod van ethertelevisie, want die licentie zit bij Telenet, dat er pas “later dit jaar” mee uitpakt, dixit Duco Sickinghe.

Michel Georgis, consumentendirecteur van Belgacom, zei dat hij “geval bij geval” zou bekijken of ook Belgacom zijn tarieven zou optrekken.

Te duur of niet te duur?

De prijsverhogingen zijn koren op de molen van de vier Belgische regulatoren, die er na een paar moeilijke jaren in geslaagd zijn hun acties te coördineren in de Conferentie van Regulatoren voor de elektronische Communicatiesector (CRC). Die besliste op 1 juli dat de grote kabeldistributeurs tegen oktober 2012 hun netwerk moeten openstellen voor concurrenten (behalve voor Belgacom) en binnen zes maanden voorstellen van groothandelsaanbiedingen moeten publiceren. Belgacom moet alternatieve operatoren dan weer de kans geven om ook een tv-aanbod te verdelen.

Volgens telecomeconomist en VUB-professor Pieter Ballon was de ongelijkheid in de regulering tussen Telenet en Belgacom “niet meer verdedigbaar”. “Telenet staat op een aantal vlakken sterker dan Belgacom en heeft het meest performante netwerk”, zegt hij.

Telenet tekende beroep aan en hoopt dat de beslissing binnen de vijf tot acht maanden wordt opgeschort. Later rekent Telenet op een definitieve vernietiging. “Europa vroeg de regulatoren aan te geven wat het voordeel zal zijn voor de consument. Tot onze verbazing hebben we vastgesteld dat zij de Europese brief volledig links hebben laten liggen”, pleitte Sickinghe op een persconferentie. Volgens hem is er geen probleem van te hoge prijzen op de Belgische markt en dus ook geen noodzaak om de kabel te reguleren. Daarvoor zwaaide hij met cijfers van de OESO, die moeten aantonen dat Telenet het allergoedkoopste basisproduct heeft (weliswaar een van de producten die op 16 augustus duurder werden) en bij de goedkoopste is voor snel internet.

De federale telecomregulator BIPT wil niet in detail reageren. “Dit zullen we voor de rechter argumenteren, zegt voorzitter Luc Hindryckx. Hij wijst erop dat prijsniveaus niet aan de hand van individuele producten worden vergeleken, maar als een korf van producten, gewogen volgens hun aantal gebruikers.

Bij Belgacom noemde Didier Bellens de CRC-beslissing “fundamenteel voor de transparantie van de markt”. Hij voorspelt hardnekkige tegenwerking van de kabelaars. Luc Hindryckx verwacht echter minder problemen dan destijds met Belgacom. “Sinds 1998 is veel ervaring opgedaan. Al die bedrijfsprocessen zijn bekend”, zegt de BIPT-voorzitter.

De zenders en contentleveranciers juichen het optreden van de regulator toe. Stefan De Keyser, chief operating officer van SBS Belgium, verwacht dat de openstelling van de kabel nieuwe distributeurs zal doen ontstaan, die voor nieuwe inkomsten zorgen. Bovendien verwacht hij dat de overheid, nu Telenet dominant is verklaard, regels zal opleggen om het onderhandelingsproces met de kabeldistributeurs transparanter te maken. SBS Belgium probeert al jaren vergeefs tot een akkoord te komen met Telenet over distributiekosten en -vergoedingen.

BRUNO LEIJNSE

Telenet verstaat de kunst om zijn klanten meer centen te laten uitgeven.

Telenet kan prijs-verhogingen onder meer doorvoeren omdat het verloop bij zijn klanten zo laag is.Het aantal klachten over Telenet steeg in 2010 met 23,82 procent, tegenover slechts 5,45 procent bij Belgacom.