De ministers van Financiën van de eurozone hebben een akkoord bereikt over de verlenging van het reddingsprogramma voor Griekenland met vier maanden. Daar zijn wel een serie voorwaarden aan gekoppeld.
Volgens de details die nu uitlekken zou Griekenland toch een deel van de eisen van de afgelopen dagen moeten inslikken. Athene wordt gevraagd tegen maandagavond een reeks hervormingen voor te stellen, die moeten passen in het huidige steunprogramma. Als dat het geval is, kan het programma met vier maanden verlengd worden.
De hervormingen die maandag moeten worden gepresenteerd, zullen tegen dinsdag geanalyseerd worden door de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds. Pas daarna wordt bekeken of het programma effectief met vier maanden kan worden verlengd.
Het akkoord kwam er vrijdag na een hele dag van pendeldiplomatie onder leiding van eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem.
De Belgische minister van Financiën Johan Van Overtveldt toonde zich tevreden met het resultaat van de vergadering, maar waarschuwde voor overdreven optimisme. “Er blijft nog een belangrijke angel, namelijk dat het akkoord moet goedgekeurd worden in verschillende nationale parlementen”, zei hij. Volgens Van Overtveldt blijven verschillende van zijn meer ervaren collega’s in de eurogroep “achterdochtig” ten aanzien van de engagementen die Griekenland is aangegaan.
Geen schuldherschikking
De minister benadrukte dat de Griekse regering, die sinds eind januari geleid wordt door het linkse Syriza, zich ertoe verbindt al haar financiële verplichtingen na te komen. “Er is dus geen sprake van een schuldkwijtschelding of -herschikking.”
De Grieken zullen reeds besliste maatregelen evenmin terugschroeven. Het voorlopige akkoord spreekt niet over extra geld voor Griekenland, maar volgens Van Overtveldt “hebben de Grieken relatief dringend extra geld nodig”.
Athene blijft dus onder het toezicht van de Trojka om het bestaande programma (en de bijhorende hervormingen) verder uit te te voeren.
Concreet betekent dat dat de nieuwe Griekse premier Alexis Tsipras niet zo maar wetten door het parlement kan sluizen. Die moeten eerst worden goedgekeurd worden door de Trojka, en mogen de financiële situatie niet verslechten.
Flexibiliteit
Het lijkt erop dat na het spierballengerol van de afgelopen dagen en weken, de Griekse regering nu toch heel wat water bij de wijn heeft moeten doen.
Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem liet wel verstaan dat er sprake is van flexibiliteit in het programma, wat betekent dat de doelstellingen gekoppeld kunnen worden aan de manier waarop de Griekse economie evolueert. Het verplichte overschot op de Griekse begroting van 3 procent wordt nergens meer vermeld.
Als de verlenging met vier maanden bekrachtigd wordt, zal de Europese Centrale Bank overigens opnieuw Griekse overheidsobligaties als onderpand aanvaarden voor leningen. De bank had twee weken geleden aangekondigd de obligaties niet langer als onderpand te zullen aanvaarden – dat maakte het lenen voor Griekenland moeilijker, en het was een van de middelen om extra druk op het land te zetten.
De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis noemde het akkoord “een kleine stap in een nieuwe richting”. Griekenland, zo zei hij, zal de komende periode geen verdere hervormingen moeten doorvoeren die de recessie verergeren. We hebben, aldus de minister, nu vier maanden de tijd een nieuwe verhouding met Europa en het IMF uit te werken. “Ik zal tot maandag dag en nacht werken om een lijst met hervormingen voor te leggen”.
Christine Lagarde, hoofd van het Internationaal Muntfonds, gaf een positieve eerste reactie: “We zijn blij dat het werk nu echt kan beginnen”. Al maande ze iedereen de financiële toestand van Griekenland op de voet te blijven volgen.
De markten reageerden in eerste instantie positief. De euro steeg na de bekendwording van het akkoord ten opzichte van de dollar.En de beurs in New York steeg naar nieuwe records. De Dow Jones eindigde 0,9 procent hoger op 18.140,44 punten. De S&P noteerde een stijging met 0,6 procent naar 2110,30 punten en de technologiebeurs Nasdaq steeg 0,6 procent naar 4955,96 punten.
Wisselvallige sfeer in aanloop naar de cruciale vergadering
In de uren voor de start van de cruciale vergadering van de eurogroep over Griekenland regende het opnieuw verklaringen die nu eens de hoop op een akkoord doen toenemen, dan weer de grond inboren.
‘Het zal wat tijd kosten, maar er is reden voor wat optimisme’, zei Jeroen Dijsselbloem voor de start van de bijeenkomst. ‘Het is echter zeer moeilijk, zoals u wel zult begrijpen.’
Eerder op de dag werd al een akkoord gemeld tussen Griekenland en Duitsland. Dat was de belangrijkste stap in de onderhandelingen. Nadat Berlijn zijn fiat had gegeven, werd verwacht dat eook de andere eurolanden akkoord zouden gaan.
Meteen na de start van de eurogroep omstreeks 18.20 uur waarde een sfeer van optimisme door de gangen van het Raadsgebouw van de EU. “Mensen die ik al zeer gespannen heb gezien, zitten nu duidelijk veel meer ontspannen aan de tafel”, zei een diplomaat. “Ik denk niet dat het vanavond nog heel lang zal duren.”
(Belga/JH/RR)
