‘Er lijkt magie te zitten in essentiële olie’

Isabelle en Marco Pacchioni runnen een snelgroeiende Franse kmo in aromatherapie. In de internationale expansie ervan speelt het Belgische filiaal een sleutelrol.

Isabelle en Marco Pacchioni zijn gehecht aan hun kantoren in het zestiende arrondissement van Parijs. De voormalige Parijse stek van Claude — Alexandrie, Alexandra — François aan de Boulevard Exelmans is het hoofdkwartier van Puressentiel. Voorlopig. Want de dag dat ze niet anders kunnen dan hun hoofdkwartier te verhuizen, komt dichterbij. Die boodschap valt af te lezen aan de talloze dozen die overal verspreid staan in de inkomhal. Ziedaar een neveneffect van de snelle groei van een kmo.

In nauwelijks zeven jaar is Puressentiel uitgegroeid tot de Europese marktleider in aromatherapie. Dat is een alternatieve ‘geneeswijze’ die gebruikmaakt van essentiële oliën. Klinkt dat als een kleinschalige en weinig indrukwekkende niche? De familiale kmo uit Parijs draait intussen een omzet van ruim 40 miljoen euro en liet in 2012 een groei van 33 procent optekenen. De export is daarbij een cruciale factor. 20 procent van de omzet komt intussen van buiten Frankrijk. De producten van Puressentiel zijn in verscheidene Europese landen te verkrijgen en worden uitsluitend via apotheken verkocht.

België speelt daarbij geen onbelangrijke rol. In ons land zou de Franse kmo naar verluidt het marktleiderschap hebben afgesnoept van Phytosun, de aromatherapiedochter van Omega Pharma. Puressentiel België telt minder dan tien werknemers, maar heeft wel oprichtster Isabelle op de payroll staan. De Belgische dochter is ook het sleutelfiliaal dat de expansie in de VS gaat aansturen. Daar heeft het bedrijf vorige maand een verkooppunt opgestart. De ambitie bij Puressentiel laat zich eenvoudig samenvatten: over vijf jaar wereldleider zijn in aromatherapie. “Bescheiden ben ik inderdaad niet echt”, lacht de overigens erg minzame oprichtster Isabelle Pacchioni.

Hangt aan aromatherapie geen geurtje van kwakzalverij?

ISABELLE PACCHIONI. “Helemaal niet. Artsen zijn juist erg geïnteresseerd in wat we doen. Veel artsen — zeker in Europa en Frankrijk — zijn op zoek naar natuurlijke producten voor doordeweekse kwaaltjes en willen de traditionele geneesmiddelen behouden voor zware indicaties, waartegen niets anders helpt. Ze zijn blij dat ze onze producten kunnen aanbieden, want patiënten vragen naar natuurlijke alternatieven.

“Dokters zijn zich ook steeds vaker bewust van de efficiëntie van aromatherapie als alternatief. Dat bewustzijn proberen wij natuurlijk te ondersteunen met wetenschappelijke studies. Zo hebben we al 32 studies die de effectiviteit van onze producten hebben aangetoond. Niet dat we ze positioneren als klassiek geneesmiddel, we zien aromatherapie meer als la médicine douce.”

U doet studies om de geloofwaardigheid van uw producten aan te tonen en artsen te overtuigen. Uw producten zijn enkel via de apotheek te verkrijgen, maar het zijn geen geneesmiddelen?

PACCHIONI. “Sommige dokters schrijven ze wel degelijk voor. In Frankrijk doen we ook artsenbezoeken. Voor ons belangrijkste product — een luchtzuiverende spray met 41 essentiële oliën — hebben we trouwens een octrooi genomen. Dat ene product is goed voor bijna 8 procent van de volledige markt van essentiële oliën.

“We hebben net een studie afgerond met de universiteit van Metz, waar onze spray is getest op bacteriën die typisch zijn voor luchtweginfecties. De resultaten zijn in een parallelstudie vergeleken met een referentieantibioticum. Daaruit is gebleken dat onze spray steeds superieur was. Dat betekent nog niet dat je er de mensen mee kan genezen, maar wel dat je bacillen in de lucht kan verminderen. Anders gezegd: je kan de omgeving van een patiënt beïnvloeden, dat interesseert pneumologen heel zeker.”

Beschouwt u aromatherapie als een nieuw wetenschappelijk terrein?

PACCHIONI. “De essentiële oliën bestaan al van in de tijd van de Egyptenaren. Zij wisten niet waarom ze werkten, maar wel dat ze werkten. Ze gebruikten bijvoorbeeld essentiële oliën bij het mummificeren. Voor penicilline doorbrak, werd aromatherapie tijdens de napoleontische oorlogen op het slagveld gebruikt om infecties te verminderen. Er gebeurde wel wetenschappelijk onderzoek rond 1900, maar met de komst van de klassieke medicijnen en de antibiotica is het onderzoek naar essentiële oliën feitelijk stilgevallen.

“Laboratoria namen octrooien op chemische moleculen en dat heeft de geneeskunde veel diensten bewezen. Het nadeel is wel dat het natuurlijke spoor uit het oog werd verloren. Nu komt de slinger gewoon terug; onder andere door de resistentie van insecten en bacteriën tegen bepaalde klassieke producten. Artsen en onderzoekers op zoek naar alternatieven komen zo opnieuw bij aromatherapie terecht.”

En toch is uw businessmodel anders dan in de traditionele geneesmiddelenindustrie. Waarom hebt u niet meer octrooien?

PACCHIONI. “Je kan niet alles patenteren. Onze oliën zijn bovendien volledig natuurproducten. De grondstoffen zijn heel duur. Je moet ze vinden, stockeren, weten hoe ze goed te huwen met elkaar. Met andere woorden: we hebben zo onze eigen kleine geheimpjes. Het is zoals een goede chef-kok die niet alle knepen van zijn recept deelt. Zelfs zonder octrooi zijn er wel ingrediënten en elementen om je op te onderscheiden. We worden enorm gekopieerd. Van de spray waarover ik daarnet van sprak, zijn er zeker twintig gekopieerde producten op de markt. Maar geen enkele heeft helemaal dezelfde compositie als de onze. Het is een beetje als Coca-Cola.”

De kans dat de traditionele geneesmiddelenproducenten in aromatherapie actief worden, is dus klein?

PACCHIONI. “Het kan, maar het vraagt veel knowhow en veel geld. Onze concurrenten hadden allemaal in het verleden al wel bepaalde activiteiten in fytotherapie of aromatherapie. Essentiële oliën zijn duur, want ze zijn zeldzaam. Bovendien is het is ook tamelijk ingewikkeld om ze te maken. De essentiële olie van de schors van de rozenboom bijvoorbeeld is heilzaam voor de luchtwegen. Alleen is die boomsoort in Mada- gascar massaal gekapt door de meubelindustrie, waardoor die schors momenteel niet meer beschikbaar is voor productie. De bomen die opnieuw zijn aangeplant, moeten nu eerst tien jaar groeien voor we schors kunnen oogsten. Labo’s op zoek naar meer winst hebben dus betere opties dan aromatherapie. Een chemische molecule bouwen is veel minder een werk van lange adem.”

Puressentiel is een familiebedrijf. Uw man en twee van uw kinderen werken in het bedrijf. Zoekt u investeerders voor de internationale expansie?

PACCHIONI. “Voorheen hadden mijn man en ik al een bedrijf dat in de fytotherapie en voedingssupplementen actief was. Dat hebben we met succes verkocht toen Europese regels de ruimte om te innoveren in voedingssupplementen aan banden legden. Ik ben bij Puressentiel vooral bezig met de botanische kant en het onderzoek naar nieuwe producten. Marco is meer bezig met de zakelijke kant, het commerciële en de export. De marketing doen we samen.

“Er was volgens mij een opportuniteit in aromatherapie. Toen we zeven jaar geleden begonnen, stonden er op Medline ongeveer 3800 studies op hoog niveau over essentiële oliën, nu zijn dat er al 13.000. Er is dus zeker een groeiende interesse in dit domein met toekomst. Steeds meer geneesheren en onderzoekers zien dat ook onder ogen. We denken daarom niet aan een externe aandeelhouder om de expansie te financieren. We zijn ook niet van plan om de onderneming te verkopen. Ons eerste bedrijf zijn we een beetje per toeval begonnen. We hadden niet van in het begin een heel precies businessplan en we hebben fouten gemaakt. Maar met dit bedrijf wedden we op de lange termijn en willen we een wereldmerk lanceren zonder compromissen over de kwaliteit te maken. Juist omdat we een familiaal bedrijf zijn, kunnen we het ons soms permitteren wat kleinere marges te nemen of een productlancering uit te stellen.”

Eigenlijk bent u een moderne heks?

PACCHIONI.(lacht) “Dat is wel een beetje overdreven, maar er lijkt soms wel magie in de essentiële olie te zitten. In sommige formules zijn er dingen die de wetenschap nog niet kan verklaren. Al is dat eigenlijk geen magie, maar gewoon het gevolg van het feit dat er nog niet genoeg kennis is verzameld over essentiële oliën.”

ROELAND BYL

“Artsen zijn erg geïnteresseerd in wat we doen”