Engagement met winstoogmerk

Beleggers die bereid zijn sociale projecten te steunen, willen toch een aantrekkelijk rendement uit hun investering halen. Organisaties als Funds for Good, Alterfin en PhiTrust bieden hen die mogelijkheid.

Op een sociaal verantwoorde manier beleggen en toch een aantrekkelijk rendement halen, het is verzoenbaar. In België zijn verscheidene organisaties actief die beleggers die mogelijkheid aanreiken. Funds For Good is zowel een vermogensbeheerder als een liefdadigheidsfonds. Het fonds, dat wordt beheerd door de Koning Boudewijnstichting, geeft jonge ondernemers een duw in de rug met inkomsten uit de beheersactiviteiten.

“Onze twee activiteiten zijn volledig van elkaar gescheiden”, zegt Nicolas Crochet, managing partner van Funds For Good. “Het spaargeld van onze cliënten wordt belegd in financiële producten. Op geen enkel moment wordt dat geld gebruikt om er onze liefdadigheidsprojecten mee te financieren.” De organisatie werkt met verschillende partners om haar cliënten de beste financiële producten aan te bieden. Het beheer van de activa van haar cliënten die aan pensioensparen doen, is toevertrouwd aan Delta Lloyd Life. Ze heeft ook een eigen dakfonds op de markt gebracht (zie Het beste onder één dak, blz. 155).

Funds For Good schenkt 50 procent van zijn winst en minimaal 10 procent van zijn omzet aan liefdadigheidsprojecten. “Aangezien we ondernemers zijn, net zoals de mensen in onze raad van bestuur, hebben we de ambitie jonge ondernemers uit kansarme milieus te financieren. Daarnaast willen we hen ook begeleiden en hen laten meeprofiteren van ons netwerk en van onze ervaring als ondernemer”, zegt Crochet.

Beleggen in eerlijke handel

Alterfin is een coöperatieve vennootschap die in 1995 werd opgericht en actief is in microfinanciering en fairtrade. 59 procent van haar financiering gaat naar de landbouw. De organisatie heeft geïnvesteerd in ruim honderd projecten met een sociale missie, die bovendien financieel rendabel zijn. “Coöperatieven en verenigingen van producenten van cacao, koffie of bananen komen naar ons met het verzoek hun activiteiten te helpen uitbouwen”, zegt Hugo Couderé, de directeur van Alterfin. “Vaak exporteren die landbouwbedrijven hun productie naar Europa. Eerst onderzoeken we de financiële haalbaarheid en de sociale relevantie van een project. Als het binnen onze competentie valt, financieren we het. Sommige producenten brengen we in contact met potentiële invoerders.”

De gefinancierde projecten zijn gelegen in Latijns- en Centraal-Amerika, Azië en Afrika. Om ze te volgen beschikt Alterfin over kredietbeheerders, die zich minstens één keer per jaar ter plaatse begeven. “Met de moderne communicatiemiddelen is het niet moeilijk in contact te blijven met onze projecten”, stelt Hugo Couderé. “Maar zelfs als we alle voorzorgsmaatregelen nemen om de risico’s te beperken, kan een project nog altijd in de problemen komen. Het beste bewijs van de kwaliteit van ons management is dat we al achttien jaar bestaan, winst maken en elk jaar een dividend uitkeren aan onze aandeelhouders.”

De afgelopen vier jaar bedroeg het dividend 3,5 à 4 procent. Niets garandeert dat Alterfin ook de volgende jaren een dividend kan betalen, maar de stabiliteit van zijn financiële resultaten en zijn veerkracht tijdens de crisis wijzen op een goed beheer. Bovendien is het fiscaal voordelig op die manier te beleggen (zie kader Aantrekkelijke fiscaliteit voor sociale investeringen).

U kunt aandeelhouder van Alterfin worden via de website van de organisatie. Een aandeel kost 62,50 euro. Als u een deel van uw kapitaal wilt recupereren of helemaal wilt uitstappen, koopt Alterfin uw aandelen terug zonder administratieve kosten. De liquiditeit is wel beperkter dan bij beursgenoteerde aandelen. Particuliere vennoten kunnen zich terugtrekken in de eerste zes maanden van elk boekjaar, voor rechtspersonen is die termijn beperkt tot de eerste drie maanden van het boekjaar.

Pragmatisch idealisme

Olivier de Guerre is vennoot, voorzitter en beheerder van PhiTrust, een andere Belgische organisatie die investeert in sociale projecten. “Ik ben in 1980 begonnen in de financiële wereld”, zegt hij. “Tot 2001 ontwikkelde ik financiële producten rond opties, derivaten en gestructureerde producten. In 2003 hebben we PhiTrust opgestart. Het was de vrucht van een reeks ontmoetingen. De eerste was die met Ashoka, een organisatie die het sociale ondernemerschap ondersteunt. We hadden snel door dat de bedrijven, de verenigingen en de sociale coöperatieven die we ontmoetten er baat bij zouden hebben hun activiteiten te structureren volgens de beheersmethodes van de bedrijfswereld.”

Door de crisis is de professionalisering in de sociale sector in een stroomversnelling geraakt. Sociale projecten kunnen niet langer alleen maar teren op giften en subsidies. Ze moeten op een bedrijfseconomische manier worden aangepakt om zich te kunnen ontwikkelen en te overleven. PhiTrust helpt daarbij. “De projecten die worden ingediend, zijn almaar beter uitgedacht”, stelt Olivier de Guerre vast. “Maar het economische aspect en de rentabiliteit mogen niet primeren op de sociale missie. De sociale opdracht van elk project blijft prioritair en moet meetbaar zijn.”

PhiTrust ontvangt ongeveer 150 voorstellen per jaar, waarvan het er vijftig bestudeert. Vijftien worden nog grondiger doorgelicht en uiteindelijk worden er vijf gefinancierd. Het gaat niet om start-ups, maar om projecten die al enige tijd lopen en behoefte hebben aan financiering om zich verder te ontplooien. Een van de bijzonderheden van PhiTrust is dat een deel van de beleggers zijn deskundigheid vrijwillig ten dienste van de gefinancierde projecten stelt. De Guerre: “We financieren niet alleen sociale projecten, we begeleiden ze ook. Veertien investeerders maken deel uit van ons investeringscomité. Ze staan onze projecten bij met hun managementervaring.”

PhiTrust steunt twintig projecten in Frankrijk, België, Italië en in Afrika. “We financieren en begeleiden projecten slechts gedurende een bepaalde tijd. Onze eerste investeringen dateren van 2006. In 2012 zijn we ons voor het eerst in ons bestaan uit een aantal projecten beginnen terug te trekken. Daardoor kunnen we in 2014 voor het eerst een dividend uitkeren. Tot voor kort was dat niet mogelijk. Zolang we onze aandelen in de projecten niet verkopen, kunnen we geen meerwaarde realiseren”, zegt Olivier de Guerre.

De coupon wordt geschat op 2 à 3 procent. Dat is beperkt, maar PhiTrust heeft een sociale opdracht en het heeft zeker niet als doel winst te maken op de rug van de gefinancierde projecten. Beleggen in PhiTrust kan vanaf een som van 100.000 euro. Het is raadzaam gedurende minstens drie jaar belegd te blijven. In België is BNP Paribas Wealth Management overtuigd door de filosofie van PhiTrust, die overeenstemt met de wensen van een deel van zijn cliënten dat zinvol wil beleggen.

KARINE HUET

“Het economische aspect mag niet primeren op de sociale missie. De sociale opdracht van elk project blijft prioritair en moet meetbaar zijn”