Voetbal en televisie zijn voor elkaar geboren. Voetbalclubs betalen met de verkoop van uitzendrechten hun dure vedetten en voor de tv-zenders is het balspel een relatief goedkoop format dat bovendien makkelijk aan adverteerders te slijten is. Topclubs zijn de gedroomde productiehuizen van de mediabonzen. Een aantal zenders kocht zich trouwens al in bij voetbalclubs om zich te verzekeren van voetbalbeelden. Italiaans premier en mediamagnaat Silvio Berlusconi controleert AC Milan, Canal+ is hoofdaandeelhouder van Paris Saint Germain, en BskyB van Rupert Murdoch controleert 10 % van Manchester United.
Tegen dat huwelijk van bal en beeldbuis zegt de Nederlander John de Mol (48) zeker niet neen. De man heeft twee passies: voetbal en televisie. Zijn jongensdroom – topvoetballer worden – kon hij nooit realiseren, maar van televisie maken heeft John de Mol met succes zijn vak gemaakt. John de Mol is de oprichter, bezieler en bestuursvoorzitter van het productiehuis Endemol en heeft in die hoedanigheid onder meer de realitysoap Big Brother op zijn geweten. Maar vandaag kan hij beide passies nog eens aan elkaar binden als investeerder in het beursgenoteerde Manchester United, op zakelijk vlak misschien wel de meest succesvolle club ooit. Het merk staat garant voor wereldwijd tv-entertainment. Met een opgebouwd belang van 2,5 % kan John de Mol scheidsrechter spelen in de overnamestrijd om de Mancunians die momenteel aan de gang is.
Volgens zijn jeugdcoach was John de Mol een eenling die moeilijk in het elftal te passen was. Hij speelde rechtsachter, en trapte indien nodig tegenstanders onder het gras. Op school waren de cijfers van John de Mol middelmatig. Hoe een cursus economie of management er van binnen uitziet, weet hij alleen van horen zeggen.. Maar nu doet de introverte John klaar en duidelijk zijn zeg, of het in talkshows is of tijdens een vergadering met beursanalisten.
In de vakantieperiode kluste John de Mol onder meer bij Radio Noordzee, waarvan zijn vader directeur was. De Mol ging daarna kort als freelancer aan de slag bij Studio Sport, waar hij als verslaggever voetbal en televisie voor het eerst aan elkaar kon plakken. Daarna trok hij naar de Tros. Het hulpje had zich op zijn 23ste al opgewerkt tot producer. Maar de Tros kon door een strikt loonbeleid talentvolle tv-makers niet aan zich binden en De Mol begon voor zichzelf. “Een volledig onverantwoorde stap,” zei hij later. Hij doopte het bedrijfje Disco Alberti, zoals de twee platenzaken heetten die hij met zijn toenmalige echtgenote Willeke Alberti runde. Het bedrijf slokte veel tijd op en het huwelijk met Alberti hield niet stand.
In 1981 balanceerde het productiehuis, dat intussen John de Mol Produkties heette en dat het hoofd boven water hield met low budget-muziekspecials op locatie, op de rand van het faillissement. Pas halfweg de jaren tachtig brachten programma’s zoals Medisch Centrum West het lang verhoopte succes. De Mol groeide razendsnel als leverancier van amusementsprogramma’s voor de Nederlandse openbare omroepen en alleen Joop van den Ende bleef hem voor.
John de Mol besefte dat een fusie met Joop, die groter maar minder winstgevend was, een must was om de internationale ambities waar te maken. Endemol werd in 1994 in een klap het grootste productiehuis van Europa. Niemand verwachtte dat de twee haantjes het zo lang in hetzelfde kot zouden volhouden, maar in 1996 trok Endemol zelfs naar de beurs van Amsterdam. Het tv-bedrijf kreeg een voet tussen de deur op de belangrijkste Europese tv-markten, dankzij joint ventures met Europese partners die de formats van Endemol voor de lokale markt produceerden.
Van die periode dateert ook de grootste blunder van John de Mol. Samen met Philips, KPN en ING stond hij in 1996 aan de wieg van de sportzender Sport7. Dat project was vooral de baby van John, maar bleef slechts tien weken in de ether, onder meer omdat clubs zoals Ajax en Feyenoord dwarslagen. Die affaire lijkt vergeven, want vandaag is John de Mol commissaris bij Ajax.
In de zomer van 2000 passeerde John de Mol langs de kassa. Het Spaanse telecombedrijf Telefonica, toen in de ICT-hype gek genoeg gemaakt om diep in de zakken te tasten voor een content provider, betaalde 5,4 miljard euro in aandelen Telefonica voor de overname van Endemol. John bleef wel de baas van Endemol. “Als ik Big Brother over de mobiele telefoon kan uitzenden, heeft Telefonica een heel goeie deal gesloten,” zei De Mol. De Telefonica-aandelen zijn intussen verschrompeld, en Big Brother is nooit mobiel gegaan.
Maar datzelfde jaar kwam de eerste versie van Big Brother op de Amerikaanse tv en dat vond De Mol zo mogelijk nog belangrijker, want het is altijd zijn droom geweest om kind aan huis te worden in het televisiemekka van de wereld, de VS. Dankzij opnieuw Big Brother kent John de Mol intussen het interieur van de directiekamers van AOL Time Warner en Fox. De Mol is er in elk geval van overtuigd dat er op termijn maar plaats is voor drie tot vier mondiale tv-producenten. Wie bij dat kransje wil, moet in de VS aanwezig zijn. Intussen bouwt De Mol in Nederland ook aan een radio-imperium, met de overname van Radio 10 FM. Eerder had hij ook al zijn Radio Noordzee opgekocht.
John de Mol is een controlefreak en buigt zicht tot in de vroege uurtjes over de details van nieuwe programma’s. De veeleisende baas verwacht van zijn personeel dezelfde liefde voor het vak en gebruikt de glamour van de tv-wereld om jonge snaken voor weinig geld op freelance basis te strikken. Maar John de Mol is en blijft een creatieve programmamaker; manager is hij tegen wil en dank. De Mol is bestuursvoorzitter, maar vooral chief creative officer van Endemol. Het buikgevoel voor wat het grote publiek wil zien, is wat John de Mol rijk heeft gemaakt, alleen vindt hij geen geschikte chief executive officer voor Endemol. Maar wie wil er baas spelen in een concern waar de oprichter nog rondloopt? Zelfs zijn chauffeur stopte ermee omdat John steeds over zijn schouder meekeek.
Die afhankelijkheid van John de Mol is de zwakke plek van het concern. Valt de kettingroker om, dan kan niemand hem vervangen. John de Mol blijft keihard doorgaan, hoewel hij het met een geschat vermogen van ruim 1 miljard euro best rustiger aan zou kunnen doen. Waarom? “Ik kan niet anders,” zei hij ooit tegen zijn mama.
John de Mol blijft keihard doorgaan, hoewel hij het met een geschat vermogen van 1 miljard euro best rustiger aan zou kunnen doen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier