En nu vergiftigen ze de bron

Café Bij Mia. Bezweet van tien rondjes op de piste druipen de kompanen binnen. Na een eerste Leffe kunnen ze aan de wereldproblemen beginnen. Pieter steekt van wal. Van hem weet iedereen dat hij niet begrijpt hoe de bankiers er zo’n potje van konden maken. Hij is ingenieur en zijn bruggen houden stand. Vanavond zijn de economen zijn zwart schaap. “Ze zijn de nagels van onze doodskist”, peroreert hij. “Eerst steken ze ons in een doodskist en dan beletten ze dat we eruit kruipen!”

Onze ingenieur hoorde dat de regering een speculatietaks wil invoeren. Wie een aandeel of een bedrijf met een meerwaarde verkoopt, moet straks op die meerwaarde belasting betalen. Wat meer als de verkoop snel op de aankoop volgt, en wat minder na een eeuwigheid. De Groep van Tien sociale partners is pro, net als de eerste minister en allerlei achtenswaardige economen. Die speculatietaks vindt onze ingenieur “helemaal van de pot gerukt”.

In tegenstelling tot de verketterde economen begrijpt onze ingenieur waar het in bedrijven en vooral in technologiebedrijven technisch echt om gaat. En hoe trial & error, triomf en mislukking, daar hand in hand gaan. Via de beurs speelt hij daar ook op in. Zijn vrienden jennen hem wel eens met de bijnaam Qualcomm, naar een aandeel dat hem geen windeieren heeft gelegd. Voor zijn beleggingen gaat hij uit van zijn vakkennis, zijn veelzijdige belangstelling, zijn ervaring en zijn buikgevoel. “Ik kijk door de voorruit”, zegt hij altijd, “nauwelijks in de achteruitkijkspiegel.”

“Ik weet wel wat je denkt”, zegt hij. “Hoe kan een ingenieur een speculant zijn?” Hij gelooft dat de wereld eigenlijk onbeheersbaar is, want ze wordt gekenmerkt door een hoge entropie. Dat is een begrip uit de fysica, de tweede wet van de thermodynamica, geen toogpraat. Het komt erop neer dat de dingen spontaan de neiging hebben uit de hand te lopen. Ingenieurs zijn er om die entropie te temmen, te kanaliseren en te respecteren. Bij uitbreiding staat ‘high entropy‘ voor creativiteit, verrassing, innovatie, disruptieve ontwikkelingen, mirakels, ‘animal spirits‘, ondernemerschap. En op de beurs voor alfa, hoger dan gemiddelde returns dus. Hoge entropie werkt paradoxaal het beste in een omgeving van lage entropie. Ingenieurs moeten ervoor zorgen dat er niet te veel wielen aflopen. Ook politici kunnen nuttig zijn, als ze het eigendomsrecht instellen, vrijhandel, een gezonde munt met normale rentetarieven, een minimale regelgeving en een laag belastingtarief. Het staat allemaal te boek bij George Gilder (Knowledge and Power), maar boeken leent onze ingenieur niet meer uit. Het is onder zijn kompanen slecht gesteld met het eigendomsrecht.

Omdat ‘high entropy‘ de motor is die de beste bedrijven en de scherpste intellecten voortstuwt, begrijpt onze ingenieur niet wat de politici, vakbonden en zelfs — godbetert — de werkgevers bezielt om uitgerekend daarop een belasting te leggen. “Ze vergiftigen de bron van elke groei. Niemand weet wat de dag van morgen brengt, het is ‘high entropy‘ alom, kanker doodt, het dak lekt, maar soms lukt het echte ondernemers om die entropie te beheersen en te kneden tot producten, winst en aandeelhouderswaarde. Tot de Koreanen het imiteren en het entropisch gehalte weer afneemt. Dan zoeken ze nieuwe grenzen op. En dat steeds hectischer en met ‘high entropy money‘.”

‘High entropy‘ is dus onze toekomst. Daar werken onze beste ingenieurs, onze beste artsen, onze beste financiers. Daar tref je Ablynx, Materialise, Tigenix, Option, MDXHealth, ThromboGenics, arGen-X, Bone Therapeutics aan, maar ook de ‘special forces‘ van AB Inbev en Solvay. De beloftevolle Belgische biotech alleen heeft de volgende tien jaar zo’n 8 miljard risicokapitaal nodig voor de creatie van extra 10.000 hoogwaardige arbeidsplaatsen. In het gevecht met de entropie kan die 8 miljard een veelvoud worden, maar ook grotendeels verloren gaan. Geen meerwaarden zonder minwaarden. Moeten we dat dan niet meer financieren? “En is dat alles ‘speculatie’?”, besluit onze ingenieur. Jazeker. Mathematisch veel minder dan de Lotto, maar ja, want bedrijven zijn zelf speculaties. Speculaties zoals we er vele duizenden nodig hebben. “Maar, nee in de doodskist daarmee en dichtnagelen!” Pieter heeft zijn ei weer gelegd, denkt onze econoom en hij schakelt over op de nieuwe spits van Oud-Heverlee-Leuven. Santé.

De auteur is publicist en voorzitter van VFB, de Vlaamse Federatie van Beleggers

PAUL HUYBRECHTS

“Wat bezielt de politici, vakbonden en zelfs — godbetert — de werkgevers om uitgerekend een belasting te leggen op creativiteit, verrassing, ondernemerszin?”