ELK TERRORISTISCH SPOOR MOET ERNSTIG WORDEN GENOMEN

Het zou te gek zijn dat het Westen zich inzet voor regime change en war on terror in het Midden-Oosten, terwijl tegelijk een regimewissel in het hart van Afrika het internationaal terrorisme voedt. Al zou slechts tien procent van de aanwijzingen over uraniumsmokkel uit Congo naar Iran waar zijn (zie blz. 44), dan nog zou het getuigen van struisvogelpolitiek om dit dossier zomaar af te doen als manipulatie door politieke opponenten van Joseph Kabila, de favoriete presidentskandidaat van het Westen.

Teheran en Kinshasa veegden berichten daarover in The Sunday Times van tafel. Minister van Buitenlandse Zaken Karel De Gucht (VLD) vroeg de Staatsveiligheid de vermeende uraniumtrafieken te onderzoeken, maar vond geen concrete indicaties. Nochtans kan men niet om een kern van feiten heen, zo blijkt uit recente rapporten van de Verenigde Naties die voldoende grond zien om de zaak verder te onderzoeken – tenzij de VN fabels de wereld instuurt? Global Witness en de International Crisis Group, organisaties met respectabiliteit, ontwaren dubieuze netwerken rond de huidige machthebbers in Kinshasa.

Dat Brussel en Washington hopen op politieke en economische stabiliteit na de Congolese verkiezingen is begrijpelijk. Bepaalde feiten ontkennen omdat men de continuïteit in Kinshasa niet in het gedrang durft te brengen, zou gevaarlijke zelfbegoocheling kunnen zijn. Als zou blijken dat de internationale gemeenschap in Congo een onbeheersbaar raderwerk aan het tollen heeft gebracht, zoals in Irak.

Mogelijk wordt deze uraniumaffaire bijgezet in de reeks grote taboes rond gebeurtenissen die de tragische neerwaartse spiraal in Centraal-Afrika mee op gang brachten: het zogenaamde ‘bloedbad van Lubumbashi’ (dat in 1990 leidde tot de economische boycot van het toenmalige Zaïre), de moord op de Rwandese president Habyarimana (waarna de genocide van 1994 uitbrak en de destabilisering van Oost-Congo) of die andere moord op de opvolger van Moboetoe, Laurent-Désiré Kabila. Drie catastrofale scharniermomenten die chaos veroorzaakten en waarover de waarheid angstvallig toegedekt blijft.

Trends vindt het nodig om dit gevoelige dossier openbaar te maken. Niet uit sensatiezucht. We zijn ons bewust van mogelijke manipulaties door politieke groeperingen in en buiten Congo. De toekomst zal uitwijzen wat van de uraniumsmokkel uit Congo naar Iran waar is of niet. Maar als later zou blijken dat er directe banden bestaan tussen Kinshasa, Teheran en Hezbollah in Libanon, dragen de struisvogels van vandaag een verpletterende verantwoordelijkheid. Ook zij trouwens die van de parlementaire onderzoekscommissie Grote Meren naar de plundering van bodemrijkdommen in Congo een lachertje maakten.

Wie straks in Kinshasa ook aan de macht komt, het wordt tijd voor een grondige schoonmaak. De Wereldbank lijkt dit eindelijk te beseffen: ze zou, nadat de voorbije maanden ongeveer 500 miljoen euro spoorloos verdween, de leningen opschorten.

Voor de internationale gemeenschap is politieke stabiliteit de topprioriteit, gevolgd door efficiënt financieel beheer. Pas op de derde plaats komt goed beheer bij de uitbating van de bodemrijkdommen. De internationale gemeenschap zou nu niet geconfronteerd worden met verontrustende vragen over uraniumsmokkel indien ze de woekerende corruptie in de Congolese mijnuitbating tijdig aan banden had gelegd.

Erik Bruyland