ELEKTRONISCH UITGEVEN. De geknipte krant

De Belgische uitgevers gaan elektronisch. Allen samen nog wel. Hun eerste produkt is een digitale knipseldienst.

Op de benedenverdieping van de Franklin Building aan Berchem Station wordt de toekomst van het Belgische uitgeversvak geschreven. Hans Cobben (33 j.) leidt er sinds december 1994 Central Station, de elektronische uitgeverij-in-wording waarin zich, op de Antwerpse Lloyd en La Wallonie na, de hele Belgische uitgeverswereld heeft verenigd.

Internationaal bekeken is het een late start, maar anderzijds komen de uitgevers met een doordacht produkt, met een reële toegevoegde waarde. Central Station, in hetzelfde gebouw als De Financieel Economische Tijd, wordt in eerste instantie een elektronische knipseldienst die werkt voor abonnees. De kopij die de persgroepen bij afsluiten naar Central Station sturen, zal voor elke abonnee worden gefilterd volgens de criteria die hij opgeeft. ‘s Ochtends vindt hij op zijn computer rechtstreeks of via elektronische post de artikels die hem interesseren, in principe niet vóór de gedrukte versie op de markt verschijnt. Central Station mikt in de eerste plaats op grote professionele gebruikers zoals financiële instellingen, de overheid, bedrijven, publiciteitsagentschappen of informatieleveranciers, zoals Graydon, Infotrade of Dun & Bradstreet. Maar ook KMO’s behoren tot de doelgroep. Wie als ondernemer wil weten wat er over zijn bedrijf of over konkurrenten wordt geschreven, hoeft maar de naam in zijn “gebruikersprofiel” (zoals dat bij Central Station heet) op te geven. Hans Cobben : “De toegevoegde waarde is de komplementariteit tegenover de gedrukte media, de selektiviteit en de snelheid. “

In november starten de eerste pilootprojekten. “Omstreeks maart 1996 zou de dienst commercieel operationeel moeten zijn, ” aldus Hans Cobben.

Central Station is in de eerste faze geen on line database. “De markt voor interaktieve database-ondervraging is véél kleiner dan die voor knipsels, ” luidt het. De dienst wordt dus voorlopig geen Belgisch ekwivalent van de Executive News Service van CompuServe, die u toelaat zelf filters te programmeren in 25 on line-nieuwsdiensten (van Reuters tot DPA) en de geselekteerde informatie op willekeurige tijdstippen naar een pc te downloaden voor 15 dollar per uur (bovenop de kostprijs van de CompuServe-konnektietijd).

Central Station zal in eerste instantie ook geen archieven bijhouden die ouder zijn dan 3 maanden.

KANNIBALISME.

In een artikel over de impact van on line databases op de markt voor (gedrukte) zoekertjes, besluit het Amerikaanse zakenblad Forbes dat aandelen van dagbladuitgevers voortaan ten hoogste het advies “houden” kunnen meekrijgen. Maar Central Station betekent slechts een zeer geringe kannibalizatie van de hoofdprodukten van de Belgische uitgevers, zo wijst volgens Hans Cobben het vooronderzoek uit. “Mensen willen ook weg van het werk de krant kunnen lezen en ook niet-professioneel nieuws is belangrijk, ” luidt het. Een abonnement op een publikatie via Central Station zal bij de aanvang ook duurder zijn dan een abonnement op het gedrukte ekwivalent, al zal het wellicht later goedkoper worden. Hans Cobben : “De prijs zal niet door het aantal geselekteerde artikels worden bepaald, maar wel door het aantal publikaties dat in het gebruikersprofiel wordt opgenomen. We hebben de prijsberekening heel simpel gehouden. Er zijn geen supplementen voor konnektietijd, kilobytes en dergelijke meer. “

Er is dus een direkt verband tussen de prijs van het medium in de krantenkiosk en de prijs op Central Station. Duurdere tijdschriften zullen ook in elektronische vorm duurder zijn, de uitgevers ervan zullen per abonnement een hogere vergoeding van Central Station ontvangen. Met grote organizaties zal een vaste prijs voor de service worden afgesproken.

NIET EXCLUSIEF.

De aandeelhouders van Central Station behouden het recht om hun elektronische produktie ook aan anderen te verkopen. “Hergebruik van content is belangrijk voor de uitgevers, ” aldus Cobben, die stelt dat de samenwerking binnen Central Station zich in eerste instantie niet uitstrekt tot bijvoorbeeld de publikatie van lange archieven op cd-roms. Tot nader bericht zullen uitgevers zoals Rossel & Cie, Uitgeversbedrijf Tijd of Roularta Media Group hun produkten dus via eigen cd-roms blijven vermarkten. Hoewel Hans Cobben die idee verwerpt, bestaat de mogelijkheid dat de uitgevers ook afzonderlijk on line-diensten starten. Zegt consultant Toon Lowette, één van de pioniers van het elektronisch uitgeven in België : “Ik kan me moeilijk voorstellen dat die uitgevers hun informatie of archieven ook niet via andere kanalen (nvdr dan Central Station) zouden laten konsulteren. Het zou commercieel gezien dom zijn. Stel dat Infotrade of CompuServe een verbinding willen leggen met de on line-archieven van een krant,… Die diensten hebben evengoed een afnemerspotentieel dat omzet kan genereren. “

Aan interesse vanuit de hoek van de elektronische on line-netwerken is geen gebrek. Hans Cobben : “De strijd tussen Europe Online en The Microsoft Network om lokale inhoud voor hun netwerken aan te trekken, leidt tot schitterende voorstellen aan de uitgevers. In Duitsland biedt Microsoft lokale uitgevers een aandeel van 70 percent in het geval van een regionale Duitse krant zelfs 90 percent van de inkomsten die via The Microsoft Network met hun produkten zullen worden gegenereerd. “

De verleiding voor de Belgische uitgevers om daar elk afzonderlijk op in te gaan is groot. Nochtans is het precies de samenwerking tussen de uitgevers die Central Station zo’n commercieel sterk initiatief maakt. Hans Cobben : “In een wereld waarin het intrinsiek niet méér kost om van hier naar de overkant van de straat te bellen dan van hier naar Amerika, is voor een afzonderlijke Vlaamse of Belgische uitgever geen toekomst weggelegd. Als we dit allemaal samen doen en de onderhandelingsmacht in Central Station leggen, kunnen ze ons niet voorbij. Wij moeten als content provider in België die bargaining power bij Central Station houden, dat is cruciaal. “

Een konnektie tussen Central Station en de grote on line-netwerken sluit hij niet uit. “Als de professionele sektor de on line-netwerken als degelijk, veilig en beheersbaar aanvaardt, dan zullen wij daar beschikbaar op zijn, ” oordeelt hij.

Hoe het produkt ook wordt verspreid, Central Station lijkt probleemloos op weg naar een commercieel sukses. Het vooronderzoek leverde zulke rozige perspektieven op, dat de prognoses bij het opmaken van het businessplan veiligheidshalve werden getemperd. Hans Cobben probeert met beide voeten op de grond te blijven : “Met een 1000-tal gebruikers draaien we break-even, ” zegt hij.

BRUNO LEIJNSE

100440.1663 compuservecom

Internet-gebruikers kunnen deze tekst, inclusief de hotlinks, lezen op de website Trends/Roularta Media Group (http : //www. roularta. be/roularta).

HANS COBBEN (CENTRAL STATION) Stevige onderhandelingspositie tegenover internationale on line-diensten.

COMPUSERVE EN EUROPE ONLINE Op zoek naar lokale inhoud.