“Electrabel en Luminus verkopen met verlies”

De recente verhoging van de distributietarieven haalt de schwung uit de elektriciteitsmarkt. De prijsspanning om van leverancier te veranderen is immers gevoelig gedaald.

Misschien hebt u onlangs uw ouwe getrouwe elektriciteitsleverancier gebeld, met de vraag of hij u geen lager tarief kon aanbieden. Er zijn tenslotte nog andere leveranciers op de markt die dat wél willen doen. Tot voor kort volstond die milde druk misschien om een korting af te dwingen, maar vandaag komt u mogelijk van een kale reis thuis.

“We berekenen de prijs voortaan als de som van de stroomkosten, de transport- en distributiekosten en de heffingen. De distributiekosten zijn gestegen, met als gevolg dat een nieuwe prijsofferte soms hoger uitvalt dan het standaardtarief,” zegt Lut Vande Velde, woordvoerster van Electrabel.

Dat standaardtarief is het tarief dat ‘slapende klanten’ betalen – klanten die nog niets deden en op die manier automatisch klant bleven van Electrabel of Luminus. Het standaardtarief was tot voor kort ook bijna altijd het duurste in de markt, maar het nieuwe prijsbeleid van Electrabel heeft daar verandering in gebracht.

Dan maar een andere leverancier contacteren om nog koopjes te vinden? Maar ook zij kampen met de gestegen distributiekosten, zoals de federale toezichthouder (de Creg) die begin deze maand goedkeurde. Die distributiekosten dikten aan omdat onder meer de kostprijs van de gratis stroom voor de gezinnen – 100 kilowattuur per gezin én 100 kilowattuur per gezinslid – ten laste valt van de distributienetbeheerders. Zij rekenen die kosten uiteraard door in het distributietarief aan de leveranciers, en de leveranciers rekenen dat hogere tarief op hun beurt door aan u.

“We rekenen alle kosten opgelegd door de overheid euro per euro door aan de klant,” zegt André Jurres, gedelegeerd bestuurder van nieuwkomer Wattplus. De andere grote Nederlandse nieuwkomer, Nuon, doet dat voor de klanten die kozen voor een flexibele prijsformule. “Maar de klanten die kozen of zullen kiezen voor een vaste prijs – 7 % à 8 % onder het standaardtarief -, die krijgen de hogere distributiekosten niet doorgerekend. Die nemen wij ten laste,” zegt Wim Heyselberghs, gedelegeerd bestuurder van Nuon België. “Voor de grotere verbruikers, vanaf 15 megawattuur, moeten we wel de prijs aanpassen.”

Marktwerking valt stil

Het spanningsveld tussen de standaardtarieven en de aanbiedingen aan niet-slapende klanten is in elk gevoelig gedaald. In heel wat gevallen (afhankelijk van uw verbruiksprofiel) bent u voortaan zelfs beter af met het standaardtarief. Het een en ander betekent dat het voor de gezinnen minder interessant wordt om van leverancier te veranderen, of om bij hun huidige leverancier een korting te bedingen.

“De kloof tussen het standaardtarief en de nieuwe aanbiedingen is kleiner geworden en dat is geen goeie zaak voor de marktwerking,” zegt André Pictoel, voorzitter van de Vlaamse regulator (de Vreg). De marktdynamiek krijgt dus een flinke por, hoewel de gezinnen als geheel niet slechter af zijn. Want zij krijgen wel hogere distributiekosten doorgerekend, maar daartegenover staat dat de gratis stroom van de eindprijs afgaat. Het gevolg is dat wie relatief weinig verbruikt minder betaalt, maar wie relatief veel verbruikt meer zal betalen dan vroeger.

Onder de kostprijs

De vraag is natuurlijk hoe lang Electrabel en Luminus het oude standaardtarief, waarin de nieuwe hogere distributietarieven niet zijn doorgerekend, kunnen of zullen behouden. “Zij hebben zich alleen geëngageerd om dat standaardtarief te behouden, maar ze zijn daartoe niet verplicht. Vergeet niet dat ook de standaardleverancier het contract met de klant kan opzeggen, zodat de klant bijna verplicht wordt om in te tekenen op de hogere tarieven,” zegt André Pictoel. Maar Wim Heyselberghs verwacht veeleer dat de huidige distributietarieven niet houdbaar zijn, omdat ze veel te hoog zijn.

Jurres en Heyselberghs hebben trouwens al een ander vraagstuk aan de Creg gemeld. “Trek de distributiekosten, de transportkosten en de heffingen af van het standaardtarief en je bekomt vaak een negatieve prijs voor de elektriciteit zelf,” aldus Jurres. “Dat betekent dat Electrabel en Luminus ofwel met verlies verkopen, en dat mag niet, ofwel dat ze minder betalen voor de distributie.” Wim Heyselberghs doet een soortgelijke vaststelling. “De distributietarieven zijn nu zodanig dat in het geval van het standaardtarief de marginale kosten om stroom te produceren groter is dan de marginale opbrengst. De standaardleveranciers produceren dus soms onder de kostprijs.”

Daan Killemaes

Voor gezinnen wordt het minder interessant om van leverancier te veranderen, of om bij hun huidige leverancier een korting te bedingen.