‘Een manager is zijn familie’

Frank Van Passel is niet alleen regisseur, hij is ook medeoprichter van het productiehuis Caviar, dat op het reclamefestival Cannes Lions werd uitgeroepen tot het op drie na beste ter wereld. Op de Creative Industries Day op de Boekenbeurs legt Van Passel morgen uit hoe hij zijn creatieve werk combineert met managementtaken.

“I k hou van u, ik hou van u, ik hou…van.. u.” Het is intussen zeventien jaar geleden dat Stijn Meuris de liefde bezong van Harry en Jeanne, de twee hoofdpersonages uit Manneken Pis. Of het koppel nog lang en gelukkig leeft, kunnen we moeilijk achterhalen. Wat wel vaststaat, is dat regisseur Frank Van Passel sinds dat debuut een stevige weg heeft afgelegd. Was de jonge filmmaker destijds aan zijn proefstuk toe, dan heeft de ervaren duizendpoot vandaag meer dan een handvol langspeelfilms en tv-producties op zijn palmares. Deels als regisseur, deels als producent van Caviar, het productiehuis dat Van Passel tien jaar geleden met enkele vrienden en ex-filmstudenten begon.

“Caviar was ons antwoord op een onzekere filmsector. Als regisseur zet je je projecten zelf recht, maar hun realisatie staat of valt met de agenda van je producent.” Om die afhankelijkheid – en de bijbehorende frustraties – te vermijden, namen de zes vrienden hun lot in eigen handen.

Waardevol verhaal

“Niemand van ons had een managementdiploma, maar in de loop der jaren werd wel duidelijk wie waar sterk in was”, herinnert Van Passel zich. Hijzelf voelde zich het sterkst in creatief veldwerk en kreeg de titel van ‘creatief directeur’ achter zijn naam. “Ik hou me vooral bezig met research en ontwikkeling, tracht nieuwe projecten aan te trekken of te bedenken, en naar een produceerbaar stadium te leiden. Voor de uitbouw van de filmafdeling leid ik een vast team van tien man dat kan groeien tot een 150-tal wanneer ik als producent of regisseur een project begeleid.”

Daarnaast neemt Frank Van Passel een deel van het dagelijkse management van Caviar op zich, een taak die reikt van scenario’s lezen tot lobbywerk. “Het naakte onderscheid tussen een creatieve functie en die van een manager bestaat volgens mij niet”, bedenkt hij. “Een goede manager moet creatief kunnen denken. Tegelijk maken een stevige dosis besef van de realiteit en een goed budgetbeheer wezenlijk deel uit van je job als regisseur. Je tracht met een minimum aan middelen het maximum te bereiken. Doe je dat niet, dan krijg je geen enkele film rond.” Het grote verschil met de job van regisseur is dat Van Passel als creatief directeur ook veel tijd in projecten van anderen steekt.

Vertrouwen en evenwicht

Is het streven naar evenwicht een deugd, dan prijkt ze bij Van Passel boven aan in zijn lijstje van must haves. “Er zijn projecten, zoals financiële coproducties, waar ik me inhoudelijk niet in kan vinden. Voor andere ideeën sta ik omzeggens een hand af opdat ze optimaal kunnen worden uitgevoerd. Soms kosten ze heel veel geld en brengen ze het bedrijf niets op. Maar het is de wisselwerking tussen de twee die pakt en die maakt dat je rendabel blijft.”

Door het permanente conflict tussen de hoogste kwaliteitsnorm en de noodzakelijke rendabiliteit beland je als creatieveling en manager dikwijls in een positie à la Jekyll & Hyde, weet Van Passel. “Dan is vertrouwen van je medewerkers essentieel, en zeker het vertrouwen dat je zelf aan anderen geeft. Daarvoor bestaat maar één oplossing: consensus over de missie van het bedrijf. Bij Caviar zijn we allemaal op zoek naar talent en kwaliteitsvolle verhalen. Elke beslissing in dat perspectief is de juiste, ook al kan die pijnlijk zijn. Als je financieel directeur besluit dat een project te weinig marge haalt, dan moét je geloven dat hij spreekt in naam van het bedrijf. Ik vertrouw zeer sterk op de mensen met wie ik al een aantal jaren samenwerk en van wie ik weet dat ze zichzelf wegcijferen ten gunste van het grotere project.”

Zelf verdwijnen

Jezelf wegcijferen is die andere kwaliteit waar de manager in Van Passel zich consequent aan houdt. “We zijn begonnen als zes straatvechters. Vorig jaar draaide Caviar een omzet van 41 miljoen euro, een cijfer waar we dit jaar ruim over gaan. We zijn met een ploeg van een tachtigtal vaste medewerkers in zes landen aan de slag. Om Caviar uit te bouwen, in stand te houden en te laten groeien, heb je nood aan professionele knowhow. Op een bepaald moment moet je daarvoor mensen aantrekken die minstens pretenderen de beste te zijn in hun vak. Het is een drastische beslissing iemand aan te werven die niet met het bedrijf meegegroeid is, maar die bijvoorbeeld wel alles afweet van financiering en budgetten. Ik weet dat bepaalde mensen strategisch sterker en belangrijker zijn dan mezelf. Als manager wil ik mijn ego opzij kunnen zetten en op een moment vaststellen dat Caviar voldoende sterk en flexibel is om te groeien zonder mij. Op dat moment heb ik mijn managementopdracht volbracht.”

Familie

Niet enkel in cijfers en budgetten, maar ook als creatief directeur heeft Van Passel intussen een stap opzij gedaan. “Toen we pas begonnen, was iedereen inhoudelijk bij elk project betrokken. Op een bepaald moment heb je zo veel videoclips, commercials, documentaires en andere projecten dat alles opvolgen onmogelijk wordt. Het loslaten van een deel van een inhoudelijke uitbouw, vooral in het buitenland, vond ik niet vanzelfsprekend. Maar ook daar heb ik mee leren leven.”

De creatief directeur is trouwens niet de enige die zich de afgelopen tien jaar in zijn nieuwe status heeft leren schikken. Ook zijn vrouw en twee dochters moesten mee in het bad. “De combinatie van mijn creatieve job met het dagelijkse management brengt een enorme werklast met zich. Daar krijgt ook het thuisfront mee te maken, al is het maar omdat je vaak afwezig bent. Als je werk je passie is, neem je het sowieso mee naar huis en vraagt het ook inspanningen van je gezin. Een ‘zanger is een groep’ zei Wannes Vandevelde, wel ‘een manager is zijn familie’ volgens mij.”

Binnenkort kan Van Passel een jubileumdrink organiseren, voor tien jaar creatief directeurschap achter zijn naam. Welke raad geeft hij zijn collega’s creatieve managers bij het heffen van dat glas? “De interessantste weg tussen punt A en punt B is niet de rechte lijn maar een hobbelig en onvoorspelbaar pad, waar je nieuwe inzichten en frisse ideeën opdoet. Niemand wijst je de weg naar dat pad, maar je moet het wel vinden. Durf daarvoor te vertrouwen op je buikgevoel. Er zijn altijd duizend redenen om een bepaalde beslissing niet te nemen, maar ga steeds op zoek naar die ene reden om het wel te doen.”

GOELE GEERAERT

“Vertrouw op je buikgevoel”