U wordt als elektriciteitsconsument nog maar eens gerold. De nakende verkoop van de Belgische publieke elektriciteitsproducent SPE aan de Franse stroomgigant Electricité de France (zie blz. 18) is de jongste hold-up die op uw energiefactuur wordt beraamd. Vrije stroommarkt of niet, u zal te veel blijven betalen voor uw energie. De consumentenvereniging Test Aankoop zal ook in de toekomst een vette kluif aan de elektriciteitsmarkt hebben.
SPE is de sleutel tot echte concurrentie op de Belgische energiemarkt. Ten minste twee concurrenten met lokale productiecapaciteit, dat is de voorwaarde om uw energiefactuur lichter te maken. De publieke centrales van SPE kunnen in handen van een concurrent een weldaad zijn voor het grote publiek. Komt deze sleutel echter in handen van EdF, dat gaat de markt weer op slot. EdF en Electrabel, sorry Suez, zijn vrienden van elkaar. Vrienden bestoken elkaars wingewest niet, ze verdedigen elkaars belangen.
Een rampscenario voor Electrabel leek zich te voltrekken. SPE had het huwelijk met Electrabel opgeblazen en stond op het punt in de armen van het Duitse RWE te vluchten. De vijand dreigde achter de linies posities te veroveren. De Franse verdediging is intussen georganiseerd: SPE moet bij EdF. De Waalse aandeelhouders staan positief tegenover dit scenario. De slag om SPE is ook een communautaire slag. De Vlaamse clan rond Gent was voor het industrieel interessantere project met RWE gewonnen; de Waalse clan rond de Luikse PS is pro het publieke EdF. Een machtsstrijd Gent versus Luik of ook Guy Verhofstadt ( VLD) versus Laurette Onkelinx ( PS) is de inzet. Of is de VLD misschien geen vrije energiemarkt genegen?
Wij maken ons geen illusies. Frankrijk dicteert al langer dan vandaag de wet op de Belgische energiemarkt. En dus krijgt de Belgische consument een duopolie in plaats van een monopolie. Niet dat het een verschil zal maken. Van een concurrentiële prijzenslag zal er evenmin sprake zijn. Hoe komt het dat EdF, met spotgoedkope stroom van afgeschreven kenrcentrales vlakbij de grens, nog geen rol van betekenis speelt op de Belgische markt? Alleen onwil kan zoveel onkunde verklaren.
Voor de schone schijn wisselen Electrabel en EdF activa uit. Electrabel mag mee in het Rhônedal de stroom van CNR verkopen, EdF krijgt SPE. Dan kunnen beide vertellen dat ze zogezegd concurrentie hebben op de eigen markt, wat noodzakelijk is als ze zelf aan buitenlandse avonturen beginnen. In de praktijk betonneren Electrabel en EdF hun monopolie en houden ze echte concurrentie buiten de grenzen. Want een rendement van bijna 20% op het eigen vermogen van Electrabel, dat blijft de ambitie van Suez. Daarvoor mag de markt vrij zijn op papier, maar moet ze op het terrein zijn gemonopoliseerd.
Frankrijk herschreef op de Europese top in Stockholm de tekst rond liberalisering. De prijs die Frankrijk daarvoor moest betalen was dat de Europese Commissie nauw gaat toezien op een correcte werking van de markt. De Commissie krijgt in België meteen een prachtige gevallenstudie voorgeschoteld. Het paardenmiddel tegen het bedotten van consumenten is dagelijkse kost in de antikartelwetgeving: verplicht Electrabel centrales te verkopen aan de concurrentie. Tot dan blijft de liberalisering van de Belgische energiemarkt een zure grap.
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier