Een echte aannemer

Alain Bernard is een man van aannemen. Niet alleen letterlijk als CEO van DEME, maar ook figuurlijk: als er een gat in de markt is, springt hij erin. De stokpaardjes van deze leader by example: groepssfeer en efficiëntie.

“Uiteraard ben ik blij”, reageert Alain Bernard op zijn nominatie als een van de tien genomineerden voor de titel van Manager van het Jaar. Maar hij plaatst meteen kanttekeningen: “Ik voel me geen manager, in de zin van iemand die de strategie uitvoert die de raad van bestuur heeft uitgetekend. Bij DEME komen de ideeën van onderuit, van de werkvloer naar boven. Hier vertrekt de strategie vanuit het directieteam naar de raad van bestuur.”

Daarmee is ook dat andere pijnpuntje aangehaald: Bernard leidt in de eerste plaats een directieteam van zo’n vijftien mensen en betrekt de erkenning ook op hen. Op al zijn medewerkers trouwens, want elke werknemer met een probleem of idee weet dat de deur openstaat, een mentaliteit die Bernard ook verwacht van zijn collega-directieleden.

De Belselenaar is in 1955 in Congo geboren. Vader Henri Bernard baatte er in de zuidelijke provincie Katanga een mijn uit. In 1960 keerde hij met zijn gezin terug naar België, waar Alain zijn jeugd doorbracht in Tessenderlo. Later ging hij, met zijn diploma van bouwkundig ingenieur op zak, aan de slag bij Dredging International. Hij werkte onder andere mee aan de uitbouw van de haven van Zeebrugge, groeide door tot verantwoordelijke voor de Benelux en belandde vijf jaar geleden in de stoel van CEO Marc Stordiau, die nog bestuurder is. “Hij was zeer hands-on. Maar het bedrijf werd daarvoor te groot. Dus heb ik andere accenten gelegd.”

Alain Bernard bouwde de milieu-activiteiten uit en legde daarnaast ook een nieuwe focus op hernieuwbare energie: niet alleen groene via windmolens, maar ook de ‘blauwe’ uit golven en getijden. In 2008 gaf hij ook het startsein voor een wereldwijde rebranding. “Er waren steeds meer bedrijven: onze klanten wisten op den duur niet meer met wie ze te maken hadden. Nu is er één groep, met respect voor de partners.” Baggerwerken blijft DEME zelf doen, maar voor alle dredging-plus-activiteiten (milieu, maritieme bouwwerken, enzovoort) werkt het doorgaans met partnerschappen.

Veelbelonend

“Het is nooit makkelijk de fakkel over te nemen van een monument, maar Alain doet dat met brio”, getuigt Philip Hermans, algemeen directeur van DEME-dochter Dredging International. “Hij heeft de flair en de intuïtie van de echte aannemer. Als er ergens een gat is op de markt, dan duikt hij erin. Nieuwe zaken opstarten, kan hij als geen ander. Mindere kanten? Hij werkt zo hard dat ik me afvraag of hij dat nog tien jaar kan volhouden. Al is hij wel al bezig met zijn opvolging: de jonge mensen wikken en wegen die in aanmerking komen. Hij is een leader by example, veeleisend maar ook veelbelonend: financieel, maar vooral via schouderklopjes. Hij gunt je de pluimen die je verdient.”

Dat bevestigen ook andere medewerkers. “Een daadkrachtige democraat”, wordt hij genoemd. “Hij laat anderen delen in zijn ideeën, zoekt klankborden, overtuigt én laat zich overtuigen door sterke argumenten. Dat werkt motiverend.”

Bernard cultiveert de groepssfeer. “Iedereen moet zich goed voelen. Je moet fluitend naar je werk komen. Als dat niet meer kan, dan ga je beter niet. Als mensen een jaar vakantie vragen om een reis rond de wereld te kunnen maken, laat ik ze gaan. Omdat ik weet dat ze bij hun terugkeer de meest gemotiveerde medewerkers zijn die je kan hebben. Een manager die drie maanden wil trainen voor de Iron Man? Geen probleem. Al moet de boel wel blijven draaien, natuurlijk.”

150 medewerkers beklommen vorig jaar de Galibier, het voltallige managementteam loopt rond met een stappenteller, om te zorgen voor voldoende beweging op de werkvloer. “Je moet doelstellingen hebben: haalbaar, maar niet te gemakkelijk. Of het nu voor beweging is, of voor het werk.” De klassieke eindejaarsgeschenkjes voor de klanten werden afgeschaft. Het uitgespaarde geld gaat naar de Deme4Life Foundation. Die kan gebruikmaken van zowat 250.000 euro per jaar, waarmee het bedrijf sociale projecten ondersteunt op plaatsen waar het actief is, meestal op voorstel van de lokale werknemers.

Gene zever

“Mensen moeten initiatief durven te nemen, creatief zijn. Als iets mislukt, zal ik hen daar niet op nakijken.” Al wil de opperbaas van 3650 mensen ook van alle problemen op de hoogte zijn. “Dan pas kunnen we ze beginnen oplossen. Dus intern moeten ze hier durven binnen te stappen. Hoe we iets extern communiceren, is een ander verhaal. Ik wil niet dat er zaken achter de rug gebeuren. Ik probeer zelf ook open te zijn over of iets goed of slecht is. Gene zever.”

Franjeloos, niet te veel formaliteiten en het liefst geen tierelantijntjes: in de eerste plaats moet het werk goed gebeuren. “Ik kan daar heel detaillistisch in zijn. Nota’s moeten in orde zijn, geen fouten.” Niet dat er zo veel dingen mislukken. Sinds 2005 klom de omzet van DEME van 845 miljoen naar 1,8 miljard euro. De investeringen stegen op jaarbasis van 141,2 miljoen naar 379 miljoen euro. Met de raad van bestuur wordt om de drie maanden een dik boek uitgespit met de stand van zaken van alle werven wereldwijd én de geplande inkomsten voor de komende drie jaar. “Ik geloof niet in grote prognoses, waar we zullen staan in 2020 of zo. Maar ik weet nu al dat 2012 beter zal zijn dan 2011. Al ziet het er in Europa minder goed uit dan elders in de wereld.”

Een van Bernards stokpaardjes is efficiëntie. Daarvoor is het plan Lean6Sigma in het leven geroepen. Kostenbewustzijn is daar een belangrijk element in. “Ze weten dat ik let op de prijzen van de vliegtuigtickets. Als een Nederlander met KLM wil vliegen terwijl een andere lijn goedkoper is, dan wordt het die andere. Maar het gaat ook om veiligheid. Productie en efficiëntie zijn belangrijk, maar in de eerste plaats moet het veilig zijn. Want een ongeluk kost veel meer. En daarom moet het proper zijn, en wil ik dat die vlaggen wapperen op onze schepen.”

LUC HUYSMANS

” Nieuwe zaken opstarten kan hij als geen ander” Philip Hermans (Dredging International)