Een droom van een belasting

Het Waals Gewest voert een belasting op gsm-antennesites in. De factuur wordt voor een goed deel door Vlaanderen betaald.

Als alles volgens plan verloopt, stemt het Waals Parlement op woensdag 11 december in met een nieuwe regionale belasting van 8000 euro op gsm-antennesites. Die maatregel maakt deel uit van het Waalse begrotingsdecreet. De Waalse regering en de bevoegde commissie van het Waals Parlement hadden er al groen licht voor gegeven. Het protest van de operatoren viel in dovenmansoren.

De heffing is een droom voor Wallonië, omdat de operatoren nationale tarieven hanteren. De belasting is regionaal, maar de factuur komt bij de operatoren in de nationale pot. Wallonië draagt voor 24 procent bij aan het Belgische bruto binnenlands product (bbp). Omdat telecom nauw het bbp volgt, betalen de Brusselse en de Vlaamse telecomgebruikers drie kwart van de kosten van de Waalse gsm-antennebelasting. Hetzelfde effect speelt als de heffing zich vertaalt in een lagere nettowinst en minder bedrijfsbelasting en, voor Belgacom, minder dividend aan de nationale overheid.

Tegen 8000 euro per antennesite brengt de heffing 24 miljoen per jaar op. 177 Waalse gemeenten heffen al een belasting van 2500 à 4000 euro op die sites. Die belastingen worden nu vervangen door opcentiemen die tot 100 procent mogen gaan _ nog eens 8000 euro dus. De Waalse provincies hebben dezelfde optie, wat de belasting theoretisch tot 24.000 euro per antennesite kan brengen, of 72 miljoen euro in totaal. Wallonië is goed voor ongeveer 700 miljoen omzet in mobiel. Als de antennetaks uitkomt op 36 miljoen – de helft van het maximum – is dat een heffing van 5 procent op de mobiele omzet ten zuiden van de taalgrens.

In Vlaanderen hebben slechts elf gemeenten een pylonenbelasting. Zou Vlaanderen het Waalse voorbeeld volgen, dan moet er misschien worden gedacht aan een btw-verlaging op telecom om de negatieve effecten op de index te counteren. Het is ook uitkijken hoe de heffing wordt doorgerekend aan de virtuele mobiele operatoren zonder eigen netwerk, zoals Telenet en… het Waalse VOO.

De heffing wordt verantwoord met het argument dat de zendmasten onesthetisch zijn en mogelijk schadelijk voor de volksgezondheid. Maar een belasting maakt antennes niet mooier of minder schadelijk. Wat hij wel doet, is de operatoren ertoe aanzetten minder antennesites te hebben. Dat is nadelig voor de kwaliteit van de dienstverlening en voor de capaciteit van de netwerken, en dus sneu voor de digitale economie die de Europese Commissie – en de Waalse regering – zo hard promoten. Zelfs voor de volksgezondheid is het geen goede zaak. Het vermogen van mobieltjes is beperkt tot 2W, maar een handset verhoogt zijn vermogen als de ontvangst slecht is. Meer straling dus.

De NMBS en het Astrid-netwerk zouden net zo goed in aanmerking komen voor een pylonentaks, noteert het begrotingsdecreet, maar zij maken te weinig winst om die op te brengen. Het gaat Wallonië dus om de centen. En mogelijk blijft het bij een droom. De operatoren weigeren systematisch de huidige gemeentelijke belastingen op gsm-antennesites te betalen. Geregeld halen ze hun gelijk voor de rechtbank. De telecomwet van maart 1991 – van voor het gsm-tijdperk – stelt dat de overheid geen belasting mag heffen op het gebruik van “kabels, bovengrondse lijnen en bijbehorende uitrustingen”. Een prejudiciële vraag over het Europese kader ligt bij het Europees Hof van Justitie. De uitspraak wordt niet voor 2014 verwacht. Het volgende begrotingsjaar ziet de Waalse regering alvast geen euro van haar gedroomde belasting.

UPDATE
Zoals verwacht heeft het Waalse parlement op woensdag 11 december (na 22u30) de heffing op de gsm-antennesites goedgekeurd. De maatregel zat in het begrotingsdecreet vervat. Er is geen stemming geweest over het afzonderlijke punt van de heffing op de gsm-antennesites zelf, zegt persattaché Sylviane Willante van de PS-groep in het Waalse parlement.