Een drankprobleem van 2,2 miljard euro

Het verlies aan productiviteit op de werkplek tengevolge van overdreven alcoholgebruik bedraagt in België 2,2 miljard euro. Toch heeft negen op tien bedrijven geen beleid om alcoholproblemen te voorkomen.

Dat we in België beschikken over gedetailleerde cijfers over de kosten van overdreven alcoholconsumptie op de werkplek, hebben we te danken aan de Belgische Brouwersfederatie. Die gaf in 2003 opdracht aan het Hoger Instituut voor de Arbeid (Hiva) om een onderzoek te voeren naar de sociale kosten en baten van alcoholgebruik en -misbruik in België.

Ontnuchterende resultaten

De conclusies van deze studie, geleid door gezondheidseconoom Jozef Pacolet (KU Leuven), zijn ontnuchterend. De totale prijs van alcoholmisbruik bedraagt 6 miljard euro. Verlies aan productiviteit op de werkplek is daarvan goed voor 2,2 miljard euro. De economische prijs van verkeersslachtoffers tengevolge van alcoholconsumptie wordt geraamd op 1,5 miljard euro; de kosten in de gezondheidszorg bedragen een half miljard euro en sociale uitkeringen als gevolg van drankmisbruik kosten zo’n 300 miljoen euro.

Er zijn ook baten. Matige alcoholconsumptie levert ook winst op. Behalve de 500 miljoen euro die accijnzen en BTW op alcohol opbrengen, zorgt een matige consumptie (één tot twee glazen bier of wijn per dag) voor een daling van het aantal hart- en vaatziekten. Een gezondheidswinst die wordt geraamd op ongeveer 200 miljoen euro.

Werkgevers onderschatten de gevolgen van overdreven alcoholconsumptie, zo blijkt uit een rondvraag bij meer dan 200 human-resourcesmanagers in België (Lieven Annemans, Universiteit Gent, 2003). Zes op tien bedrijven heeft eerder een tolerante houding tegenover alcoholgebruik: in veel bedrijfsrestaurants kan je ‘s middags bier of wijn drinken; over alcohol drinken wanneer je ‘s middags met een klant gaat eten, wordt niet moeilijk gedaan; en werknemers die een ‘drink’ willen organiseren wanneer ze iets te vieren hebben, kunnen dat. Helaas doen weinig bedrijven inspanningen om werknemers te wijzen op de risico’s van overdreven alcoholconsumptie.

500.000 probleemdrinkers

Volgens de Gezondheidsenquête van 2001 dronken de Belgen dat jaar gemiddeld 8,2 liter pure alcohol: dat zijn omgerekend 683 glazen per persoon. Dat is uiteraard een gemiddelde, want bijna één vijfde van wat jaarlijks geconsumeerd wordt, vloeit door de keelgaten van 4,5 tot 5,8 procent van de bevolking. Onderzoekers ramen het aantal probleemdrinkers in België op ongeveer een half miljoen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie mag je spreken van een drankprobleem wanneer alcoholconsumptie leidt tot psychische en motorische verzwakking: onder meer verminderde alertheid, concentratiestoornissen en slaapstoornissen. Voor mannen komt dat neer op een consumptie van ten minste zes glazen per dag; voor vrouwen op ten minste vier glazen.

In slechts één op vier bedrijven weet de leiding hoeveel werknemers een drankprobleem hebben. Wanneer het uit de hand loopt, wordt doorgaans wel streng opgetreden: zeven op tien werknemers verliezen dan hun baan.

www.drinktest.nl

www.boodschapineenfles.be

www.bierengezondheid.com

Marleen Finoulst