‘Een cadeau aan de bedrijven op kap van de volgende regering’: ze mogen tot 40 procent van groene investeringen aftrekken van hun winst

Bedrijven zullen vanaf 2025 tot 40 procent van hun groene-investeringskosten kunnen aftrekken van hun winst. De Kamer heeft die hervorming van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) donderdagavond goedgekeurd. Ondanks het gat van 27,2 miljard in de federale begroting geeft de regering een cadeau aan de bedrijven, aldus fiscaal expert Michel Maus.

Met de hervorming wil de regering de energietranstitie bespoedigen. Het systeem van de investeringsaftrek wordt compleet hervormd. Er komt een basisaftrek voor natuurlijke personen en kleine vennootschappen, een technologie-aftrek voor octrooien en onderzoek en ontwikkeling van 13,5 procent en een thematische aftrek voor groene investeringen van 40 procent voor kmo’s en 30 procent voor grotere vennootschappen. Onder de thematische aftrek vallen onder meer investeringen in efficiënt energiegebruik, hernieuwbare energie of CO2-vrij vervoer en milieuvriendelijke investeringen zoals recyclagesystemen.

Minister Van Peteghem kondigde de hervorming van de investeringsaftrek vorige maand al aan in de studio van Kanaal Z. Critici van de hervorming benoemen de olifant in de kamer: het feit dat het om een extra subsidie gaat op een moment dat er een tekort van 27 miljard euro is in de federale begroting. De hervorming maakte eerst deel uit van een brede fiscale hervorming, die min of meer break-even zou zijn. Maar dat ambitieuzere plan werd al eerder afgeschoten door de meerderheidspartijen van de federale regering.

Begrotingsimpact

“Daar is simpelweg geen geld voor”, zegt Michel Maus, hoogleraar fiscaal recht aan de VUB. “Federaal maakt ons land 27,2 miljard euro verlies, goed voor 4,6 procent van ons bruto binnenlands product (bbp). Vanuit dat oogpunt zouden we eigenlijk drastisch moeten saneren, terwijl de regering met extra geld wil strooien. Alles wijst erop dat dit cadeau van de regering-De Croo aan de bedrijven op de kap van de volgende regering gebeurt. Het bewijs daarvan is het idee om de maatregel pas vanaf 2025 te laten ingaan. Dan weegt dat op de begroting van 2024. Daaruit kunnen we besluiten dat dit hoofdzakelijk draait om politiek gewin.”

‘Het gaat om veel geld. Het is veel nuttiger de investeringen te steunen die effectief een bijdrage leveren aan onze klimaatdoelstellingen’

Michel Maus, hoogleraar fiscaal recht aan de VUB

Minsiter Van Peteghem gaf eerder bij Kanaal Z toe dat de hervorming een extra kostprijs van 100 miljoen euro meebrengt, maar volgens hem is de maatregel noodzakelijk. “In het verleden hebben we vaak naar de Verenigde Staten verwezen en de Inflation Reduction Act die groene investeringen extra ondersteunt. Dit is deels een antwoord van ons land op de groene investeringsgolf die noodzakelijk is. Uiteraard komt dat met kosten, maar kijk ook naar de toegevoegde waarde die bedrijven creëren in de tewerkstelling. De budgettaire impact moet je in een veel breder kader bekijken. Dan moeten we ook kijken naar de pensioenen, de gezondheidszorg, de tewerkstellingsgraad en de arbeidsmarkt. Er is nood aan hervormingen om die kosten onder controle te krijgen.”

Welke investeringen?

Op dit moment is alleen het wetgevende kader goedgekeurd, maar het is nog niet duidelijk welke groene investeringen precies aftrekbaar zijn. De lijst van groene investeringen die onder de thematische investeringsaftrek vallen, wordt volgens Van Peteghem opgesteld in samenspraak met de regio’s. Elke drie jaar wordt de lijst herbekeken, zodat ze up-to-date is met nieuwe innovaties.

Maus waarschuwt voor een scenario waarin een te brede waaier aan groene investeringen worden gefinancierd. “Het gaat om veel geld. Het is dus veel nuttiger de investeringen te steunen die effectief een bijdrage leveren aan onze klimaatdoelstellingen. Verder geloof ik wel dat het juridisch mogelijk is de investeringen die in aanmerking komen goed te definiëren, zodat achterpoortjes gesloten blijven. Ik denk dat het daarnaast verstandig is bedrijven te verplichten de impact van hun investeringen te becijferen. Dat is niet ingewikkeld en als samenleving verdienen we zo’n bewijs over de impact, vermits we er 100 miljoen voor opzijzetten.”

Bekijk ook het studiogesprek met minister Van Peteghem bij Kanaal Z: