Een barst in de pokerface

Het kabinet van minister van Telecommunicatie Rik Daems ( VLD) ontkent noch bevestigt dat Deutsche Telekom onderhandelt over een participatie in Belgacom. Geruchten in die zin doen al een tijdje de ronde. De man aan het roer bij de telecomgigant van onze oosterburen is de Oostenrijker Ron Sommer. Hij staat erom bekend ook wanneer het vuur hem aan de schenen ligt, nooit een spier te vertrekken. Toch moet hij de laatste tijd moeite hebben zijn pokerface in een strakke plooi te houden.

Het zijn immers zware tijden voor telecomgiganten. Zeker voor Deutsche Telekom. De roze trots van de kleine Duitse beleggers krijgt zware klappen. Vergeleken met de recordkoers in maart van dit jaar verloor de groep, die nog steeds voor 58% in handen is van de Duitse overheid, ongeveer twee derde van zijn beurswaarde. De openlijke insinuaties over het vertrek van Sommer klinken steeds luider. Waarnemers beschouwen hem vooral als het pr-genie dat teert op de succesvolle beursgang in 1996, maar achten hem niet in staat om de internationale expansie waar te maken.

Bij zijn aantreden in 1995 stak Sommer zijn ambitie nauwelijks onder stoelen of banken. Hij wilde van Deutsche Telekom de nummer één in de wereld maken. Bijna lukte dat ook. In maart van dit jaar, toen de koers van het aandeel zijn hoogtepunt behaalde met 4200 frank, waren alleen NTT DoCoMo en Vodafone nog groter gemeten naar marktkapitalisatie. Toen was Deutsche Telekom 11.000 miljard frank waard.

Aan de reusachtige beurskapitalisatie kon Sommer zich lange tijd optrekken, maar beurswaarde is niet de enige graadmeter voor de concurrentiepositie van een onderneming. De aandeelhouders morren steeds luider. Sommer mag dan succesvol zijn geweest in de omvorming van Deutsche Telekom, een internationaal zwaargewicht is de vroegere monopolist nog niet. Verschillende keren al onderhandelde Ron Sommer met buitenlandse operatoren over een fusie of overname. Meestal sprong de bruiloft op het laatste moment af. Het bekendste voorval is het mislukte bod op Telecom Italia in de lente van vorig jaar. Daarmee joeg Ron Sommer zich bovendien de woede van Michel Bon, de président-directeur général van France Télécom op de hals. De Franse telecomoperator zat samen met Deutsche Telekom en MCI WorldCom in een samenwerkingsverband genaamd Global One. Sinds de overname van Sprint door MCI WorldCom en het ter ziele gaan van Global One zijn de relaties met France Télécom erg bekoeld.

Nochtans is de nu 51-jarige Sommer niet alleen een briljante marketeer. Van opleiding is hij wiskundige. Hij werd geboren in Israël als zoon van een Russische vader en een Hongaarse moeder, maar de jonge Sommer groeide op in het kosmopolitische Wenen. In 1974 begon hij zijn carrière bij Nixdorf Computer. In 1980 trok hij naar Sony, waar hij in 1986 de leiding kreeg over Sony Duitsland. In 1993 was hij de Europese nummer twee. Twee jaar later trok hij naar Deutsche Telekom. Hij was het die in 1996 de voormalige monopolist succesvol naar de beurs bracht.

Sommer is een survivor. Het is niet de eerste keer dat hij de hete adem van een naderend ontslag in zijn nek voelt. Hij staat niet meteen bekend als teamspeler en durft beslissingen autoritair door te drukken. Zijn grootste verdienste is wellicht dat hij erin slaagde Deutsche Telekom van een monoliet om te vormen tot een volwaardige onderneming.

Sommer kon deze zomer eindelijk zijn ambities op het internationale vlak verwezenlijken door twee buitenlandse mobilifoonoperatoren over te nemen: het Amerikaanse Voicestream en het Britse One 2 One. Deutsche Telekom legde 106 miljard mark op tafel voor Voicestream, een kleine vis in zijn soort. Voor veel beleggers was dat een brug te ver. Ze verweten hem een te hoge prijs. Al te lang zou Deutsche Telekom koopintenties hebben laten blijken, wat de prijs opdreef. Maar Sommer viel pas echt van zijn voetstuk als beurslieveling toen in augustus de beursgang van T-Mobil, de dochter voor mobiele telefonie, werd uitgesteld.

De carrousel aan de top van T-Online, de internetdochter van Deutsche Telekom, zou hem wel eens de das kunnen omdoen. Deze zomer stapte Wolfgang Keuntje op, de gedelegeerd bestuurder van T-Online. Nog altijd is niet bekend waarom. Enkele topfiguren volgden Keuntje. Deutsche Telekom verwijst naar een intern onderzoek naar topmanagers die betrokken waren bij het doorsluizen van sponsorgelden. Geruchten doen echter de ronde dat het de autoritaire stijl van Sommer was die Keuntje te veel werd.

Ten slotte is er de druk van de UMTS-licenties. Deutsche Telekom zit al gebeiteld in eigen land, Nederland en Groot-Brittannië. De prijs voor deze licenties is echter enorm. Ook Deutsche Telekom zag zijn kredietwaardigheid door Standard & Poor’s verlaagd van AA naar A. Maar vorige week liet het management weten niet langer mee te dingen in België en ook niet meer in Zwitserland.

Achter de coulissen discussiëren ze binnen de Bondsregering al of Sommer nog de juiste persoon is op de stoel van Telekom-chef. In plaats van de alleenheersende marketingprof zou een stuurman kunnen komen met ervaring om de vier divisies te sturen naar rustiger waters waar ze de kans hebben om zich elk beter te ontwikkelen. Als kandidaat wordt Klaus Esser al genoemd, de voormalige chef van Mannesmann.

roeland byl