Dweilen met de kraan open

Volgens staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (s.pa) is de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) ervan op de hoogte dat in verschillende sectoren gebruik wordt gemaakt van zogenoemde afroomsoftware. Die is bedoeld om de door kassa’s geregistreerde omzet op frauduleuze wijze te verminderen.

Volgens de staatssecretaris is het probleem geen louter Belgische aangelegenheid. Verschillende landen kampen ermee. In Nederland bijvoorbeeld kent men het probleem al jaren. Er zijn al verschillende leveranciers van afroomsoftware strafrechtelijk veroordeeld. Voor zover bekend is dat in België nog niet gebeurd. Maar de BBI is wel met een onderzoek gestart. Naar verluidt heeft ze ook opdracht gegeven software te ontwikkelen waarmee ze afroomsoftware kan detecteren.

Het fenomeen bewijst nogmaals dat de strijd tegen de fiscale fraude alles weg heeft van een kat-en-muisspel. Tegen het moment dat bepaalde fraudemechanismen zijn ontdekt en men de nodige middelen ter beschikking heeft om ze te bestrijden, duiken er alweer nieuwe vormen van fraude op. Het lijkt op dweilen met de kraan open.

Die kraan toedraaien lijkt in sommige gevallen bovendien heel moeizaam te verlopen. Neem bijvoorbeeld de horeca. Die wordt al jaren opgevoerd als een schoolvoorbeeld van een fraudegevoelige sector, met nogal wat zwartwerk, een gebrekkige registratie van omzetten, enzovoort. Of de horeca echt de kampioen van de nationale sport van de belastingontduiking is, moet nog blijken. Heel waarschijnlijk zijn er nog andere sectoren waarin met minstens evenveel – of zelfs nog meer – ijver wordt gefraudeerd, maar ze lopen minder in de kijker. Het aantal voorstellen om iets te doen aan de fiscale misstanden in de horeca is ondertussen nauwelijks nog te tellen. Maar geen van die voorstellen heeft voorlopig tot praktische en werkzame oplossingen geleid.

De horeca was lang voorstander van een verlaging van het btw-tarief. Het heette dat het hoge btw-tarief van 21 procent de sector langzaam doodkneep. Vandaar dat twee jaar geleden werd beslist het tarief te verlagen. Die verlaging is er niet zonder slag of stoot gekomen. De Europese lidstaten kunnen het btw-tarief niet vrij bepalen. Op bevel van Europa mocht tot enkele jaren geleden voor restaurantdiensten geen verlaagd tarief worden toegepast. Om tegemoet te komen aan de verzuchtingen van verschillende landen, werd uiteindelijk toch beslist dat de lidstaten een lager tarief mochten hanteren.

Frankrijk heeft daar bijvoorbeeld gebruik van gemaakt. Ook ons land heeft dat gedaan, maar om budgettaire redenen werd slechts een beperkte verlaging ingevoerd: men koos niet voor een btw-tarief van 6 procent maar van 12 procent. Bovendien werden dranken uitdrukkelijk van de tariefverlaging uitgesloten. Daarom wordt op Belgische restaurantrekeningen altijd een opsplitsing gemaakt tussen het eten, dat is onderworpen aan 12 procent btw, en de drank, waarop 21 procent btw is verschuldigd.

Het politieke compromis over de tariefverlaging bevatte ook afspraken over een verscherpte controle op de horecasector. Die kwamen erop neer dat de restauranthouders voortaan een waterdicht systeem moesten hanteren voor de registratie van hun inkomsten. Het ei van Columbus was de invoering van een geregistreerd kassasysteem. Dat moest garanderen dat geen halve croque-monsieur en geen enkel glaasje wijn nog tussen de plooien konden vallen.

Zo’n systeem kan niet van de ene dag op de andere worden ingevoerd. Vandaar dat de bestaande restauranthouders uitstel kregen tot begin 2013. Voor nieuwe restauranthouders werd geen uitstel geduld. Zij moesten het nieuwe stelsel onmiddellijk toepassen.

Van al die plannen is inmiddels niets in huis gekomen. De reden? Er is op dit ogenblik nog geen enkel kassasysteem ‘goed voor dienst’ verklaard. En dus kan men er ook nog geen kopen. De inwerkingtreding is uitgesteld tot begin juni van volgend jaar. En ook dan zal het nog lang duren voordat het systeem operationeel is. De invoering zal immers in fases gebeuren. Intussen staat de wereld niet stil.

De auteur is advocaat en hoofdredacteur van Fiscoloog. www.fiscoloog.be

JAN VAN DYCK

Het geregistreerde kassasysteem voor de horeca is uitgesteld tot begin juni van volgend jaar.