Met zijn regeneratieve boerderij Le Monde des Mille Couleurs levert Dries Delanote de groenten waarmee heel wat topchefs hun gerechten creëren. Een geïntegreerde benadering van landbouw vertrekt van het inzicht dat voeding, natuur en leefomgeving deel uitmaken van één ecosysteem, stelt hij.
Op zijn boerderij in de Ieperse deelgemeente Dikkebus staat Dries Delanote met twee van zijn teamleden kroppen sla af te spoelen. De sla vertrekt vandaag naar de klanten. In de grote serre strekt zich een overvloedige wildgroei van planten uit, die tot aan de nok reikt. Het is een wirwar van bekende groenten, maar ook historische kruiden als bernagie en rucola, eetbare bloemen als capucinebloem en luzernebloem, en vergeten groenten als armeluisasperge en schorseneer.
Door regeneratieve landbouwmethodes (zie kader Vijf innovatieve landbouwmodellen) te onderzoeken, ontwikkelde Delanote deze biotoop. Met Le Monde des Mille Couleurs haalde hij de Top 50 Farmers van 2025, een lijst van vijftig Europese landbouwbedrijven die pionieren met regeneratieve landbouw. Dankzij de samenwerking met de Gentse designstudio Elvire Delanote, de zus van Dries, kan hij ook via de sociale media mensen bereiken. (Lees onder dit kadertje verder)
5 innovatieve landbouwmodellen
Dries Delanote maakt gebruikt van onderstaande modellen, die deel uitmaken van de beweging om op een duurzame en toekomstbestendige manier voedsel te produceren. Voedselproductie en natuurherstel gaan daarbij hand in hand.
1. Terwijl traditionele landbouw gebaseerd op monocultuur en pesticiden de bodem verzwakt, is regeneratieve landbouw gericht op bodemherstel en meer biodiversiteit. Technieken zijn de bodem zo min mogelijk verstoren, organisch materiaal toevoegen en wisselteelt gebruiken.
2. Wildfarming vertrekt van de natuur. Voedsel wordt geoogst uit het wilde ecosysteem, vaak met behoud van inheemse planten en dieren. Deze methode versterkt de natuurlijke balans en veerkracht van het ecosysteem.
3. Biologische landbouw houdt in dat je gewassen houdt en dieren kweekt zonder gebruik van synthetische chemicaliën, zoals kunstmest en bestrijdingsmiddelen. De nadruk ligt op natuurlijke processen en kringlopen. Het behoud van de bodemkwaliteit staat centraal.
4. Permacultuur is een ontwerpfilosofie waarbij wordt gewerkt met principes en technieken die zijn ontleend aan hoe natuurlijke ecosystemen functioneren. Je kan permacultuur toepassen op landbouw, maar evengoed op hoe je een bedrijf structureert of een product ontwerpt.
5. Voedselbossen zijn landbouwsytemen die een bos nabootsen, met planten in verschillende lagen: van bijvoorbeeld bodembedekkers en groenten laag bij de grond, over bessenstruiken en klimplanten tot fruitbomen.
Het is een drukte van jewelste die ochtend in Dikkebus. Een Franse tv-ploeg volgt Delanote, en net op dat moment komt de Frans-Vlaamse topchef Florent Ladeyn langs. Hij begroet Delanote hartelijk. Ladeyn komt van de andere kant van de schreve, en heeft vier restaurants: L’Auberge du Vert-Mont in het Frans-Vlaamse Boeschepe, Le Bloempot en Bierbuik-Bloemeke in Rijsel, en Klok in Brussel. Ladeyn is niet de enige die de weg naar Dikkebus heeft gevonden. Tientallen topchefs koken met de groenten van Le Monde des Mille Couleurs. Een gerespecteerd voorbeeld is Humus & Hortense van Nicolas Decloedt en Caroline Baerten, vlak bij de vijvers van Elsene. Humus & Hortense haalden twee jaar geleden als eerste Belgische plantaardige restaurant een Michelinster en staat in de de top tien van de We’re Smart–lijst met beste groenterestaurants ter wereld.
Verschuiving
De aanpak van Dries Delanote sloot perfect aan bij het veranderende denken bij topchefs, legt hij uit: “Van de El Bulli-stijl evolueerden chefs naar meer organisch koken vanuit de natuur. Mensen dachten eerst dat het een gastronomische hype was, maar het gaat om een grondige maatschappelijke verschuiving. Mensen willen weer voelen waar hun wortels liggen: in de natuur, die nog altijd diep in ons lichaam resoneert. Je wordt niet gelukkig van een veld aardappelen dat doordrenkt is met chemische bestrijdingsmiddelen.”
‘Ik pleit al twintig jaar voor recht op grond voor jongeren die willen boeren’
Le Monde des Mille Couleurs heeft een vijftigtal klanten in de horeca: “De ene heeft twee keer per dag dertig couverts, de andere honderd. Als je al die couverts per week rekent, voeden we wekelijks duizenden mensen op een eerlijke, ethische manier. In Parijs is een winkeltje dat van in het begin met ons werkt.”
Wanneer Caroline Baerten en Nicolas Decloedt van Humus & Hortense in het buitenland gaan spreken over hun aanpak, staat de band met hun bioboer centraal. De twee chefs werken al jaren met Dries Delanote en zijn systeem van 24 microseizoenen dat hij hanteert, omdat het ritme van de natuur om de twee à drie weken verandert. De chefs passen zich aan de oogst van dat moment aan. Als Le Monde des Mille Couleurs door omstandigheden geen bloemkool meer heeft, gaat Humus & Hortense niet naar de supermarkt om extra bloemkool, maar past het restaurant zijn menu aan.
Door te denken in microseizoenen, verscherpt Dries Delanote ook zijn aanbod. De preiplant is meer dan die ene preistengel die we in de winkel vinden. “Omdat we de plant zien als een levend wezen, werken we in cycli”, zegt de West-Vlaamse landbouwer. “Een plant is meer dan één product; het gaat om tien producten, omdat je elke fase van de cyclus kunt oogsten. In juni heb je al minipreitjes die je kan plukken, daarna komt de klassieke preistengel zoals we die kennen, en na de winter maakt de plant loof aan. Het jaar erop vormt de plant een bloemknop, die je als prei-asperge kan oogsten. Dan heb je nog de gesloten bloem, die je als knop kan oogsten, en later de open bloem, die je als kruid kan gebruiken. Vervolgens kan je van de onrijpe zaden kappertjes maken, en uiteindelijk heb je de zaden zelf, die je opnieuw zaait, waarna de cyclus opnieuw begint.” Uiteraard gebruikt Delanote geen pesticiden, maar de slakken vormen geen probleem. “Wij respecteren elk dier in de cyclus. Vroeger was ik bang voor bladluizen; nu zijn we blij wanneer ze er zijn, want dan is er eten voor de lieveheersbeestjes. Zo ontstaan altijd evenwicht en connectie in onze biotoop.”
Land
We rijden naar een veldje op tien minuten van de boerderij. De radijzen van vorig jaar groeien er nog in een wilde verstrengeling. Ze leveren nog altijd oogst op. Er zijn ook enkele klassieke percelen met venkel, koolrabi en bietjes. Het is voor boeren, en zeker voor bioboeren die klein beginnen, moeilijk aan land te raken. Dries Delanote groeide op in een klassiek West-Vlaams landbouwersgezin. Zijn jongste broer zet het bedrijf verder. Dries Delanote voltooide agrarische stages in Afrika en Zuid-Amerika, stapte het onderwijs in, maar zijn hart lag bij het boeren: “Het was – en is – soms een gevecht tegen de traditionele systemen, maar wanneer we de natuur laten leiden, ontstaat echte terroir, echte teelt, echte biodiversiteit. Het is een noodzaak voor de biodiversiteit van morgen.”
Delanote ijvert voor meer kansen voor jonge boeren: “Ik pleit al twintig jaar voor recht op grond voor jongeren die willen boeren. Geef hun een hectare of twee om te starten, je kan daar gronden van het OCWM of de kerkfabriek voor gebruiken. Al is het nu al makkelijker dan dertig jaar geleden om bioboer te zijn. Vooral rond de steden zie je CSA-pluktuinen (Community Supported Agriculture, waarbij klanten bijvoorbeeld een abonnement nemen en zelf de groenten komen oogsten, nvdr) opkomen, omdat er maatschappelijk draagvlak voor is.” Le Monde des Mille Couleurs heeft nu zelf ook een marktje op zaterdagochtend, maar ligt te ver van een grote stad om daarvan te kunnen leven.
‘Mensen willen weer voelen waar hun wortels liggen: in de natuur, die nog altijd diep in ons lichaam resoneert. Je wordt niet gelukkig van een veld aardappelen dat doordrenkt is met chemische bestrijdingsmiddelen’
Dries Delanotes jongste broer boert op de klassieke manier, al schakelde hij ook al enkele percelen om naar biologische landbouw. De twee agrarische landbouwsytemen, het klassieke en regeneratieve, bestaan in dezelfde familie net als in de maatschappij naast elkaar. “Het is belangrijk die twee systemen niet zomaar met elkaar te vergelijken”, zegt de West-Vlaming. “De industriële landbouw is gericht op schaalvergroting, met grote contracten, zware machines en aanzienlijke investeringen. Ecologische en biodynamische boerderijen daarentegen werken in nauwe afstemming met het natuurlijke biotoop. De economische haalbaarheid daarvan blijft een uitdaging. Het is niet aan ons om de grootschalige landbouw te veranderen. Wat telt, is dat we als bioboeren in onze eigen kracht staan. Ondertussen blijven traditionele landbouwmodellen via subsidies ondersteund worden in schaalvergroting, kostenverlaging en export.”
IJzer
Dries Delanote stelt voor naar nog een ander veldje te rijden, dat er weer helemaal anders uitziet. Het is een project met steun van de Europese Unie, maar het heeft hem achteraf zoveel bureaucratie en problemen opgeleverd, dat hij het nu niet meer opnieuw zou doen. Het is een oase van biodiversiteit tussen de omliggende velden. De grote blikvanger zijn de swales, greppels die zijn aangelegd om regenwater op te vangen, vast te houden en langzaam de bodem in te laten sijpelen. “We vangen het water op van de honderd hectare errond, zo zorgen we ervoor dat het land van de collega’s die lager zitten, niet onder water loopt”, zegt Dries Delanote.
De IJzer nog verdiepen, is geen realistische oplossing, meent Dries Delanote: “We moeten regenwater regionaal bufferen, en dat doen we via die swales. 20 procent van het perceel wordt zo ingericht dat water vertraagd kan infiltreren en pas later de waterlopen bereikt. Het is een mooi voorbeeld van hoe landbouw en natuurlijke processen elkaar versterken.”
De vegetatie op het perceel is weelderig, het is een landbouwvoedselbos. “We zien dat alle vogels naar hier komen, omdat ze kunnen schuilen in de hagen”, legt de bioboer uit. “Er komen zelfs hertjes van de kolonie van de Scherpenberg. Voor mij, als boer, is het fundamenteel dat andere levende wezens worden toegelaten tussen de honderden of duizend plantensoorten die hier groeien. Dat is essentie van wat Le Monde des Mille Couleurs betekent.”
Soilmates
Eind augustus vond op Le Monde des Mille Couleurs het eerste Soilmates-festival plaats. Dries Delanote startte de vzw Soilmates in 2019 op samen met Nicolas Decloedt en Caroline Baerten van Humus & Hortense en artistiek directeur Alexandra Swenden. Het doel is boeren, chefs, kunstenaars en publiek samen te brengen. Soilmates zet in op een fundamentele verschuiving, waarbij de levende bodem – de bovenste vijftig centimeter vol organisch materiaal en voedingsstoffen – een centrale rol krijgt in een regeneratief landbouw- en voedselsysteem. Door die toplaag niet te ploegen en kunstmest te vermijden, blijft het netwerk van micro-organismen intact en gezond.
