De zware klimaatimpact van beton kan tot 70 procent verlaagd worden zonder kwaliteitsverlies. Dat hoopt het Vlaamse onderzoeksinstituut ILVO aan te tonen met een proefproject in het Oost-Vlaamse Melle.
ILVO is het Instituut voor Landbouw-, Visserij-, en Voedingsonderzoek. In Melle beschikt het over sleufsilo’s om veevoeder te bewaren. Een rij betonnen sleuven, goed voor 5.000 vierkante meter beton, was aan vervanging toe. Bij wijze van experiment worden voor de vernieuwing drie soorten beton naast elkaar gebruikt. Naast het klassieke beton gaat het enerzijds om recyclagebeton en anderzijds om beton waarin het traditionele bindmiddel cement wordt vervangen door geopolymeren. ILVO en zijn partners zullen de kwaliteit en duurzaamheid van de drie soorten de komende jaren opvolgen via ingebouwde sensoren.
Lagere CO2-uitstoot
Bedoeling is aantonen dat de klimaatvriendelijke alternatieven kwalitatief goed of zelfs beter zijn in een specifieke landbouwtoepassing. Het beton moet bestand zijn tegen blootstelling aan zuren uit nat veevoeder. De demonstratie moet de verdere verspreiding een duw in de rug geven, want bouwheren zijn doorgaans conservatief en willen een getest en goedgekeurd, “genormeerd”, product gebruiken.
Beton is alomtegenwoordig maar komt met een klimaatprijs. “In België gebruiken we om en bij de 14 miljoen kubieke meter beton per jaar”, zegt Niels Hulsbosch, onderzoeker bij Buildwise, het innovatiecentrum van de bouwsector. “Dat komt overeen met 5 à 6 procent van de globale Belgische CO2-uitstoot.”
Cementloos beton kan die impact tot wel 70 procent verlagen volgens de onderzoekers. De cement wordt ingeruild voor geopolymeren. Die maakt men via een chemische mix met onder meer resten uit de staalindustrie. Het resultaat is een beton dat qua sterkte en eigenschappen vergelijkbaar is met traditioneel beton, klinkt het. In chemisch agressieve omgevingen, zoals in de landbouw, zou het zelfs langer meegaan.
De prijs is wel nog een uitdaging: die ligt 30 procent hoger omdat de volumes nog zeer beperkt zijn. Dankzij een bijdrage van bijna 400.000 euro van het Agentschap Ondernemen en Innoveren van de Vlaamse Overheid (VLAIO) kan ILVO de stap toch zetten.
Recyclagebeton
Bij recyclagebeton wordt wel nog cement gebruikt, maar wordt een deel van de andere grondstoffen via “urban mining” opgehaald. Daarbij worden materialen uit een gebouwde omgeving zorgvuldig geselecteerd en verwerkt voor hergebruik. Dat is belangrijk omdat grondstoffen zoals zand niet onuitputtelijk zijn.
Een combinatie van de twee alternatieven lijkt de ideale oplossing. Dat is uiteindelijk ook de bedoeling, klinkt het. Maar eerst moeten ze afzonderlijk bestudeerd worden. ILVO beloofde om de komende jaren over de meetresultaten te communiceren.