‘DUURZAAMHEID BEGINT MET TRANSPARANTIE’

In zijn nieuwe tentoonstelling brengt ontwerper Bruno Pieters de boodschap dat mode en ethiek wel degelijk hand in hand kunnen gaan. De sleutel ligt bij de goed geïnformeerde consument.

De tentoonstelling (Behind) the Clothes op het Antwerpse Eilandje is het modeonderdeel van het zomerfestival Born in Antwerp, dat de creatieve economie in de stad onder de aandacht wil brengen. De curator is de Belgische modeontwerper Bruno Pieters. Hij werkte jarenlang voor grote huizen als Martin Margiela, Christian Lacroix, Delvaux en Hugo Boss, en maakte tussendoor furore met zijn eigen collecties. In 2010 kapte hij daarmee. Na een sabbatical in India maakt hij een comeback als pleitbezorger van ethische en milieuvriendelijke mode.

Daarover gaat ook de expo. Pieters gelooft dat het verhaal achter mode van een even grote schoonheid kan zijn als de mode zelf, op voorwaarde dat de industrie haar destructieve productieprocessen – denk maar aan problemen als het gebruik van toxische stoffen, de uitbuiting van arbeiders, kinderarbeid en ontbossing – achter zich laat. “Die manier van produceren brengt de toekomst van mens en planeet in gevaar. Maar zolang consumenten die producten blijven kopen, zullen bedrijven ze blijven produceren”, stelt Pieters.

Statement maken

Het goede nieuws is dat iedere kritische consument die vragen stelt, transparantie eist en zijn koopgedrag aanpast, voor verandering kan zorgen. Die boodschap geeft Pieters op een directe manier mee. Een van de eerste stukken die de bezoekers te zien krijgen, is een T-shirt met het opschrift ‘The Revolution begins with you’, in grote vette letters. Het hoort bij A Tribute, een reeks van vijf slogans en ontwerpen waarmee Pieters de Britse ontwerpster Katharine Hamnett eert, een van zijn modehelden. “Zij was de eerste die mode gebruikte om een politiek statement te maken, in de jaren tachtig, het tijdperk van Thatcher en kernwapens.”

Daarna volgt een selectie van ontwerpen van Honest By, het merk dat Pieters in 2012 na zijn sabbatical lanceerde en waarmee hij zijn duurzame filosofie in praktijk brengt. “Elke creatie van Honest By heeft een minimale impact op mens en milieu.” Dat zijn engagement verder gaat dan mooie woorden, moet blijken uit feiten en cijfers: voor elk kledingstuk geeft Pieters op de website mee door wie en waar het is gemaakt, hoelang eraan gewerkt werd, waar de materialen vandaan komen en hoeveel elke productiestap en elk onderdeel heeft gekost, van stof over knopen tot ritsen.

Ook van de marges maakt Honest By geen geheim. Daarmee is het label het eerste en, voor zover bekend, het enige merk ter wereld dat 100 procent transparant werkt. “Zonder transparantie blijft de consument onwetend en kan hij geen weloverwogen ethische keuze maken”, aldus Pieters. “Want de prijs zegt bijvoorbeeld lang niet alles. Het is niet omdat een stuk duur wordt verkocht, dat het ook duurzaam is gemaakt.”

Achter de schermen

Het tweede deel van de expo neemt de bezoeker letterlijk en figuurlijk mee achter de kleren. In de ruimte achter de tentoongestelde kledij presenteert Pieters portretfoto’s van veertig mensen die werken in de Antwerpse mode-industrie, maar altijd achter de schermen blijven: van producenten van ruwe materialen tot de bedenkers van advertentiecampagnes.

Bij de geportretteerden zijn de Belgische vlasteler Etienne Debruyne en Raymond Libeert, de CEO van Libeco, een van de schaarse linnenproducenten die ons land nog telt. De reeks toont ook patroonmaaksters, een modefotograaf, een make-upartieste, een stylist en een model. “Elk kledingstuk wordt gemaakt door een heel netwerk, een lange schakel van mensen. Ik wilde alle individuen die er deel van uitmaken een gezicht geven, ze uit de anonimiteit halen. Want ieder van hen speelt een cruciale rol. Op die manier zíét de consument hoeveel mensenlevens hij beïnvloedt met iedere aankoop.”

(Behind) the Clothes loopt tot 31 juli. Born in Antwerp loopt tot 2 oktober 2016, met tentoonstellingen, congressen, concerten, markten, films en workshops.

KARIN EECKHOUT

“Het is niet omdat een stuk duur wordt verkocht, dat het ook duurzaam is gemaakt” – Bruno Pieters