DUCHATELET

ziet het groot

In Luik maakt Carat Duchatelet sinds vijftien jaar heel opmerkelijke Mercedessen die internationale erkenning genieten.Een limousine met pantser en bomverklikker… of een ingebouwde bar met champagne, het wordt allemaal op maat gemaakt. Tekst en uitleg door de man achter het projekt.

TEKST : PIERRE DARGE / FOTO’S : ERIK TANGHE & CARAT

Frédéric Duchatelet (48) is niet zomaar een doorsnee autofanaat. De Luikenaar die twintig jaar geleden een aftandse Porsche kocht, die zowel binnenin als aan de buitenkant fatsoeneerde en uitbouwde, om er vervolgens mee naar de Azurenkust te trekken heeft de voorbije decennia wereldwijd naam en faam verworven in het domein van de gepersonalizeerde auto. Die allereerste Porsche trok in Saint Tropez en omgeving zoveel entoesiastelingen aan dat ie ‘m ter plekke kon verkopen en noodgedwongen met de trein terugkeerde. Gesterkt door deze ervaring, begon Duchatelet opnieuw en opnieuw telkens met hetzelfde opmerkelijke resultaat.

Zijn bureau

aan de rue Winston Churchill in Bressoux oogt alvast een stuk soberder dan de gesofistikeerde interieurs die hij voor zijn klanten ontwerpt. Een paar fossielen, een kleine ingebouwde televisie en een Porsche-designlamp aan het plafond maken het gros van het meubilair uit. Duchatelet zelf loopt er in pull en sportief jasje bij.

“Ik denk dat ik een twintigtal van die omgebouwde Porsches heb verkocht,” zegt de ex-carrossier met wie we even later doorheen het fabrieksgebouw lopen. Het atelier heeft hij onderverdeeld in tien sekties, waar zowel ingenieurs, ambachtslui, designers als hout- of metaalspecialisten bezig zijn. “Maar ik voelde dat ik beter kon dan een spoor verbreden en wat kosmetische opsmuk. Bovendien merkte ik dat vele Mercedes-rijders met een kleine frustratie rondliepen. Omdat ze zich blauw ergerden aan de onpersoonlijkheid van hun auto. En dat bracht me weer op ideeën. Ik werkte een wagen uit met prestigieuze toebehoren en zette mijn eerste business car te kijk op het autosalon van Genève in 1981. Twee jaar later werd de afdeling veiligheid opgestart waar gepantserde wagens zouden worden gebouwd. In 1984 ontwierp ik een reeks accessoires voor Mercedes die de klant zelf kon monteren, zonder evenwel de markt van de exclusieve aanpassingen los te laten. Toen andere konstrukteurs in optie soortgelijke accessoires begonnen aan te bieden, zocht ik andere uitwegen. In 1985 begonnen we met het bouwen van verlengde auto’s steeds op Mercedes Benz-basis.”

We staan bij

een half ontkleedde Mercedes S-klasse die ten behoeve van één van de klanten van de nodige bepantsering wordt voorzien. “De klant wil op alles voorbereid zijn. De ervaring heeft geleerd dat we ons voortdurend moeten aanpassen. Vroeger werd vooral op wagens geschoten, terwijl er nu bij aanslagen in de helft van de gevallen explosieven gebruikt worden. Daarom hanteren we nu voor de meest veeleisende klant de norm B7, de strengste die er bestaat.”

In de praktijk worden de technici bijgestaan door ballistische experts, vaak uit het entourage van de klant. Kiest die voor de meest volledige uitrusting, dan wordt de wagen voorzien van een 10 mm dikke laag Double Harness-staal dat uit verschillende lagen van verschillende hardheid bestaat. De ruiten zijn 48 mm dik, de banden kunnen niet lek worden geschoten, en tegen de vloer wordt een aramidetapijt vastgekleefd, dat de schade door explosies moet beperken. Een automatisch brandblussysteem, dat in een lus om de hele auto loopt, en een benzinetank die zichzelf dicht in het onwaarschijnlijke geval dat een kogel inslaat, behoren tot de verdere opties. Omdat de hele extra uitrusting al gauw één tot anderhalve ton extra weegt, moet ook de hele ophanging worden hertekend en aangepast, en moeten remmen worden gemonteerd die uit de formule 1 komen en de drieëneenhalve ton zware limousines een remafstand bezorgen die niet moet onderdoen voor die van het serieprodukt. Vooraleer dat produkt definitief wordt afgewerkt, wordt de klant uitgenodigd om langs te komen, vergezeld van een ballistisch expert. Samen kunnen ze de tests bijwonen op de materialen zoals die in de wagens werden aangebracht en waarvoor een beroep wordt gedaan op specialisten van de koninklijke militaire school.

Strengheid

bij de uitvoering is een handelsmerk geworden. “Dat heeft te maken met onze reputatie, maar vooral met onze verantwoordelijkheid. De manier waarop we ons werk doen, garandeert immers het overleven van onze klanten en hun gasten. Momenteel leveren we aan een twintigtal leden van koninklijke families of regeringshoofden waarover we verder de grootste diskretie bewaren. We zijn marktleider wat de kwaliteit betreft, waardoor we op gelijke voet staan met Mercedes zelf. Omdat de wachttijden bij hen langer uitvallen en omdat sommige klanten vertrouwd zijn met onze manier van werken, genieten we vaak de voorkeur. Maar omdat de technologie niet stilstaat, gebeurt het wel meer dat we een auto een paar jaar na de aflevering aanpassen aan de nieuwste snufjes. Tegenwoordig is een bomverklikker, die de wijzigingen van het magnetisch veld detecteert, bijvoorbeeld een absolute must.”

Voor de bezoeker

is zo’n gepantserde auto niet het meest sierlijke van wat Duchatelet te bieden heeft. Een stuk eleganter gaat het eraan toe op de afdeling waar het verlengen van bestaande Mercedessen centraal staat. In beginsel wordt zo’n nagelnieuwe Mercedes tot op het bot uitgekleed, waarna in de meeste gevallen zestig centimeter extra wordt ingepast. Een delikate onderneming omdat de rigiditeit moet worden behouden en geen enkele oneffenheid in het koetswerk de aanpassing mag verraden. De meeste wagens krijgen het basispakket mee dat op zichzelf al de moeite van het bekijken waard is : een elektrisch bediende ruit die de chauffeur van de passagiers scheidt, twee extra stoelen die tegen de rijrichting in worden gemonteerd, voetsteunen achterin, walnotenhouten beleg en leder op de portieren. Maar het programma kan eindeloos worden aangepast aan de noden van de veeleisende klant. Tot de klassieke opties behoren een console met televisie en fax. Andere klanten zien meer in een werktafel die in de middenconsole kan worden weggeklapt, een bar die in het centrale deel van de rugleuning van de achterbank kan verdwijnen, een extra opbergvak voor telefoon of video of een ijskast van bescheiden afmetingen met bar en twee glazen.

De know-how

van de Luikse firma blijkt in het buitenland alvast te worden geapprecieerd. Het bedrijf werd in 1993 benaderd door de technici van Mercedes Benz om mee te werken aan het ontwerp van een verlengde én gepantserde limousine. Het resultaat één meter langer dan men gewoon is stond te kijk op de Mercedes-stand op het salon van Frankfurt tijdens de herfst. Duchatelet prezenteerde tegelijkertijd op zijn stand de niet gepantserde versie, die qua binneninrichting identiek bleek.

“Voor ons bedrijf betekende de samenwerking een extra stimulans én de bekroning van vijftien jaar ervaring. Dankzij onze afdeling research & development die vijf jaar geleden werd opgericht en in nauwe samenwerking met de Luikse universiteit opereert, kunnen we onze produkten voortdurend laten evolueren. Onze filozofie is immers op la progression constante gericht : een noodzakelijkheid om voorop te blijven. In de beginjaren lieten we wat steken vallen omdat we grotendeels een beroep moesten doen op toeleveranciers. Inmiddels hebben we de meeste specialisten onder één dak samengebracht, zodat een voortdurende kwaliteitskontrole mogelijk wordt.”

Zestig man

personeel heeft Duchatelet momenteel in dienst, waaronder een benijdenswaardig aantal specialisten in houtbewerking, lederbehandeling of ingenieurs van hoog niveau. De meesten hebben het grootste deel van hun opleiding binnen het bedrijf gekregen want de grote complexiteit van sommige onderdelen vergt een buitengewone savoir-faire. Duchatelet rekent voor dat voor de opleiding van een degelijke lederspecialist zowat drie jaar nodig is. Het bedrijf bouwt zelf zijn eigen mallen en heeft zich een ervaring van onschatbare waarde opgebouwd, wat betreft het aanbrengen van houtlagen op ingewikkelde basisvormen. Elders zitten jonge technici voor computerschermen gebogen om er de ergonomie uit te testen van de pas ontworpen wijzigingen aan een interieur. De exclusiviteit die Duchatelet aflevert, is dan ook allesbehalve een slogan.

“Eigenlijk is elke aanpassing uniek. Dat betekent dat bij elke transformatie een gedetailleerd plan hoort, individueel op maat aangepast. Als er ooit problemen zijn met een onderdeel opduikt, dan bewijst zo’n plan ook uitstekende diensten.”

Zo’n zeventig procent

van de Luikse produkten vindt afnemers buiten Europa en eigenlijk ontsnapt alleen de Noordamerikaanse markt aan de prospektie van het Luikse bedrijf. Opmerkelijk toch dat een werelddeel waar stretched limousines tot het straatbeeld behoren, nauwelijks interesse betoont.

“De Amerikanen zweren bij de ombouw van goedkope Cadillacs en hebben weinig gevoel voor raffinement. Elders wordt een gepersonalizeerde wagen meer op prijs gesteld en is ruimte voor extra aankleding. We ontwerpen bijvoorbeeld ook onze eigen velgen die dan bij Mercedes-leverancier Lemmertz in Antwerpen geproduceerd worden zodat het om een volledig Belgisch produkt gaat.

We lopen doorheen ateliers waar oude, bestofte Mercedes 600’s staan, een Jaguar Mark II van een trouwe klant waar een nieuw interieur ingepast moet worden, een Nissan die op last van een Koreaanse opdrachtgever zo’n halve meter langer werd, zonder dat de vloeiende lijn daardoor onderbroken werd. In de gangen laten ingelijste tekeningen zien dat de ontwerpers echt nog wel meer in hun mars hebben dan de verfraaiing met hout en leder.

“De ervaring die we in vijftien jaar hebben opgebouwd en de positieve reakties van klanten en leveranciers hebben ons letterlijk vleugels gegeven. Zes jaar geleden hebben we bij wijze van oefening en omdat we vonden dat we wat meer moesten gaan diversifiëren de kabine van een twaalfpersoons Gulfstream G3 ingericht waarmee we naar het luchtvaartsalon in Le Bourget trokken. En boven heb ik nog wel iets speciaals staan.”

Op de eerste

verdieping werd op ware grootte een stuk van een vliegtuigkabine gerealizeerd, kompleet met twee leren stoelen, een uitklapbaar houten blad dat met koper werd omzoomd en boven de patrijspoort weggeplooide individuele videoschermen een technologie die pas twee jaar geleden voor het eerst in vliegtuigen opdook. Terwijl we in de fauteuils wegzinken, legt Duchatelet uit dat alleen de timing mis liep. Met de Golfoorlog voor de deur, hadden potentiële klanten wel andere zorgen aan het hoofd. Maar wie weet, komt er in de toekomst interesse van die kant. “Ik liet in mijn ontwerpbureau alvast wat interieurs voor helikopters uittekenen. Tenslotte hebben we de basiskapaciteiten voor een omvorming nu wel onder de knie, of het nu een auto dan wel een vliegtuig betreft.”

Ooit waren er ook plannen voor eigen auto.

“Natuurlijk heb ik daarvan gedroomd, maar ik ben nu 48 en een stuk realistischer dan toen. Ekonomisch gezien is het bouwen van een eigen wagen nonsens. De investering en de energie die daarmee gemoeid zijn, mogen gerust gigantisch genoemd worden en zouden alles wat we tothiertoe bereikt hebben op de helling kunnen zetten. Ik steek mijn bewondering voor kleine konstrukteurs niet onder stoelen of banken, maar ik ben niet bereid het risico te nemen. We willen ons graag koncentreren op datgene waar we mee bezig zijn en aan klanten ontbreekt het ons alvast niet. Het orderboek voor 1996 laat bestellingen ten bedrage van 95 miljoen frank zien en de samenwerking met Mercedes Benz krijgt allicht een vervolg.”

Frédéric Duchatelet : steeds op zoek naar exclusiviteit.

De lederspecialisten worden voor groot deel in het eigen atelier opgeleid.