Dubbeltjes op hun kant

Sinds 1 januari rekenen de Europese beurzen in euro. In 2002 komt het liquide geld aan de beurt. Is de consument psychologisch klaar voor de omschakeling naar twee munten? De Belgische enclave Baarle-Hertog, gekneld in Nederland, blijkbaar wel. Toch staat een aantal voordelen op de helling.

Koopjes prikkelen de consument: truien, sportswear, schoeisel. De klanten bedanken, en schuiven aan in de diverse winkels. Zowel aan Belgische, als aan Nederlandse zijde: want de dorpskernen van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau vloeien in mekaar. De Hollandse kruidenier Bruurs gaf zijn zaak op het Sint-Annaplein de voorbije maanden een grondige facelift. En bracht zijn voedingswinkel onder bij de keten C1000. Met als resultaat massa’s aanschuivende klanten aan de zeven kassa’s. “Het muntje voor onze nieuwe caddie hebben we meteen in het formaat van de euro gemaakt. Dat wordt dus de optimale grootte voor onze klanten,” lacht de dynamische bedrijfsleider Geert van Otten.

“Onze prijzen zijn in gulden. Maar het is een gewoonte om in twee munten te rekenen, we zijn ermee grootgebracht. Onze kassa’s hebben een omstelknop, die het bedrag automatisch omzet in de gevraagde munt: Nederlandse gulden of Belgische frank.”

Het systeem van twee munten betekent overigens niet dat de klant langer moet aanschuiven. De kassa heeft enkel wat extra laatjes meer: Belgische franken en Nederlandse gulden zijn netjes gescheiden. Elke avond gaan beide munten naar de bank. “Niet om het geld om te wisselen,” benadrukt Geert van Otten. “Enkel om het op de rekening te storten. Maar de invoering van de euro wordt natuurlijk een goede zaak. Het bespaart ons het werk van de twee munten.”

Sinds 1 januari werken de Europese beurzen in euro. Vanaf de eerste maanden van 2002 verlopen ook de liquide transacties in euro. Tijdens de aanloopperiode, wellicht drie maanden, komen twee munten in omloop: de nationale en de Europese. Hoe maakt de consument zich psychologisch klaar? Baarle-Hertog en Baarle-Nassau bieden een aardig minilab: want al decennia werken, denken, opereren mensen in twee munten – Belgische frank en Nederlandse gulden. Al heeft die laatste duidelijk het overwicht in het straatbeeld. Het zijn immers voornamelijk Nederlandse toeristen die naar de grensgemeenten komen.

MUNTSCHOMMELING.

‘Pragmatisme’ luidt het sleutelwoord in de beide Baarles. Handelaars hebben één kassa, maar extra vakjes voor beide munten. De meeste kassa’s hebben bovendien een toets op het klavier, die de bedragen meteen omrekent. Menig handelaar heeft twee bankrekeningen: één bij een Nederlandse, één bij een Belgische bank. Speciale gemeentelijke reglementen zijn er niet: alles groeit in de praktijk. En bovenal: het tweemuntenstelsel wordt van kindsbeen af aangeleerd.

“Leven met twee munten werd ons met de pap ingelepeld,” herinnert zich mevrouw Loots van de gelijknamige 100 jaar jonge tabakswinkel. “Dat de frank minder waard is dan een dubbeltje, wisten we al vooraleer we konden schrijven. Al een halve eeuw gebruik ik één kassa voor twee munten. De komst van de euro is best een goede zaak. Maar we zijn gewend te denken in twee munten.” Cornelis Verheijden, horeca-uitbater van de prestigieuze Den Engel op het Kerkplein, ziet er zelfs geen graten in als hij weldra “met drie munten moet werken.”

Het gros van de handelaars heet de euro overigens welkom. Uitzondering op die regel vormt Herman Bax. Hij houdt het liever bij de twee munten. Zijn winkel, jaargang 1800, biedt pralines, kaarsen, tabak en religieuze waren. “Die euro is niet zo’n goede zaak. Op termijn worden alle prijzen gelijk. Maar vandaag zijn wij veel goedkoper dan onze concurrenten. Bovendien vallen de voordelen van de muntschommelingen weg. Met een goede koers kan je goede zaakjes doen.”

Muntschommelingen wuiven de andere handelaars steevast weg. Toch wel verrassend: al maanden, bij sommigen al jaren, zijn de muntkoersen niet herzien. Bovendien worden er geen uniforme koersen gehanteerd: de prijs van één gulden schommelt in de diverse winkels van achttien tot twintig frank, op nauwelijks 300 meter in vogelvlucht.

“Muntschommelingen komen tijdens de gemeenteraadszitting nooit ter sprake,” weet burgemeester Johannes Hendrikx van Baarle-Nassau. “Sinds december 1990 bedraagt de koers 18,3 frank voor een gulden. Die omrekeningen worden volledig door de administratieve diensten afgehandeld.” Beide gemeenten werken nauw samen voor aanleg en onderhoud van wegen en riolering. De creatie van een gemeenschappelijk containerpark “gaat een paar ton kosten,” berekent Johannes Hendrikx. “Ik denk in een gulden-sfeer, al heb ik thuis ook Belgische franken. Je kan hier alles dubbel doen, en dat onderscheidt ons toch van andere gemeenten. Daarom is de invoering van de euro toch een verarming. Als je helemaal naar mekaar toegroeit, wordt alles een grijze massa. En dat is toch jammer.”

WR