Doe zaken met China in yuan

Belgische bedrijven kunnen Chinese producten in- en uitvoeren in yuan. Transactiekosten bij commerciële transacties en wisselkoersrisico’s bij investeringen verkleinen, maar een yuanrekening in België dient voorlopig alleen voor handel met China.

Singapore krijgt van Peking groen licht om weldra een clearingbank te openen en wordt zo na Hongkong de tweede plaats buiten ‘het moederland’ met directe toegang tot Chinese yuan. Tot nu toe was Hongkong het enige financiële en monetaire laboratorium van China, maar sneller dan verwacht krijgt ook Singapore die rol toebedeeld, omdat Peking ervan uitgaat dat meer handelspartners in Azië de voorkeur zullen geven aan de yuan boven de Amerikaanse dollar als internationaal betaalmiddel. Peking hoopt dat andere landen zullen volgen.

Waarnemers zien hier een signaal in dat Peking werk wil maken van de internationalisering van zijn munt. De dollar blijft veruit dominant in het internationale handelsverkeer. Vorig jaar gebeurde 42,45 procent van de betalingen in Amerikaanse dollar, 19,55 procent in euro en amper 0,5 procent in Chinese yuan.

Maar steeds meer Chinese exporteurs willen hun afhankelijkheid van een verzwakkende Amerikaanse dollar afbouwen. 70.000 exportbedrijven factureren al in yuan om wisselkoersrisico’s af te wentelen op hun handelspartners. En dat aantal dikt aan, want sinds kort mogen alle Chinese exporteurs in yuan handel- drijven. Voortaan kan zelfs elk land handelsverrichtingen met China afhandelen in die munt. Nochtans is de Chinese yuan niet vrij inwisselbaar op de internationale markten en Peking is niet zinnens om kapitaalcontroles op korte termijn op te heffen.

“De reglementering is nog vrij onduidelijk”, zegt Thierry Mezeret, general manager KBC Asia Pacific in Singapore. Voorlopig en wellicht nog voor een hele tijd, moeten we een onderscheid maken tussen yuan voor Chinees binnenlands gebruik en de zogenaamde offshore-yuan, elk met een eigen wisselkoers. Wie in België bij een Belgische financiële instelling of een filiaal in Brussel van Bank of China of van ICBC (Industrial and Commercial Bank of China) euro’s omwisselt om een yuanrekening te openen, kan met dat geld China niet binnen.

Belgische bedrijven

De offshore-yuan kan uitsluitend in handelstransacties (facturatie van in- of uitvoer) met China gebruikt worden en alleen via een filiaal van een Belgische bank in Hongkong en binnenkort dus ook in Singapore. Pioniers waren Deutsche Bank, Citigroup, JPMorgan, Standard Chartered en HSBC, maar KBC en BNP-Paribas Fortis bieden sinds kort ook die mogelijkheid.

Banken in Hongkong en Singapore mogen Chinese munten opvragen bij commerciële banken in China of nemen hun quota op bij de plaatselijke afdeling van Bank of China in Hongkong (of diezelfde bank, dan wel ICBC, ook dat recht krijgt in Singapore is nog niet uitgemaakt). Almaar meer Hongkong-bedrijven werken met offshore-yuan. Van de Amerikaanse fastfoodketen McDonald’s, de Zweedse meubelgigant Ikea, de Duitse retailer Metro en de Finse elektronicaproducent Nokia is geweten dat ze de yuan gebruiken in hun handel met China. Weinig buitenlandse bedrijven zonder vestiging in Hongkong hebben die stap al gedaan. Ook Belgische niet, blijkt uit een rondvraag.

Belgische importeurs van Chinese goederen overwegen het gebruik ervan, omdat dit hun onderhandelingspositie tegenover hun Chinese leverancier kan verbeteren. Vanuit Hongkong, waar Lotus Bakeries uit Lembeke zopas een kantoor opende, dichter bij zijn Aziatische groeimarkt, zegt exportdirecteur Bart Bauwens dat Chinese klanten koekjes uit België nog altijd in euro laten factureren. “Het wisselrisico ligt bij onze Chinese klanten. Het systeem van de offshore-yuan is mij bekend en kan interessant worden wanneer we in lokale productie zouden investeren.”

Afgelopen jaar is in Hongkong het aantal depositorekeningen in offshore-yuan fors omhooggegaan. De yuan is er een algemeen aanvaard betaalmiddel geworden; al kan men per dag maar een bepaald bedrag omwisselen. Verwacht wordt dat een stijging van de Chinese munt onafwendbaar is. Los van de praktische voordelen voor bedrijven in Hongkong om met China zaken te doen in yuan, waarmee ze transactiekosten en wisselrisico’s minimaliseren, wordt ook algemeen verwacht dat de Hongkong-dollar op termijn geen reden van bestaan meer zal hebben. Zeker niet als heel wat Aziatische bedrijven, nu Singapore ook een offshorecentrum wordt, zouden opteren voor de yuan in plaats van de dollar als internationaal betaalmiddel in hun business met China.

Internationale top drie

Dat laatste is voorlopig een gok, omdat Peking de volatiliteit van open finan-ciële markten vreest waartegen zijn eigen systeem nog niet opgewassen is. Door voorzichtig een offshoremarkt uit te bouwen, zonder de vrije markt te laten spelen, gaat Peking tegen de stroom in: normaal gaat vrij kapitaalverkeer vooraf aan het opklimmen van een munt tot internationaal betaalmiddel. Zo is het gegaan toen de dollar tussen 1914 en 1924 het Britse pond onttroonde en ook de euro volgde dezelfde evolutie.

“De achterliggende gedachte in Peking is dat de Chinese munt zich zal opdringen als een geloofwaardig alternatief voor de dollar naarmate steeds meer Aziatische bedrijven de yuan gebruiken. Dat was ook het geval voor de euro”, meent Thierry Mezeret (KBC Asia Pacific). De yuan zou, volgens Chinese statistieken, in het eerste kwartaal van dit jaar gebruikt zijn in 7 procent van de handelstransacties van en naar China. HSBC verwacht dat over drie tot vijf jaar de helft van de handelsstromen tussen China en ontwikkelingslanden in yuan zal gebeuren, voor het equivalent van ongeveer 2000 miljard dollar – zodat de yuan bij de top drie van internationale munten zou behoren.

Om de yuan als internationaal betaalmiddel te stimuleren, sloot Peking behalve met Hongkong en Singapore akkoorden met de nationale banken van onder meer Argentinië, Indonesië, Maleisië en Zuid-Korea. Het stimuleren van het gebruik van offshore-yuan in de internationale handel is voor Peking een tweede kanaal om de eigen munt internationaal gewicht te geven.

Buitenlandse bedrijven in Hongkong kunnen sinds vorig jaar uitgifte doen van bedrijfsobligaties in offshore-yuan (zogenaamde ‘ dim sum bonds’). McDonald’s was de eerste buitenlandse speler die in Hongkong kapitaal ophaalde; Caterpillar, de Amerikaanse fabrikant van materieel voor grondwerken, en de consumptiegoederengigant Unilever volgden om investeringen in China te financieren. Andere westerse bedrijven gaan diezelfde weg op. Bekaert onderzoekt die mogelijkheid voor toekomstige investeringen in China. Tegelijk beginnen Chinese bedrijven in het buitenland bedrijfsacquisities te betalen in yuan.

Peking hoopt door grotere concurrentie voor de dollar de Amerikanen tot meer budgettaire discipline te dwingen, zodat China minder moet investeren in Amerikaans schuldpapier. Ondanks de voordelen voor betrokken partijen maken grotere volumes offshore-yuan die munt nog niet tot een aantrekkelijk alternatief voor de dollar of zelfs de euro. De dollar is nog altijd goed voor 61 procent van de wisselreserves in de wereld; de euro voor 27 procent en het Britse pond voor 4,1 procent.

Voorlopig kunnen offshore-yuans alleen naar China terugvloeien door made in China te kopen of Belgische producten te verkopen (want vrij inwisselbaar zijn ze niet). De yuan zal buitenlanders pas echt bekoren wanneer ze die munt zonder beperkingen on shore, in de grote Chinese binnenlandse markt, kunnen gebruiken. En dat via veilige, stabiele en flexibele financiële instrumenten. Peking overweegt een opheffing van alle kapitaalcontroles pas tegen 2020.

Hoe meer Peking zich aan een vaste wisselkoers met de dollar vastklampt, hoe meer China’s centrale bank dollars moet blijven opkopen. Daarom zou Peking weleens sneller dan verwacht kunnen opteren voor een vrije wisselkoers. Een eerste stap daartoe zal volgens Thierry Mezeret zijn dat de twee afzonderlijke wisselkoersen voor offshore- en onshore-yuan geleidelijk naar elkaar toegroeien.

ERIK BRUYLAND

De offshore-yuan kan alleen voor handel met China gebruikt worden.De Hongkong-dollar zal op termijn geen reden van bestaan meer hebben.