DOE DE TEST : BENT U EEN ENTREPRENEUR ?

Dikwijls wordt onze economie een gebrek aan ondernemerszin verweten. Er zijn echter genoeg voorbeelden in onze contreien die het tegendeel bewijzen. Bent u een entrepreneur? Of eerder een ondernemer?

Een macro-econoom krijgt wel eens het verwijt dat hij in een ivoren toren woont. Welnu, de afgelopen jaren ben ik veelvuldig uit die toren gekropen om ook de micro-economie – zeg maar, de bedrijven – beter te leren kennen. Tientallen bedrijfsbezoeken en nog veel meer discussies met bedrijfsleiders en topmanagers waren daarvan het gevolg. Ook de jurering van zowel ‘Onderneming van het Jaar’ als ‘Trends Manager van het Jaar’ waren natuurlijk leerrijke ervaringen. Misschien is het gevaarlijk wanneer een macro-econoom zich op het pad van de bedrijfsgoeroes waagt. Maar het geeft ook voer voor discussie natuurlijk. Een eerste vaststelling voor mij is dat een entrepreneur niet hetzelfde is als een ondernemer. Bovendien vertonen ‘excellente ondernemingen’ allemaal een gelijkaardig patroon.

Bent u een entrepreneur? In sommige talen bestaat er geen nuance tussen de woorden ‘entrepreneur’ en ‘ondernemer’. Nochtans is er een duidelijk verschil. De entrepreneur is degene die de opportuniteit voor een zaak opmerkt en een bedrijf start en levensvatbaar maakt. De ondernemer is degene die de zaak verder succesvol uitbouwt en laat groeien. Noem entrepreneurs gerust de mensen die het bedrijf creëren, en ondernemers degenen die het bedrijf doen evolueren en perfectioneren.

Entrepreneurs hebben enkele gemeenschappelijke kenmerken. Ze zijn bijvoorbeeld eerder individualistisch. Ook werken ze heel intuïtief, met een sterk ‘buikgevoel’. Ze denken minder na over financiële of andere beperkingen, vooral als die hun droom of overtuiging belemmeren. Dikwijls zijn ze al van jongs af aan bezig geweest met allerhande ‘zaakjes’. Op hun tiende verdienden ze al wat zakgeld met auto’s wassen, later gingen ze plaatjes draaien op feestjes, en op de universiteit waren zij het die voor een paar euro wel de oude examenvragen op de kop konden tikken of de cursussen van de beste strevers even wilden kopiëren… Ze werken graag puur op vertrouwen, en hebben een hekel aan papier en allerlei formele afspraken. Dikwijls willen ze de gestarte zaak zo lang mogelijk blijven domineren.

Als u zich hierin herkent, dan bent u een entrepreneur pur sang. Een zeldzame parel die in staat is om uit het niets en op korte tijd een onderneming uit te bouwen die soms uitgroeit tot een multinational. Michael Dell (Dell), Steve Jobs (Apple) en Marc Coucke (Omega Pharma) zijn er typevoorbeelden van.

… of bent u een ondernemer? ‘Een entrepreneur neemt grote risico’s, een ondernemer neemt eerder berekende risico’s.’ Het is natuurlijk een vereenvoudiging. Neen, de starter is niet een soort gokker. Maar zijn risico is wel relatief groot. Tegenover elk succes staat er een hele reeks (minder gekende) mislukkingen. De ondernemer verkiest meestal om in een bestaand bedrijf vernieuwing en groei te brengen.

Het typische voorbeeld is dat van het familiale bedrijf waar de zoon/dochter na een goede opleiding en dankzij visie de zaak kan uitbouwen. De ondernemer beklemtoont waardecreatie, en besteedt veel aandacht aan competente teamleden. Hij neemt weliswaar grote risico’s, maar dikwijls zijn z’n persoonlijke risico’s toch beperkter. Ten slotte is zijn stijl minder gevoelsmatig, en rationeler. Sam Walton (Wal-Mart), dokter Paul Janssen (Janssen Pharmaceutica) en Jef Colruyt (Colruyt) in onze contreien zijn er voorbeelden van.

Geheim van een succesvolle onderneming. Er wordt dikwijls gezegd dat we te weinig ondernemerschap hebben en onvoldoende innoverende, groeiende, beloftevolle bedrijven. Gegevens daarover zijn echter moeilijk te verkrijgen, en nog moeilijker te vergelijken tussen de verschillende landen. Gelukkig maakt het blad Business Week geregeld een lijst van ‘Europe’s Hot Growth Companies’, en daaruit blijkt geenszins een gebrek aan succesvol ondernemerschap in België. Als we het aantal vermelde bedrijven per land wegen in verhouding tot het bruto binnenlands product (bbp), dan blijkt België zelfs erg goed te scoren. Alleen Oostenrijk doet nog beter.

Excellente bedrijven vertonen ook een aantal typische kenmerken. Ze hebben bovenal focus: ze zijn selectief op het gebied van activiteiten, klanten en O&O-projecten. Er bestaat meestal ook een sterke link tussen het aandeelhouderschap en de bedrijfsleiding. Vervolgens primeert het gezond verstand, en niet de show en de franje. Opvallend hoe bescheiden en ontspannen succesvolle ondernemers zijn. Dat wijst ook op een ander kenmerk: in excellente ondernemingen zie je dat mensen plezier hebben in wat ze doen.

Als je ondernemerschap wil stimuleren, moet je daar op heel vroege leeftijd van start mee gaan. Voorbeelden zijn van cruciaal belang: onderwijzers, professoren, maar ook andere ondernemers. Het is geen toeval dat kinderen van ondernemers zich sneller geroepen voelen om ook te ondernemen. Ze krijgen het ondernemen als het ware met de moedermelk ingelepeld. Het zou ook fout zijn te denken dat ondernemerschap iets is van de twintigste eeuw. Al in de vijftiende eeuw schreef een zekere Niccolo Machiavelli: “Ondernemers zijn eenvoudigweg zij die begrijpen dat er weinig verschil is tussen obstakels en opportuniteiten. Ze zijn in staat om beide in hun voordeel om te buigen…”

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer. Reacties: visienoels@trends.be

Geert Noels