De’Queen Mum’ van de nichtencruise op de Schelde

Dit jaar mikt Ludo Smits – in Antwerpse homokringen beter bekend als de ‘Queen Mum’ – op 15.000 deelnemers aan NaviGaytion, een van de grootste evenementen in Antwerpen. De extravagante ‘nichtencruise’ is een swingende nevenactiviteit van de homodiscotheek Red&Blue, ook al een broeinest van trendy concepten voor het heteronachtleven.

Antwerpen heeft NaviGaytion altijd al met sympathie bejegend, maar voor de derde editie van de grootste gay-party ooit, op 13 augustus, heeft het stadsbestuur de deuren echt wijd opengezet. Het kleurrijke openluchtspektakel, met 15.000 uitbundige deelnemers op tien swingende partyboten, 22 van de beste deejays ter wereld, sterren en artiesten, verhuist van de haven naar het stadscentrum aan het Steen. En de toeristische dienst promoot het evenement voor het eerst ook actief in het buitenland.

NaviGaytion is immers uitgegroeid tot een van Antwerpens grootste evenementen, een spektakel waar ook de horeca mee van profiteert. Voor de buitenlandse feestvierders werden gunstige arrangementen in sterrenhotels uitgewerkt (Radisson, Park Plaza, Hilton, Corinthia, Holiday Inn). Ook Maes Pils – ‘Makkers-Maten-Maes’ – doet mee, net als de sponsors van het eerste uur: Coke, Red Bull, Eristoff-wodka en Piper-Heidsieck-champagne.

“Let wel, het hele gebeuren koste vorig jaar 368.254 euro. Dat wordt financieel helemaal gedragen door de privé-sponsors en Red&Blue,” verduidelijkt bezieler Ludo Smits.

Dansen met Jean-Paul Gaultier en Calvin Klein

Van bij de start, drie jaar geleden, was NaviGaytion een schot in de roos. Zoals de meeste initiatieven van Smits. Hij richtte in 1997 de homodiscotheek Red&Blue op, die uitgroeide tot de grootste van de Benelux in haar genre. Op het succes van de R&B en gedreven door een veeleisende cliënteel die steeds weer verrast wil worden en telkens méér fun verwacht, spuien Ludo Smits en zijn R&B-ploeg continu nieuwe concepten (zie kader: Roze heteronachtleven). Een reeks extra nevenactiviteiten die te groot werden voor de R&B-disco – zoals NaviGaytion en het niet minder bonte spektakel Studio 54 in het Sportpaleis, of de BV-party White Only op de Wellington-renbaan van Oostende. Dat soort grootse buitenactiviteiten wordt nu georganiseerd door een aparte vennootschap: Independent Concerts BVBA.

“Het is een 50/50-joint venture, waarin R&B spetterende ideeën aanbrengt; Darcon Productions van Kristof Darcon zorgt ervoor dat het spektakel naadloos verloopt: techniek, podia, verlichting – zaken waar wij geen verstand van hebben,” grinnikt Smits. Hij is de enige aandeelhouder van Red&Blue, ondergebracht in Cargo BVBA; Darcon is medeorganisator van bekende buitenfestivals als Illusion at the Beach in Oostende en de uit de kluiten gewassen Antwerpse braderie, Laundry Day.

Elke zaterdagavond lokt R&B een duizendtal gays naar Antwerpen. Tussen de doorsnee homo’s swingen op de dansvloer niet alleen bekende couturiers als Jean-Paul Gaultier of Calvin Klein, maar ook BV’s en nu en dan een politicus of een gevierd zakenman uit eigen land (van wie R&B principieel de namen verzwijgt: “Iedereen beslist over zijn eigen privacy”). “Ze komen van Californië en Tsjetsjenië, we zijn een internationaal begrip geworden!” vertelt Smits. “Twee derde van onze gasten zijn buitenlanders. Eén derde woont in België – van de kust tot de Ardennen, één derde is afkomstig van Nederland, en de rest komt uit de hele wereld afgezakt. Onlangs zat ik op een terras in Lissabon en geraakte in gesprek met een koppel homo’s uit Wenen. Toen ik vertelde van Antwerpen afkomstig te zijn, reageerden ze: Ha, NaviGaytion!”

Heel typerend, vindt Smits: “Antwerpen associeerden ze onmiddellijk met onze botenparade. Of ze vernoemen de Red&Blue, maar geen enkele homo in het buitenland zal bij New York The Limelight vermelden. En wie uit Londen komt, zal nooit naar de Heaven verwijzen.” Hij bedoelt daarmee dat andere steden draaien op sterke toeristische trekpleisters, waarbij gay-faciliteiten gewoon een aanvulling zijn. “Ik ga naar Londen en pak er de Heaven bij, niet omgekeerd. Hetzelfde voor Parijs of Barcelona. Ons nadeel is dat wij zélf van Red&Blue een magneet moeten maken om die kerels blijvend te verleiden. En dat is financieel enorm zwaar om dragen,” merkt Smits op.

Gigantische reclamemachine, peperdure acts

Dat R&B een specifiek nichepubliek aanspreekt, volstaat niet. De discotheek moet blijven boeien. “Daarin verschillen we van de goeddraaiende heterotent. Om koploper te blijven, experimenteren we almaar met nieuwe concepten,” stel Ludo Smits. Zoiets vergt veel creativiteit en naar eigen zeggen een gigantische reclamemachine.

Elke maand stuurt R&B zowat 15.000 flyers de wereld in met de aankondiging van de thema-avonden (deze zomer: ‘The boys from Russia’; ‘Watergun Party’; ‘Soirée belge’; ‘Mousse Party’). De jongens van het ‘R&B on tours’-team worden uitgestuurd om ook op belangrijke gay-evenementen in de buurlanden reclame te maken. En voor events zoals NaviGaytion wordt nog eens extra zwaar geadverteerd in gespecialiseerde binnen- en buitenlandse homobladen.

“Een campagne kost al gauw 40.000 euro. Bijna 10 % van de omzet gaat naar reclame. Per maand besteden we alleen aan postzegels gemiddeld 4000 euro. Voor het ontwerp van de R&B-flyers betalen we 3000 euro; 3000 à 6000 euro gaat naar de drukker.”

Voor dansers en spektakels worden artiestenbureaus in binnen- en buitenland ingeschakeld. “Het prijskaartje van een mooi, twintig minuten durend spektakel kan oplopen tot 20.000 euro. Daarvoor ga ik soms op prospectie naar New York of Las Vegas,” zegt Smits.

Gay Family Day in Bobbejaanland

Als grootste homodisco van het land laat R&B de concurrenten ver achter zich. Alleen de wilde fuiven van La Démence in Brussel, één keer per maand, durven wel eens te wedijveren in excentriciteit. Smits zegt geen probleem te hebben om met gelijke wapens te strijden, met La Démence wordt trouwens vlot samengewerkt. De concurrentie zit vooral in holebifuiven die zowat overal door verenigingen worden opgezet.

“Natuurlijk, ik ben zelf zo begonnen, als medeoprichter van de holebifederatie begin jaren tachtig. Ik organiseerde in Antwerpen de eerste grote homofuif en de Gay Pride. Vanzelfsprekend is zo’n fuif eens wat anders, homo’s kunnen immers elke week naar de Red&Blue. Maar als we niet opletten, gebeurt hier hetzelfde als in Amsterdam en Keulen. Dat zijn ook maar middelgrote steden, een kleine markt, waar de homodisco’s aan dat soort concurrentie zijn kapotgegaan. Ze werken met vrijwilligers en hebben geen vaste kosten.” Internet en chatboxen zorgen er bovendien voor dat contacten moeiteloos gelegd worden, zonder dat je het nachtleven in moet.

Daarom besloot Smits de business te diversifiëren. “Als iets goed loopt, begin ik toch direct op iets nieuws te broeden. In september pakken we uit met de Gay Family Day in Bobbejaanland. We houden een heuse parade à la Disneyland met fanfares en gaan samen gillen op de toestellen.” Ook hetero’s zijn welkom, wat de regel is voor de meeste nieuwe nevenactiviteiten met toch een flinke gay-inslag.

Zo is er Studio 54, elke eerste zondag van de maand in de Red&Blue en één keer per jaar in september als reuzenhappening in het Sportpaleis. Zo’n 14.000 jongens en meisjes stromen dan toe in opzichtige limo’s, koetsen of Ferrari’s voor een wervelend feest met drag queens en arties-ten. “Maanden op voorhand uitverkocht, hoewel de optredende artiesten altijd een verrassing blijven,” lacht Smits.

“En de derde maandag van de maand trekken we met Color Bar een trendy publiek aan, alweer gemengd en hete- rovriendelijk. Café de Love is dan weer een ontmoeting voor lesbiennes.”

Belastingcontrole en niet zo rooskleurige cijfers

Red&Blue en de drie nevenactiviteiten – Studio 54, Café de Love en Color Bar – zijn volgens Smits vier stevige poten. Red&Blue heeft naamsbekendheid tot ver in het buitenland en lokt massa’s volk. En toch zijn de cijfers allesbehalve rooskleurig.

Cargo BVBA haalde in 2004 een omzetcijfer van 820.000 euro, heeft geen bankschulden, noch uitstaande tegoeden aan zijn leveranciers en de RSZ-schulden zijn zo goed als weggewerkt, maar het bedrijf kampt met een negatieve cashflow en rentabiliteit. Een en ander kan worden verklaard doordat Cargo een typisch horecabedrijf is, dat enorme financiële inspanningen moet leveren om klanten te plezieren, dure decors te bouwen en heel wat personeel in dienst heeft – van buitenwippers tot toiletjongens.

“We hebben wat orde moeten scheppen in onze financiële toestand en er is beterschap in zicht,” legt Ludo Smits uit. Hij verwijst naar een recente belastingcontrole. Bleek dat Cargo gedurende zeven jaar te veel BTW had betaald op entreekaartjes (21 % in plaats van 6 %). “Ook van NaviGaytion zullen we niet rijk worden. De horeca in de stad verdient er meer aan dan wij, maar het is fun en een mooie gelegenheid om de Red&Blue tot in Palm Springs en Moskou of Osaka weer eens op de kaart te zetten”.

Queen Mum is een gelukkig mens. The show must go on.

Erik Bruyland

NaviGaytion: een kleurrijk openluchtspektakel met 15.000 uitbundige deelnemers 10 swingende partyboten 22 van de beste deejays ter wereld.