Depressies in België

In de put sukkelen gaat sneller dan er weer uit geraken.

Antidepressiva en kalmeermiddelen gaan als zoete broodjes over de toonbank. In vergelijking met andere Europese landen is België – samen met Frankrijk – koploper wat het gebruik van kalmeer- en slaapmiddelen betreft. Er worden jaarlijks meer doosjes verkocht dan er Belgen zijn. Ook antidepressiva zijn erg in trek: de verkoop rijst al jaren de pan uit.

Nu blijkt uit nieuw onderzoek van de UCL (Vincent Lorant en Vincent Dubois) dat materiële en sociale problemen mensen nog sneller in de put duwen. Wie de eindjes met moeite aan mekaar kan knopen of worstelt met sociale problemen, loopt 80 procent meer risico op een depressie. Gedurende minstens één jaar met financiële moeilijkheden kampen, een echtscheiding of relatiebreuk meemaken, zijn vaak de aanleiding. Een andere opvallende conclusie luidt dat als de materiële en/of sociale situatie opnieuw verbetert, de depressie daarom nog niet wijkt. Met andere woorden, je sukkelt sneller in de put dan dat je er weer uit geraakt.

Eén op zes Belgen

De groeiende groep depressieve medemensen is ook een gevolg van de betere diagnosestelling en behandeling van depressie. Depressies komen vandaag wel vaker voor dan vroeger, maar dat werkelijk zoveel meer mensen depressief zijn dan pakweg tien jaar geleden is onwaarschijnlijk. Bovendien heeft de komst van verbeterde antidepressiva, met minder nevenwerkingen, het voorschrijfgedrag beïnvloed: artsen schrijven nu makkelijker dan vroeger antidepressiva voor. Mensen houden de behandeling ook langer vol, omdat de nieuwere producten beter worden verdragen.

Volgens de resultaten van het UCL-onderzoek wordt één op zes Belgen (17,3 procent) in zijn leven met een depressie geconfronteerd. Dat hoge cijfer verrast niet echt. In België zijn de afgelopen jaren al meerdere enquêtes gehouden hierover. Volgens die studies varieert de jaarlijkse frequentie van depressies tussen 6 en 16 procent van de volwassen bevolking. De cijfers lopen ook gelijk met de resultaten van internationale studies. Volgens internationale gegevens en erkende criteria voor depressie (de zogenaamde DSM-IV) varieert het risico op depressie, in de loop van het leven, tussen 10 en 25 procent bij vrouwen en tussen 5 en 12 procent bij mannen.

Zelfdoding

Het risico op sterfte is ook groter bij mensen met een depressie, vanwege het risico op zelfdoding. Naar schatting 45 tot 70 procent van de mensen die zelfmoord plegen, is depressief op het moment van hun daad en zowat 15 procent van de overlijdens bij depressieve patiënten is aan zelfdoding te wijten.

België behoort, wat de sterftecijfers door zelfdoding betreft, wel tot de koplopers in Europa. Ruim dubbel zoveel mannen als vrouwen slaan de hand aan zichzelf, terwijl veel meer vrouwen dan mannen met depressies kampen. Het aantal zelfmoordpogingen bij vrouwen is echter veel groter dan bij mannen: twee derde van de pogingen wordt door vrouwen ondernomen.

Marleen Finoulst