De zorgverzekering moet duurder worden

De zorgverzekering moet duurder worden De Christelijke Mutualiteiten pleiten voor een uitbreiding van de zorgverzekering. Geen goed plan, want nu al overleeft de zorgverzekering enkel dankzij overdrachten uit de algemene middelen.

De Vlaamse zorgverzekering lijkt een sprookje van politieke weldaden. Bijna 99 procent van de Vlamingen die het nodig hebben, krijgt dankzij de zorgverzekering een tegemoetkoming voor niet-medische zorgkosten. Dat fraaie resultaat blijkt uit een studie die de Christelijke Mutualiteiten vorige week presenteerden naar aanleiding van het tienjarige bestaan van de verplichte Vlaamse zorgverzekering.

Even recapituleren: de zorgverzekering is in 2001 ingevoerd en wordt beschouwd als een opstapje naar een Vlaamse sociale zekerheid. In het mechanisme stort elke Vlaming jaarlijks 25 euro in de zorgkas van zijn ziekenfonds of bij een privéverzekeraar. Wanneer hij dan ooit erkend wordt als zorgbehoevend, krijgt hij een maandelijkse tegemoetkoming van 130 euro voor niet-medische kosten.

Maar niet alles aan de zorgverzekering is rozengeur en maneschijn. Dat valt al af te leiden uit de veelvuldige aanpassingen van de wetteksten: zowat om de vijftig dagen is er de jongste jaren iets gewijzigd aan de zorgverzekering. Nog frappanter is de vaststelling dat de tegemoetkomingen helemaal niet volstaan. Zo berekende de CM dat 130 euro voor meer dan de helft van de begunstigden te weinig is. Bij een op de vier loopt de factuur voor de niet-medische kosten zelfs op tot 230 euro per maand. Daarom vragen de Christelijke Mutualiteiten een hogere tegemoetkoming.

Eigenlijk is dat geen goed plan. Het oogt hoogstens als een sympathieke reanimatiepoging voor een verzekering die blijkbaar toch niet helemaal naar behoren werkt. Het is vooral een slecht plan omdat de kosten van de zorgverzekering de geïnde premies al fors overstijgen. De bijdragen uit de premies zijn al enkele jaren stabiel en schommelen steevast rond 100 miljoen euro per jaar, de kostprijs voor de tegemoetkomingen zit veeleer in de buurt van 290 miljoen euro. Dat is bijna drie keer meer. Welke verzekering werkt volgens zo’n onrendabel businessmodel?

Overigens is de premie voor de verplichte zorgverzekering tien jaar lang zo goed als ongewijzigd gebleven, terwijl de kosten en het aantal mensen dat er een beroep op doet, elk jaar zijn gestegen. De factuur van de zorgverzekering is met andere woorden elk jaar meer gesolidariseerd. Zo’n extra verplicht solidariteitsmechanisme voor de Vlamingen heeft weinig te maken met een klassieke verzekering. Het verklaart allicht de beperkte aanwezigheid van privéverzekeraars in de markt van de verplichte zorgverzekering.

Is er dan iets mis met een solidariteitsbelasting? Natuurlijk niet, een efficiënt gebruikte belasting is de basis van een gezond maatschappelijk draagvlak. Een belasting die wordt voorgesteld als een verzekering en die tegelijk bijna 200 miljoen euro middelen onttrekt aan de Vlaamse begroting, dat is echter heel wat anders. Dat ruikt naar Belgische loodgieterij.

De regering-Peeters II tekende deze zomer de contouren van meer Vlaamse sociale zekerheid met het decreet ‘Vlaamse sociale bescherming’. De forfaitaire bijdrage voor de zorgverzekering wordt daarin op termijn omgevormd tot een bijdrage voor de Vlaamse sociale bescherming. Omdat er in die sociale bescherming naast de zorgverzekering bijvoorbeeld ook sprake is van de kindpremie, een maximumfactuur in de zorg en een Vlaamse ziektekostenverzekering, moet de bijdrage per Vlaming ongetwijfeld enkel omhoog. Het is maar te hopen dat de premieberekening op een realistischer leest wordt geschoeid dan wat de jongste tien jaar gangbaar was in de zorgverzekering.