DE WINKELS VAN DE TOEKOMST

De consument van de toekomst zal ouder zijn, handiger omspringen met nieuwe technologie, en milieubewuster en kieskeuriger handelen. Winkels zullen zich snel moeten aanpassen aan die nieuwe realiteit. Anders dreigen ze te verdwijnen.

Ik rijd zoals gewoonlijk met mijn hybride wagen tot aan een speciaal gereserveerde plaats voor de deur van de winkel. Jaren geleden was er nog die flauwekul: je moest eerst een plaats zoeken; bij terugkomst zag je dat er een deuk in je deur zat; of je moest het wereldrecord winkelwagenwandelen scherper stellen. Bij de winkelingang zip ik mijn persoonlijke kaart en hoor een vriendelijke stem “Welkom Geert” zeggen. Leuk, zij het dat de stem toch nog altijd een tikkeltje metaalachtig klinkt. De dingen die ik wil kiezen, liggen al netjes klaar, net als een koffietje, exact m’n lievelingssmaak. Intussen worden de banale voedingsmiddelen in mijn auto geladen – dat is praktischer dan wanneer ik dat zelf moet doen, veiliger ook en het zorgt er uiteraard voor dat het risico op winkeldiefstal vermindert. Nog vlug even de elektronische Trends meegritsen zodat ik die thuis via mijn Apple iMagazine kan lezen in de stilte van de huiskamer – een woning die vanzelfsprekend gekoeld is door zonnepanelen. Buitengekomen zie ik dat de auto ook netjes werd gewassen, en dat er een enveloppe op mijn stuur kleeft. “Dank voor uw bezoek, Geert. We hebben voor u en uw kleinkinderen kaarten bijgevoegd van de nieuwste show van Studio 100. ” Heel attent! Ze weten dat ze er mij nog meer plezier mee doen dan de kids.

Ik geef toe dat ik soms droom hoe winkels er in de toekomst zullen uitzien. Dat van die koffie is er waarschijnlijk over, zelfs in 2020. Niet dat ik vandaag zoveel winkel. Ik houd me vooral bezig met de dagelijkse strijd in de files, terwijl mijn lieve echtgenote me behoedt voor de even grote stress van het dagelijkse winkelen. Winkelen zou echter geen stress mogen betekenen, zélfs als het snel moet gaan. Dat is maar een van de uitdagingen – of zijn het opportuniteiten – voor de huidige winkeliers. Er zijn er minstens zes andere die zullen bepalen wie in 2020 de klant met succes voor zich kan winnen.

Uitdaging 1: de klant wordt ouder. De demografie voor het jaar 2020 ligt bijna vast. De klant zal ouder zijn, en tegelijkertijd is er de ontgroening. Een dubbele uitdaging, want niet alleen zal de gemiddelde klant minder afstand willen afleggen, andere producten en meer dienstverlening willen. Sommige klanten zullen meer tijd hebben, terwijl voor de actieven time nóg meer money zal zijn. En de ontgroening vereist een degelijk personeelsbeleid en waarschijnlijk ook meer gebruik van technologie zoals allerhande slimme automaten.

Uitdaging 2: gezondheid en wellness staan centraal. Er is niet alleen de vergrijzing, maar ook een groter bewustzijn rond gezond eten en leven. De moderne klant wil zich beter voelen door te consumeren. Gezonde voeding is maar één element van deze trend. Denk aan Nordic walking, hippere rolstoelen, hightechkleding, zich eeuwig jong voelen … De winkelier wordt een mental coach die zijn klant gezonder en fitter wil maken.

Uitdaging 3: winkels moeten groener worden. Het begon met het mijden van de plastiekzak. Nu zijn zonnepanelen bijna een must. Ongetwijfeld volgt er nog meer. De yoghurt zal van methaanvrije koeien moeten komen, en de logistiek zal zonder CO2-uitstoot moeten.

Uitdaging 4: energie wordt duurder. En dus zal er een prijs worden gekleefd op het shoppingtoerisme. Consumenten zullen misschien de charme van het buurtwinkelen herontdekken. Het geeft misschien ook een nieuwe impuls aan de echte grootwarenhuizen, die een heuse one stop shopping kunnen aanbieden.

Uitdaging 5: alle winkeliers moeten e-tailers zijn. 63 % van de consumenten staat positief tegenover online shoppen. Met de jaren zal dat cijfer alleen maar toenemen. Deze onlineboom zorgt voor druk op de marges, groei van de pakjesdiensten, maar ook voor innovatie en efficiëntie in de distributie.

Uitdaging 6: de consument wil iets beleven. De verhouding tussen koffie verkopen en een bakje troost aanbieden bedraagt 1 tegenover 300 (zie grafiek). Winkels bieden positieve belevenissen. De Apple Store, de Nike Shop, de H&M-winkels … als consument word je aangezogen door de positieve beleving. Voor de winkelier een uitdaging om net iets extra te bieden. Hij zal ervoor worden beloond.

En waar staat de uitdaging ‘prijs’, vraagt u zich wellicht af? Wel, prijs is belangrijk, maar steeds lager gaan is zelfs voor limbodansers eindig. De detailhandel is de afgelopen tien jaar maar liefst 10 % achteruitgegaan tegenover de algemene consumptie. Dé uitdaging – noem het de zevende – is het terugwinnen van de consument. Maar dat kan niet alleen door de prijs te laten dalen.

Winkels en winkelketens moeten zich voortdurend aanpassen aan de veranderende situatie van de consument. Ze zijn onderhevig aan demografische, technologische en economische wetmatigheden. Een winkelformule die langer dan twintig jaar succes kent, is zeldzaam. Misschien helpt deze column de winkeliers even weg te dromen naar hoe hun klanten er in het jaar 2020 zullen uitzien.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer. Reacties: visienoels@trends.be

Met speciale dank aan Baudouin Velge (Fedis).

Geert Noels