DE WERELD IN 2030…

… ziet er volgens Alan Greenspan niet rooskleurig uit. Hogere inflatie, hogere rente, lagere groei, problemen met het moderne banksysteem. De voormalige Fed-voorzitter is een politieke kameleon en een economische caleidoscoop. Zijn boek is nu al een bestseller.

Opmerkelijke wachtrijen in Newcastle en New York vorige week. Aan de ene kant voor de hypotheekbank Northern Rock, waar klanten hun geld kwamen opvragen, als een echo van de bankencrisis uit de jaren dertig van vorige eeuw. In New York stonden dan weer eindeloze rijen aan te schuiven voor de boekenwinkels Borders en Barnes & Noble. De klanten boden daar echter geld aan, om het te laten signeren door de voormalige voorzitter van de Amerikaanse centrale bank (zie foto), wiens memoires The Age of Turbulence net uit was. Greenspan heeft een hand in beide wachtrijen: zonder hem geen vastgoedzeepbel en geen rommelhypotheken die Northern Rock deden om- Rollen.

De wereld volgens Greenspan. Het eerste wat je in Greenspans boek te lezen krijgt, is het bekende verhaal van de opgroeiende maestro. Zijn vader was aandelenhandelaar, verliet hem toen hij twee was, en schreef in 1936 het boek Recovery Ahead, waarin hij het einde van de depressie voorspelde. Om de kost te verdienen, speelde Greenspan jazz, en intussen schoolde hij zich om tot econoom.

Het siert Greenspan dat hij zichzelf als persoon relativeert: “Ik ben niet bepaald een feestbeest,” biecht hij op. Op de eerste afspraak met zijn huidige vrouw Andrea Mitchell, een correspondente voor NBC News, geraken ze aan de praat over monopolies. Sluwe Alan zegt dat hij nog een essay daarover heeft geschreven, en dat ze dat samen gaan lezen op zijn appartement. Probeer zo’n smoes zelf maar eens!

De bescheidenheid valt weg als we in het tweede deel omschakelen van de persoon op de econoom Greenspan. Hier laat hij niet na de feiten te verdraaien in zijn voordeel. Opmerkelijk is bijvoorbeeld zijn kritiek op de belastingverlagingen van George Bush in 2003, waarvoor hij nota bene zelf het licht op groen zette. Ook de huidige vastgoedbubbel wijt hij aan de overvloedige spaaroverschotten in de rest van de wereld, en hij minimaliseert zijn eigen rentebeleid … dat het rentepeil op 1 % bracht.

De grootste gave van Greenspan is dat hij iedereen kan laten horen wat die wil. Het stelde hem in staat om onder vier presidenten van verschillende strekking – van 1987 tot 2006 – als hoofd van de Fed te werken. Hij is de perfecte kameleon, die van kleur verandert terwijl je ernaar kijkt. En zijn teksten zijn een caleidoscoop waarin iedereen leest wat hij wil.

Greenspans voorspellingen. Onder de gepaste titel Delphische toekomst kruipt hij aan het eind terug in zijn rol van orakel. Zijn voorspellingen lezen zoals een horoscoop: je kan er alles in zien, ongetwijfeld de veiligste voorspellingen ooit! Op enkele punten is Greenspan echter wel duidelijk: hij voorspelt een hogere inflatie (tot 4,5 % in de VS) en een rente die weer zal oplopen tot 8 %. Als reden geeft hij niet de hogere grondstoffenprijzen, maar wel zijn pessimisme over inflatie in een fiat-geldsysteem. Greenspan pikt hier opnieuw aan met zijn veertig jaar oude analyses over de gouden standaard. ” De financiële problemen die ons de volgende kwarteeuw te wachten staan, ogen allerminst rooskleurig.”

Voorts velt hij op een drafje zijn oordeel over de andere economieën. Het Verenigd Koninkrijk krijgt de meeste lof, vooral wegens het herrijzen van Londen als financieel centrum. Greenspan is dan weer relatief pessimistisch over Europa en Japan, vooral wegens demografische redenen. Met zijn “China zal de VS economisch challengen” voorspelt hij dan weer het evidente.

De planeconomie is niet veraf. Maestro Greenspan presenteerde zijn boek ook tijdens de hilarische show van Jon Stewart (1). Deze sluwe komiek vroeg hem: “Waarom hebben we een Fed? Gaat die niet in tegen het vrijemarktprincipe?”

– Greenspan: “We hadden inderdaad geen centrale bank nodig toen er een gouden standaard was.”

– Stewart: “Dus zitten we vandaag niet langer in een vrijemarktsysteem?”

– Greenspan: “Neen, neen.”

– Stewart: “Er is dus een zichtbare hand?”

– Greenspan: “Absoluut. Je hebt gelijk. De centrale bank regelt de geldhoeveelheid, dat is geen vrije markt. De meesten noemen dat regulering.”

De echte maestro is Jon Stewart, die al lachend de waarheid uit zijn gasten haalt. Koop niet het boek, maar kijk vijf minuten naar zijn Daily Show. Het is meer fun, en je leert er meer bij over de echte Greenspan én de echte rol van de centrale bank.

Dat net vandaag de dollar op een historisch dieptepunt is aanbeland, is een symbolische geste van de beleggers om de memoires van Greenspan te onthalen. China dreigt ermee de verkoop van zijn dollarreserves te gebruiken om politieke druk op Washington te zetten. En Saudi-Arabië wil zijn munt loskoppelen van de dollar (3).

Een verdere dollarcorrectie is dus niet veraf meer. Greenspan laat met zijn titel uitschijnen dat hij de VS door turbulente tijden heeft moeten loodsen. De turbulente tijden breken echter nu pas aan. Door de te lange regeerperiode van Bush en Greenspan zit de VS met een zware erfenis.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer. Reacties: visienoels@trends.be

(1) http://www.comedycentral.com/motherload/ player.jhtml?ml-video=102970&is-large=true (2) Alan Greenspan, The Age of Turbulence, Adventures in a new world. The Penguin Press, 2007, 531 blz. (3) The Telegraph, 10 augustus 2007: China threatens nuclear option; 20 september 2007: Fears of dollar collapse as Saudis take fright

Geert Noels