De wereld in 2012

Een econoom of voorspeller die beweert dat we de volgende jaren op grote economische, financiële, sociale en geopolitieke rampspoed afstevenen, wordt vandaag meteen geloofd. Wie zegt dat het allemaal wel zal loslopen, wordt in het beste geval genegeerd en in het slechtste geval versleten voor naïef of erger. Dat is misschien terecht, maar misschien ook niet. Op basis van alle beschikbare informatie kunnen vandaag verschillende geloofwaardige toekomstscenario’s worden gebouwd. Positieve zowel als negatieve.

Vandaag krijgt de uitdrukking ‘een optimist is een slecht geïnformeerde pessimist’ echter een wrange bijsmaak. Wie economische rampspoed, torenhoge inflatie, ontsporende overheidsschulden, welvaartsverlies en sociale onrust voorspelt, heeft veel minder moeite om zijn publiek te overtuigen. Dat heeft drie belangrijke gevolgen. In de eerste plaats moet je met een constructief scenario veel harder roepen om het publiek te overtuigen. Ten tweede kom je met een optimistisch scenario heel snel over als goedgelovig. De optimist is immers een slecht geïnformeerde pessimist. De optimist heeft dus de slechtste informatie en wordt vroeg of laat toch een pessimist. Waarom zouden we hem nu dan moeten geloven? Tenslotte is het veel makkelijker om een publiek te bereiken met een pessimistische boodschap, waardoor er een overaanbod is van pessimistische boodschappers.

Misschien is het interessant om te kijken hoe een positief toekomstscenario eruit zou kunnen zien. Oordeel dan vooral zelf of het geloofwaardig is of niet…

Daar gaan we. In Kopenhagen zal een vrij verregaand akkoord worden gesloten over de reductie van de uitstoot van CO2. Hierdoor groeit het enthousiasme over het succes van internationaal overleg. Het is vooral hoopgevend dat de VS en China, tot voor kort twee notoire milieudwarsliggers, over de brug zijn gekomen met verregaande verbintenissen. Onder invloed van het succesvolle akkoord in Kopenhagen, schakelt ook het internationale overleg binnen de G20 in een hogere versnelling. De landen van de G20 beseffen dat internationale samenwerking niet alleen nodig was bij het bestrijden van de crisis. Ook het aanpakken van de internationale onevenwichten en de grote economische uitdagingen van de volgende jaren kan alleen samen gebeuren. In dat kader beloven de VS hun ontsporende overheidsschuld aan te pakken, tot grote tevredenheid van de Chinezen die vreesden voor de waarde van hun beleggingen in Amerikaanse overheidsobligaties. De Chinezen beloven hun munt opnieuw te laten verstevigen en krijgen in ruil de toelating om een deel van hun dollarreserves te gebruiken om strategische participaties te nemen in de Amerikaanse banksector. De steviger kapitaalbuffers verhogen de stabiliteit van de Amerikaanse banksector, waardoor de Fed sneller dan verwacht het lagerente-infuus kan wegnemen. Hierdoor krijgen speculatieve zeepbellen minder kansen. De Amerikaanse bankparticipaties laten China echter toe om de kredietverlening in eigen land te professionaliseren. Uitgerekend die kredietverlening was een van de cruciale voorwaarden om van consumptie een belangrijkere Chinese groeimotor te maken en dus op termijn minder afhankelijk te worden van een uitvoergericht groeimodel. De aangekondigde afbouw van de Amerikaanse overheidsschuld en het akkoord tussen China en de VS zorgt dan weer voor een versteviging van de Amerikaanse dollar, tot opluchting van de Europese uitvoersector.

Door de crisis beseft Europa dat het de wereldeconomie van de eenentwintigste eeuw alleen het hoofd kan bieden door een ver doorgedreven samenwerking en integratie. De budgettaire crisis in Griekenland vormt de onrechtstreekse aanleiding hiervoor. Omdat een IMF-geleide oplossing een blamage zou zijn voor de economische besluitvorming in de EMU, worden de sanering en strikte controle van de verschillende nationale begrotingen, maar ook het opleggen en afdwingen van structurele hervormingen de bevoegdheid van de Europese Commissie. Dat wordt een noodzakelijke voorwaarde voor een grotere harmonisering van fiscale en sociale regels in de Unie en voor een groot pan-Europees project van grote infrastructuurwerken gericht op alternatieve energie en duurzame ontwikkeling. In de Unie maakt sociale en fiscale concurrentie tussen landen onderling steeds meer plaats voor een eendrachtige en slagvaardiger stem tegenover het steeds groter wordende buitenland. Zo slaagt het verloren gewaande oude en verouderende continent er alsnog in om zijn plaats in de wereldeconomie voor de volgende decennia te verankeren.

Tot slot stoten de Rode Duivels op het EK voetbal in 2012 door tot de halve finales en wordt Germinal Beerschot voor het tweede jaar op rij kampioen in de vaderlandse voetbalcompetitie.

DE AUTEUR IS chief economist van petercam.

Peter De Keyzer

Het is veel makkelijker om een publiek te bereiken met een pessimistische boodschap, waardoor er een overaanbod is van pessimistische boodschappers.