De televisie van de toekomst

Omdat hoge definitie zo mooi oogt, wilt u uw oude beeldbuis misschien inruilen voor een ultramodern scherm. Veel kans echter dat u nog de termen ‘hoge definitie’, ‘plat scherm’, ‘plasma’ en ‘lcd’ door elkaar haalt. Een korte gids.

Hoge definitie duikt binnenkort ook uw woonkamer binnen. De HD-content doet zijn intrede met de jongste generatie videospelletjes en de nieuwe dvd-normen die voor eind dit jaar zijn aangekondigd. Ook grote sportevenementen beantwoorden de lokroep van de hoge definitie. Althans, bij onze buren. De wereldbeker voetbal zal in HD worden uitgezonden in Duitsland en hetzelfde geldt, via TPS, voor het tennistoernooi van Roland-Garros in Frankrijk.

De actoren van de audiovisuele sector passen zich geleidelijk aan en worden daarin op de hielen gezeten door de huisgezinnen. Vorig jaar werden in België 80.000 ‘HD Ready’-televisietoestellen verkocht en het studiebureau GfK verwacht dat het er dit jaar 290.000 zullen worden.

Plasma of lcd?

De nieuwste schermen zijn weliswaar allemaal plat, maar er bestaan toch nog twee soorten technologie naast elkaar: plasma en lcd. Meteen rijst een eerste vraag: hoe groot wilt u het scherm hebben? Plasma staat bekend voor zijn grotere schermen, terwijl lcd-schermen – oorspronkelijk ontworpen voor de informatica – stoppen in de buurt van 90 cm. Bij gelijke grootte is plasma minder duur dan lcd.

Wanneer we het beeld vergelijken, dan zien we dat plasma een indruk van glans geeft, terwijl lcd matter lijkt. Er zullen dan ook mensen zijn die plasma ‘warmer’ en ‘dieper’ vinden, al zal het vaak een iets minder scherp zwart afleveren.

De fabrikanten van lcd-schermen zijn intussen druk bezig om de zwakke punten van die technologie te corrigeren. Dat geldt meer bepaald voor de minder goede gezichtshoek, die maakt dat van opzij bekeken het beeld minder scherp is dan dat van een plasmascherm. Een ander zwak punt van lcd lag bij een te trage ‘reactietijd’, wat leidde tot scherpteproblemen bij actiescènes. Aan die tekortkoming werd intussen grotendeels een mouw gepast. Tegelijk vermindert lcd aanzienlijk de lichtweerkaatsing, wat een voordeel is wanneer het tv-toestel in een zeer heldere kamer staat.

Kleine en grote HD

De aankoop van een plat scherm zal u overigens niet automatisch in de wereld van de hoge definitie storten. Hier is wat technische duiding op zijn plaats. Om te weten of uw tv-toestel wel degelijk HD is, moet u kijken naar de resolutie. “720 horizontale lijnen is een minimum,” zegt Yves Panneels, woordvoerder van Euro1080, dat in België hogedefinitie-uitzendingen verzorgt. “Er is pas sprake van full HD vanaf een resolutie van 1080 horizontale lijnen.”

Er bestaan dus verschillende niveaus van hoge definitie. Het huidige gemiddelde bedraagt 720 tot 768 lijnen. De grootte van het scherm speelt daarbij geen rol. Waar het op aankomt, is het aantal pixels dat het scherm kan weergeven. In de catalogi wordt de resolutie op de volgende wijze aangeduid: ‘1366×768’, waarbij het tweede getal het aantal lijnen aangeeft.

Yves Panneels legt er de nadruk op dat 720 lijnen wel een minimum is om een mooie kwaliteit te krijgen, vooral als men eraan denkt om een televisietoestel met een diagonaal van ten minste 40 inch (101 cm) aan te kopen. Gewoonlijk gaat men ervan uit dat hoe groter het scherm is, hoe verder men ervan af moet zitten. “Dat geldt vooral als het scherm groot is, maar het aantal lijnen niet navenant is,” verduidelijkt Yves Panneels. “Het is dan de zwakkere kwaliteit van het scherm die de kijkers ertoe aanzet zich verder te verwijderen.”

Om het de consumenten wat makkelijker te maken heeft de Europese organisatie Eicta een ‘HD Ready’-label ontworpen, dat de fabrikanten op hun toestellen mogen aanbrengen als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dat zijn dan in de eerste plaats die fameuze 720 lijnen, maar ook een formaat 16/9 en een aantal aansluitingen, zoals een HDMI-ingang, die de peritel vervangt om toestellen met elkaar te verbinden en video overdraagt in HD, terwijl tegelijk een betere geluidskwaliteit geboden wordt.

En de inhoud?

HD-content is nog vrij zeldzaam is België. Er is nog maar één onderneming die HDTV uitzendt en dat is Euro1080 over de zenders HD1 en HD2. De programma’s van Euro1080 draaien vooral rond sportevenementen, een aantal concerten (Jean-Michel Jarre, Ozark Henry) en exploratiemagazines (bijvoorbeeld over Bolivië). Andere spelers zullen allicht binnenkort het terrein opkomen. De betaalzender BeTV zegt dat hij technisch klaar is om hoge definitie aan te bieden, maar dat hij nog sleutelt aan zijn commercieel aanbod, dat verwacht wordt tegen het einde van het jaar.

Een van de andere HD-toepassingen die beschikbaar zijn, is de Xbox 360, de spelconsole van Microsoft, waarvan de meeste programma’s gebruikmaken van een resolutie van minstens 720 lijnen. Samsung voorziet overigens op een aantal van zijn lcd-toestellen een ‘game mode’ voor de Xbox 360 om een beeldweergave te krijgen die aan de spelletjes is aangepast. De PlayStation 3 van Sony, die voor november verwacht wordt, zal de adepten van elektronische vrijetijdsbesteding eveneens HD-beelden bieden. Ook al is de markt bij ons nog maar weinig ontwikkeld, een plat scherm kopen dat geen hoge resolutie biedt, heeft weinig zin. In de herfst zullen namelijk de eerste dvd-lezers met hoge definitie hun intrede doen. Twee standaards zullen daarbij naar de hegemonie dingen: Blu-ray (gevoerd door Sony, Philips, Pioneer) en HD-dvd (Toshiba, Universal Studios, Warner Bros.). Op dat moment zal uw HD-toestel helemaal klaar zijn om de twee standaards weer te geven.

Christophe Charlot