DE STRIJD OM UW BEURS

H et Verenigd Koninkrijk maakte zijn desindustrialisering mee in de jaren tachtig. Diensten, en vooral financiële diensten, hebben de Britse economie gered. Ook de VS strijdt nu om de dominantie in de financiële sector, terwijl in Europa de kaarten worden geschud… Consolidatie en specialisatie zijn de twee onvermijdelijke trends.

Do the Wall Street Shuffle

Let your money hustle

You buy and sell

You wheel and deal

But you’re living on instinct

You get a tip

You follow it

And you make a big killing

On Wall Street

(10CC, 1974)

Maar Wall Street heeft veel van zijn glans verloren. Het is dezer dagen vooral Londen dat bruist. Het geld stroomt er bijna uit de ramen. Als financieel centrum is de Britse hoofdstad goed op weg om New York naar de kroon te steken. Londen heeft geprofiteerd van verscheidene trends. Zo is er bijvoorbeeld meer Oost-Europees geld naar Londen gevloeid dan naar Wall Street. Bovendien heeft de Sarbanes-Oxleywet (SOX) buitenlandse bedrijven afkerig gemaakt van de Amerikaanse beurs, terwijl Londen klaarstond om ze op te vangen. The City speelde ook een vooraanstaande rol in de hedge funds en de steile opgang van private equity.

Het Verenigd Koninkrijk zou zonder Londen een economische woestijn zijn. De desindustrialisering heeft het land in de voorbije twintig jaar zwaar geteisterd. Het mooiste voorbeeld daarvan is de automobielsector. Engeland had wereldfaam als autobouwer. En toch zijn een voor een alle gere-nommeerde Britse merken verdwenen, of overgegaan in buitenlandse handen. Maar ook andere sectoren verloren veel tewerkstelling, denk maar aan textiel of mijnbouw.

Het strategische belang van Euronext. Financiële diensten hebben de afgelopen twintig jaar een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het gaat al lang niet meer om de traditionele bankactiviteiten zoals leningen en spaarrekeningen. Banken en verzekeraars zijn geleidelijk ook meer vervlochten met elkaar, en beurs en beleggen zijn bereikbaar geworden voor de massa.

De financiële sector is een van de weinige dienstensectoren die in staat zijn om de desindustrialisering economisch te compenseren. Het is immers een sector met hoge toegevoegde waarde én een internationale vocatie, twee eigenschappen die de meeste diensten missen. Ze genereren internationale geldstromen die de betalingsbalans van een economie ondersteunen. Het heeft het Verenigd Koninkrijk geholpen om economisch sterker uit de omschakeling van de economie te komen. Op hun beurt worden de Verenigde Staten geconfronteerd met een sterke desindustrialisering. Het land van George Bush heeft blijkbaar begrepen dat de strijd om het financiële centrum vandaag cruciaal is om zijn bevoorrechte economische positie te behouden. Het verklaart de verbetenheid waarmee de Amerikanen bijvoorbeeld strijden om de controle over de beurzen. Voor de New Yorkse beurs (NYSE) is het binnenhalen van Euronext dus van strategisch belang. Het kan de leemte vullen, de poort vormen naar het Oosten en bovendien een oplossing bieden voor de SOX-aversie van buitenlandse bedrijven. Maar de pan-Europese beurs is ook veel rendabeler en productiever dan de NYSE. In tegenstelling met wat velen denken, is Europa een leider op het vlak van ICT in de financiële sector. Euronext biedt dus een technologie die de beurs van New York rendabeler, efficiënter en competitiever zal maken. Jammer dat er geen omgekeerde overname mogelijk is, dat het kleine maar financieel slagkrachtige Euronext de beurs van New York zou overnemen. In een puur kapitalistische logica zou dat mogelijk moeten zijn, maar er zijn natuurlijk grenzen aan de wetten van de vrije markt als ze op de VS zelf worden toegepast…

Kan ons spaargeld de economie redden? Maar de internationale strijd om macht over de financiële diensten is niet beperkt tot de beurzen. Er is een consolidatiegolf bezig in alle financiële diensten. Er is tegelijkertijd ook een specialisatiegolf. Financiële centra spitsen zich toe op één specifiek aspect van de financiële diensten. Luxemburg heeft bijvoorbeeld een erg gedurfde en geslaagde transformatie gemaakt en profileert zich als de ‘onshorefondsenspecialist’. Gedaan met de reputatie van beheerparadijs voor belastingvluchtelingen. De banken, bankautoriteiten en de universiteit hebben hun krachten gebundeld om die ambitie waar te maken.

En deze strategie loont. De tewerkstelling floreert in landen die een strategie hebben voor de financiële sector. Zwitserland en Luxemburg zijn de grote winnaars, naast het Verenigd Koninkrijk (waar bijna volledige tewerkstelling is bereikt). Nederland en vooral België hinken achterop, en hebben de boot gemist in de specialisatiegolf. Er moeten dringend keuzes worden gemaakt. Het project van Philip Neyt (de voorzitter van de Belgische Vereniging van Pensioeninstellingen – BVPI) voor een specifiek statuut voor pan-Europese pensioenfondsen in België is visionair en verdient dus alle steun.

De globalisering beperkt zich niet tot de industriële sector. Ook in de financiële sector worden de kaarten vandaag internationaal herschud. Geld en hersenen zijn een van de schaarse grondstoffen in West-Europa. De weg waarlangs uw geld rolt en de plaats waar het wordt beheerd, kunnen cruciaal zijn voor onze economische toekomst.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer. Reacties: visienoels@trends.be

Geert Noels