De spaarsok voor de lange termijn

Beleggers zoeken alle heil in spaarrekeningen en laten tak21-producten links liggen. Dat is onterecht. Tak21-contracten zijn nog altijd een aantrekkelijk onderdeel van een goed gediversifieerde beleggingsportefeuille. Voor wie spaart op lange termijn hebben ze meer troeven dan een spaarboekje.

De rente staat al enkele jaren op een absoluut dieptepunt. Toch zijn er nog altijd spaarproducten die een reëel rendement opleveren zonder dat beleggers er buitensporige risico’s voor hoeven te nemen. Tak21-beleggingsverzekeringen zijn daar een mooi voorbeeld van. Maar hoewel die producten onmiskenbare troeven hebben, laten veel Belgen ze links liggen ten voordele van de klassieke spaarrekeningen. Dat is deels een gevolg van de ontgoocheling die veel spaarders hebben opgelopen met de First-rekening van Ethias en de Crest-rekeningen van Axa — twee instellingen die aan de basis lagen van de oorspronkelijke populariteit van tak21-verzekeringen (zie kader De lelijke eendjes van de tak21). Toch blijven tak21-producten een aantrekkelijk onderdeel van een goed gediversifieerde beleggingsportefeuille.

Gewaarborgd kapitaal

Tak21-contracten zijn verzekeringsproducten die een intrest opleveren zonder dat u daarvoor grote risico’s hoeft te nemen. Uw kapitaal is gewaarborgd en sommige formules bieden zelfs een gewaarborgde minimumrente van ongeveer 2,25 procent. Aan het eind van het jaar wordt aan dat gewaarborgde minimum een winstdeelneming toegevoegd, die wordt berekend op basis van de meerwaarde die de beheerders met het kapitaal hebben gerealiseerd.

Die meerwaarde is sterk afhankelijk van de samenstelling van het tak21-product. Sommige beheerders beleggen een deel van het kapitaal op de beurs, anderen beperken hun beleggingsterrein tot de obligatiemarkten. De keuze voor de een of de andere formule hangt af van uw beleggersprofiel en de risico’s die u wilt nemen.

Contract op naam

Een tak21 is een levensverzekeringsproduct. Het is een contract op naam, waarbij de verzekerde een begunstigde moet aanwijzen die het geld krijgt als hij zou overlijden tijdens de looptijd van het contract. Daardoor worden die producten ook gebruikt om een successie te plannen. Spaarrekeningen vallen gewoon in de nalatenschap als de rekeninghouder overlijdt.

De fiscaliteit op spaarrekeningen is eenvoudig. Zolang u op een rekening die op één naam staat niet meer dan 1880 euro rente ontvangt (bedrag geldig in het inkomstenjaar 2013), hoeft u geen roerende voorheffing te betalen op de intresten. Voor een rekening op twee namen bedraagt dat maximum 3760 euro. Als u die drempel overschrijdt, houdt de bank automatisch 25 procent roerende voorheffing af van de intresten boven 1880 euro (of boven 3760 euro voor een rekening op twee namen).

Als u kiest voor een tak21-contract, moet u acht jaar wachten voordat u uw intresten belastingvrij kunt innen. Die periode gaat in op de dag dat u het contract afsluit en de eerste storting doet. Als u dus geld stort vijf jaar na die eerste betaling, hoeft u nog slechts drie jaar te wachten voordat u uw geld kunt recupereren zonder dat u roerende voorheffing verschuldigd bent. Wie zijn geld binnen de acht jaar van de rekening haalt, 25 procent voorheffing op de intresten. Die belasting wordt berekend op basis van een fictief jaarlijks rendement dat de wetgever forfaitair heeft vastgesteld op 4,75 procent, veel meer dan de rendementen die zulke beleggingsverzekeringen vandaag halen.

Een ander fiscaal nadeel van tak21-producten is de belasting van 2 procent op de premies. Die nieuwe regel is van kracht sinds 1 januari 2013. Daarvoor bedroeg die heffing 1,1 procent.

Instap-, uitstap- en beheerskosten

Een spaarrekening is doorgaans gratis. Een tak21-contract brengt wel kosten met zich mee. Zo rekenen de meeste verzekeraars instapkosten aan tussen 1,5 en 3,5 procent, en soms zelfs tot 5 procent. Daarnaast moet u meestal uitstapkosten betalen. Die worden doorgaans degressief afgebouwd. U betaalt vaak enkel uitstapkosten gedurende de eerste vijf jaar van het contract, waarbij 5 procent wordt aangerekend in het eerste jaar, 4 procent in het tweede jaar, 3 procent in het derde jaar, 2 procent in het vierde jaar en 1 procent in het vijfde jaar. Ten slotte zijn er de beheerskosten, die kunnen oplopen tot 2 procent.

Al die kosten mag u niet negeren, maar ze mogen u ook niet tegenhouden om te beleggen in dit product. Tak21-contracten brengen vaak meer op dan een spaarrekening. En aan alle beleggingsproducten — zoals tak23-verzekeringen of fondsen — zijn kosten verbonden. Het is verstandig die te bekijken in het licht van de looptijd en het rendement van de belegging.

Wettelijke bescherming

Geen enkel beleggingsproduct is volkomen risicoloos. Dat gaat ook op voor spaarrekeningen en tak21-contracten. De overheid heeft echter beveiligingen ingebouwd om de spaarders zo goed mogelijk te beschermen tegen het mogelijke faillissement van een verzekeraar. Net zoals voor spaarrekeningen voorziet de wet in een dekking tot 100.000 euro per verzekeringsnemer en per verzekeraar voor tak21-levensverzekeringscontracten naar Belgisch recht (met uitzondering van de producten van de tweede pensioenpijler). Als u er zeker van wilt zijn dat de financiële instelling die uw tak21-product beheert onder die bescherming van 100.000 euro valt, raadpleeg dan de website www.bijzonderbeschermingsfonds.be.

De bescherming geldt alleen voor Belgische financiële instellingen en filialen van buitenlandse financiële instellingen met een minder uitgebreid beschermingssysteem. Daarbij is het belangrijk om te weten dat al onze Europese buurlanden die spaarbescherming van 100.000 euro hebben overgenomen.

Obligaties, aandelen en vastgoed

De premies van tak21-contracten worden belegd in obligaties, aandelen en soms vastgoed. Het leeuwendeel gaat doorgaans naar obligaties. Dat kunnen risicovolle financiële producten zijn als het emitterende bedrijf in moeilijkheden komt. Aandelen en vastgoed zijn volatiele financiële producten, waarbij de spaarder nooit zeker van winst kan zijn.

Aan het eind van het jaar wordt de winstdeelneming van het tak21-contract vastgesteld op basis van de prestaties van de obligaties, de aandelen en het vastgoed. Het totale rendement — de gewaarborgde rentevoet plus de winstdeelneming — wordt slechts één keer per jaar bepaald, aan het begin van het jaar dat volgt op de storting.

Dat maakt het voor een verzekerde moeilijk om in te schatten welke opbrengst hij van zijn belegging mag verwachten. Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor prestaties in de toekomst, maar er blijkt wel uit hoe stabiel de resultaten van een beheerder zijn.

KARINE HUET

Rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor prestaties in de toekomst.

Wie kiest voor een tak21-contract, moet acht jaar wachten voordat hij zijn intresten belastingvrij kan innen.