DE RENAISSANCE

Recticel begint aan een nieuw leven met nieuwe – hoofdzakelijk Vlaamse – aandeelhouders. De chemiegroep verwierf in de voorbije weken haar onafhankelijkheid van Generale Maatschappij, met volledige instemming van de holding. Een vriendelijke ontvlechting die een traditioneel deel van het Franstalige bedrijfsleven in Vlaamse handen brengt. Bouwmeester van de overeenkomst is Luc Vansteenkiste (51 j.), gedelegeerd bestuurder van Recticel. Dit jaar viert de charmante West-Vlaming zijn zilveren jubileum bij Recticel: “Mijn zachte aanpak is niet zo zacht. Als het moet, dan snij ik, maar ik zal vooraf grondig alle alternatieven onderzoeken.”

Crisissen en naamsveranderingen waren in die eerste kwarteeuw van Luc Vansteenkiste nooit uit de lucht. Je moet een getrainde belegger zijn om de sprongen van PRB naar Gechem en later naar Recticel te begrijpen: “Ik heb in vreselijk veel crisissen gezeten. In ’91 begon ik als CEO met 6 miljard frank eigen middelen en 21 miljard frank financiële schulden. Na enkele maanden hadden we 9 miljard frank eigen middelen en nog slechts 6 miljard frank financiële schulden. Twintig van de zestig fabrieken werden gesloten, 1500 mensen afgedankt. We verloren slechts 1 miljard frank van de 27 miljard frank omzet.” Men moet goed gek zijn om verder te gaan? “De hoofdreden om vol te houden was dat Generale Maatschappij steeds bleef investeren. Ik mocht en kon bouwen, ondanks de jarenlange zwarte sneeuw,” getuigt Luc Vansteenkiste. Een alternatief voor de intrede van nieuwe financiers was asset-stripping, de verkoop per bedrijfsonderdeel. Dat ging in tegen de diepste overtuiging van Luc Vansteenkiste, en die overtuiging werd gedeeld door GMB: “Het potentieel van de onderneming zou daardoor vernietigd worden. Ik was dan zeker niet aangebleven. Ik wil niet breken wat ik 25 jaar mee heb opgebouwd. Voor GMB was Recticel 2% van haar portefeuille, dus niet een probleem dat bij voorrang afgehandeld diende te worden.” De druk is vandaag van de ketel, het enthousiasme bij de 8970 medewerkers is doorleefd. De zomeroperatie wordt ervaren als een nieuw begin. Ook de beurs is wakker geschoten en de koers van Recticel veert op.

Luc Vansteenkiste leest managementboeken eenmaal: “Goeroes zeggen, je moet één ding doen, kiezen, ofwel technologisch uitmuntend zijn (bijvoorbeeld in autoproducten), ofwel een kei in de marketing (bijvoorbeeld van matrassen) ofwel overheersend in de volumeproductie. In tegenstelling tot het advies van al die heren voeren wij die drie hoofdstrategieën tegelijkertijd uit. Het goeroedom is niet alwetend.” Recticel is gefragmenteerd over 5 sectoren en 20 landen en boekt in die wirwar 36,7 miljard frank geconsolideerde omzet.

Luc Vansteenkiste is een ondernemerskind. Vader Vansteenkiste was eigenaar-bedrijfsleider van een schoenenfabriek met 50 werknemers in Izegem. De managementvennootschap van Luc Vansteenkiste, Vean, gesticht in ’96, is genoemd naar het familiebedrijf. Vader stierf toen Luc Vansteenkiste, het jongste kind, vijf jaar was. Vean werd vrijwillig gesloten in 1958 vóór in de jaren ’60 een regen van failissementen op de branche neerviel. Studeren deed Luc Vansteenkiste voor burgerlijk scheikundig ingenieur aan de KU Leuven. Zijn moeder stierf toen hij in het derde jaar zat en hij begon meteen te werken na de studieronde. In ’72 kon je zonder problemen solliciteren, jobs waren beschikbaar bij de vleet: “Ik wou naar Eurofoam in Wetteren bij Ronald Demeyer, omdat ik gehoord had dat er veel jonge kaderleden waren. De vloer wilde ik op, in de productie. Onderzoek en verkoop spraken me weinig aan. In Wetteren, toch een onderdeel van PRB, hoorde ik geen woord Frans.” Eurofoam was de wereld van de polyurethaan. In ’68 had Eurofoam een omzet van 2 miljard frank, vandaag is de opvolger, Recticel, een multinational. Luc Vansteenkiste heeft een talenknobbel en mocht in ’76 in Mexico een fabriek openen, in ’78-’80 idem in Cyprus, in ’79 nam hij de leiding op zich van de PU-afdeling van Isomo in Izegem. In ’82 was het de bedoeling om de grootste PU-fabrikant van Europa te vormen door het samenbrengen van de belangen van Eurofoam, Solvay en Shell, maar Europa lag dwars. British Vita pikte de stukken op en is vandaag een sterke concurrent van Recticel. Na ’82 volgde dan ook de diversificatie naar matrassen en autoproducten. Gechem werd de nieuwe doopnaam en veel ellende begon voor het nieuwe, disparate bedrijf. Luc Vansteenkiste: “In ’85 werd me gevraagd om het zwaar problematische Carbochimique te leiden. Er werd me aangeraden “Kerel, sluit die fabriek meteen, je zal als Vlaming nooit aarden bij die Waalse arbeiders”. Er is 18 maanden keihard gewerkt en de omzet werd verdubbeld. Dan is Carbochimique doorverkocht aan een Italiaan, die de omzet opnieuw fors verhoogd heeft en Carbochimique koestert als zijn Noord-Europese bruggenhoofd.”

In 1988-1989 verbleef Luc Vansteenkiste in de VS om daar 15 fabrieken met een totale omzet van 4 miljard frank te runnen. Hij pendelde tussen het oude en het nieuwe continent. Op één jaar was hij 270 dagen van huis, wat topzwaar werd. Hij tracht steeds twee opdrachten te combineren. “Noord-Amerika was zeer leerzaam voor mij, ook de Franse netwerking die ik ontdekte tijdens de periode Suez-GMB. En ik heb steeds sympathie gehad voor de Vlaamse relatie-opbouw rond Louis Verbeke. Alhoewel. In tegenstelling met de krantenberichten ben ik geen Vlerick-boy. Ik stapte in het netwerk via Danny Braeckman die ik 16 jaar geleden leerde kennen in Wetteren. Langs Danny ontmoette ik Luc De Bruyckere, Louis Verbeke, Johan Mussche, enzovoort.”

Je zal me niet erg flashy vinden, lacht Luc Vansteenkiste: “Ik ben slechts eenmaal naar Davos geweest, dan wist ik het wel.” Hij steekt veel kennis op in de raden van bestuur waarvan hij lid werd (en is bedrijvig in het Instituut van Bestuurders, aanleunend bij de Vlerick School voor Management). Luc Vansteenkiste begon als extern bestuurder bij Telinfo, na een dagje brainstormen met John Cordier. Ook bij Sioen, nadat Jacky Sioen hem vroeg voor een gedachtenwisseling over de automotive-branche. Bij CBR kwam hij ter vervanging van Walter Vanden Avenne, op vraag van Donald Fallon, die een Vlaming in zijn raad wilde. Mandaten bij BATC, Koramic en Spector volgden. Vandaag is het welletjes, laat Vansteenkiste horen: “Ik stop.”

FRANS CROLS