De reizende ondernemer achter Peking Express

Vlaanderen weet intussen wie Peking Express heeft gewonnen. Achter deze succesreeks zit het productiehuis Kanakna, dat ook de kaskrakers Expeditie Robinson en Temptation Island maakte. Maar Kanakna kan nog meer: alle Vlaamse tv-zenders te vriend houden.

Televisiezenders hebben een productiehuis als vaste minnares. Wat Woestijnvis is voor de VRT, is De Televisiefabriek/ Eyeworks voor VTM. Heeft VT4 dan Kanakna als maîtresse? Fout, Kanakna is niet gebonden aan één huis. “We willen juist de logica van een markt met slechts drie mogelijke klanten overstijgen,” vertelt gedelegeerd bestuurder Ludo Poppe. “In zo’n kleine markt word je met argusogen gevolgd. Een goede relatie met een van de drie zenders kan de relatie met de andere twee flink verzuren.”

Laat er geen misverstand over bestaan: Kanakna doet het goed. Het productiehuis met hoofdkwartier in een statige villa in Schaarbeek werkte voor de VRT (‘Het leven zoals het is’), maar verwierf toch voornamelijk bekendheid dankzij de kaskrakers ‘Temptation Island’ en ‘Expeditie Robinson’ die het voor VT4 inblikt. Ludo Poppe ziet er niet uit als de patron van een bedrijf met 6,8 miljoen euro omzet. De freelance reportagemaker die ooit voor de VRT de wereld rondreisde, leeft in de producent gewoon voort. En al is ‘Peking Express’ nu niet bepaald een reportage over de Russische maffia, toch sluit het feuilleton met wat goede wil opnieuw aan bij het reportagegenre waar Poppe zijn carrière in de jaren tachtig mee begon.

Het is met wijlen Pascal Decroos – de journalist naar wie een fonds voor onderzoeksjournalistiek is genoemd – dat hij Kanakna in 1992 oprichtte. “We hadden allebei te veel werk als freelancers,” blikt Poppe terug. “Op voorspraak van de VRT gingen we toen met elkaar praten en besloten we een bedrijfje op te richten. Op die manier konden we het risico verdelen om iemand extra aan te nemen.”

Het pas opgerichte productiehuis bleef voltijds reportages maken. Tot 1996, toen Bert De Graeve aan het roer van de openbare omroep kwam en het accent naar de local news stories verschoof. Er was in die context geen plaats meer voor internationale reportagemagazines zoals die in ‘NV De Wereld’ te zien waren. Daarmee waren Poppe en Decroos hun belangrijkste afzet- kanaal kwijt.

Intriges in ‘Camping’

Kanakna ging dus op zoek naar andere vormen van human interest. Enkele jaren later gold het jonge productiehuis als specialist in docusoaps en reality shows. Aanvankelijk had Poppe spijt over de koerswijziging, maar tien jaar later kan hij tevreden terugblikken. Kanakna ontwikkelde een gevoel voor vormvernieuwing dat de firma tot op vandaag geen windeieren heeft gelegd.

Het eerste exploot in de nieuwe richting was de serie ‘Camping’, gebaseerd op de intriges op een kampeerterrein in het grensgebied tussen Vlaanderen en Nederland. Poppe kende die camping en wist dat er verhalen te rapen vielen, omdat hij er als kind ettelijke zomers doorbracht. Een geluk trouwens – zo blijkt – dat op de camping zowel Nederlanders als Vlamingen resideerden. “Eigenlijk namen we een groot risico,” geeft hij toe. “We hadden amper een budget voor zo’n omvangrijke docusoap, maar halverwege de productie kregen we ook Nederland 1 mee in het budget.”

De eerste echte Vlaamse docusoap was daarmee een feit. Kanakna had de mosterd gehaald in Groot-Brittannië, waar toen al enkele docusoaps liepen. “Die waren wel rolgebonden en met het oog op die rollen gecast,” weet Poppe. “‘Camping’ had die rollenaanpak niet. Iedereen was er gewoon zichzelf. Daardoor werd het ook een erg intensieve productie.”

Na ‘Camping’ werd Kanakna iets voorzichtiger. In de reeks ‘Het leven zoals het is’ richtte het productiehuis zijn blik achtereenvolgens op de politie, de kinderkliniek en de bevallingskamer. In 2000 volgde de eerste productie van ‘Expeditie Robinson’ voor VT4 en begon Kanakna aan zijn nauwe relatie met de commerciële zender uit Nossegem. ‘Expeditie Robinson’ is een Zweeds concept dat VT4 had gekocht. Christine Maes, woordvoerster van VT4: “We zochten een productiehuis dat ervaring had met reality-tv en veel aandacht toonde voor de kwaliteit van het beeld. Het internationale reportageverleden van de mensen bij Kanakna speelde daarbij in hun voordeel.”

Met ‘Peking Express’ legt Kanakna de lat voor zichzelf wat hoger. Het programma is een adventure reality show. Peking is een eigen format van Kanakna – trouwens al verkocht aan RTL Duitsland – en een moeilijk genre omdat het zich afspeelt in een dynamisch decor. “Op dat terrein hebben we nu enige voorsprong op onze concurrenten,” weet Poppe.

Kritiek dat ‘Peking Express’ niet het beoogde succes haalde, wijst hij met de kijkcijfers van de hand. “We halen in de doelgroep van VT4 bijna het dubbele van het gemiddelde marktaandeel van VT4. Dat is een succes. Trouwens, de eerste editie van Robinson had een vergelijkbaar aantal kijkers.”

Vrijheid heeft een prijs

Kanakna bleef intussen docusoaps voor de VRT maken, terwijl de relatie met VT4 steeds inniger werd. Het laatste jaar leek de samenwerking met VRT echt te verwateren, maar dat is slechts schijn. Volgens Poppe werkt Kanakna aan een nieuwe serie voor de openbare omroep. Dat er nooit een exclusieve verbintenis tussen Kanakna en VT4 kwam, heeft in de eerste plaats te maken met het karakter van de tv-zender uit Nossegem. Het is een klein station en dus houdt topman Patrick Tillieux nogal van vrijheid en concurrentie. Een kleine zender moet gewoon sneller en scherper kunnen reageren. Exclusieve contracten zijn in die context vooral een rem op de creativiteit.

“Wie ons inschakelt, verwacht iets speciaals,” weet Poppe. “Uiteraard is het prijskaartje voor imagobepalende programma’s als ‘Expeditie Robinson’ of ‘Peking Express’ hoger dan voor de doorsneeproductie. Maar zoveel maakt dat niet uit. De budgetteringsstructuren voor televisieprogramma’s in Vlaanderen zijn redelijk uniform. Er is een vaste fee voor productie. Het komt erop aan zo efficiënt mogelijk om te springen met die centen. Aangezien personeel een belangrijke kostenpost is, valt wat wij doen moeilijk te plannen zoals een klassieke business.”

Kanakna wil zichzelf liever niet vergelijken met de Nederlandse productiegigant Endemol. “Wij zijn niet zo bezig met het uitbouwen van een zakelijk model,” zegt Poppe. “In wat wij doen, draait het om mensen. De hardware om onze programma’s te maken, wordt elke dag goedkoper. Eigenlijk is de ruggengraat van wat we doen de kwaliteit van onze werknemers.”

De eerste zeven jaar werkte Kanakna met een kern van een tiental vaste interne mensen, daaronder is ook de huidige partner Stef Soetewey en sleutelfiguur Gert van Kerckhove. Benadrukt Poppe. “Wij zijn verplicht om lean en mean te blijven. Gemiddeld werken hier zo’n zestien vaste medewerkers, maar in de zomer of in volle productie kan dat oplopen tot 150 medewerkers. Persoonlijk geloof ik niet dat Kanakna zich moet binden aan één zender. Vrijheid is de essentie van vernieuwing. Je hebt een bepaald soort wispelturigheid nodig om de randen van het bekende pad af te tasten. Eigenlijk is die onzekerheid een prijs die we graag betalen voor de vrijheid.”

Roeland Byl

“Gemiddeld werken hier zo’n zestien vaste medewerkers, maar in de zomer

of in volle productie kan dat oplopen

tot 150 medewerkers.”