De regering heeft een van de slechtste maatregelen in jaren genomen

Waarom de verlaging van de btw op elektriciteit een bijzonder slechte maatregel is.

Dringend meer mensen aan het werk krijgen en de concurrentiekracht van onze bedrijven versterken. Dat zijn vandaag de prioriteiten van elke regering in dit land. Maar op het moment dat er een consensus is gegroeid dat een stevige verlaging van de lasten op arbeid, deels gefinancierd met een hogere belasting op consumptie, een van de beste manieren is om deze doelstellingen te realiseren, wil de federale regering het omgekeerde doen: een btw-verlaging op elektriciteit. Deze maatregel is, ondanks stevige concurrentie, een van de slechtste van de voorbije jaren.

De btw-verlaging zou goed voor de koopkracht zijn van de gezinnen. Fout. Ja, de elektriciteit zou goedkoper worden, toch als de leveranciers de lagere btw niet gebruiken om hun marges en prijzen te verhogen, wat best mogelijk is. Maar de lagere btw slaat tegelijk een gat in de begroting, en dat tekort moet eerder vroeg dan laat gefinancierd worden, met andere belastingverhogingen of besparingen. Dat zullen de gezinnen voelen. Een belastingverlaging creëert geen koopkracht, maar verschuift enkel koopkracht. Méér nog, omdat een lagere elektriciteitsprijs tot meer verbruik zal aanzetten – hoewel Open Vld een poging ondernam om deze wet van vraag en aanbod af te schaffen – en omdat onze elektriciteit voor een groot gedeelte wordt opgewekt met ingevoerde brandstoffen, zal een lagere btw finaal leiden tot koopkrachtverlies voor de economie als geheel.

De btw-verlaging zou ook de werkgelegenheid opkrikken. Opnieuw fout. De btw-verlaging kan via een tempering van de index ook de stijging van de lonen afremmen, en dat kan tot extra werkgelegenheid leiden. Maar in dat geval financieren de gezinnen, via lagere lonen, toch de lagere btw, en dan valt het argument van de hogere koopkracht al meteen weg. Het zou veel efficiënter zijn om het geld dat geïnvesteerd wordt in een lagere btw, meteen te gebruiken om de lasten op arbeid te verlagen. Dat is een veel efficiëntere manier om werkgelegenheid te creëren. Wie van Brussel naar Antwerpen moet, rijdt toch ook niet via Gent?

Daarnaast staat een btw-verlaging op elektriciteit haaks op het milieubeleid van de afgelopen jaren. Eerst worden kosten noch moeite gespaard om het elektriciteitsverbruik terug te dringen en het productiepark groener te maken, en nu zouden de burgers fiscaal aangemoedigd worden om meer energie te verbruiken? Begrijpe wie kan. Waar is de visie?

De politieke logica achter de maatregel is, met wat goede wil, nog te begrijpen. Welke politicus deelt niet graag fiscale snoepjes uit kort voor de verkiezingen? En dat het voorstel uit de koker van sp.a komt is ook logisch, want btw is een belasting die de lagere inkomens even hard treft als de hogere inkomens. Economen Gert Peersman en Koen Schoors argumenteren echter dat via het mechanisme van de automatische indexering een lagere btw vooral een cadeau voor de vermogenden is.

Voor CD&V moet dit gedrocht het lepeltje suiker worden om op termijn de bittere pil van het wegwerken van loonkostenhandicap door te slikken. Maar wie gelooft deze krakkemikkige constructies nog?