De ‘redder van België’

Meende koning Albert het toen hij Guy Verhofstadt de redder van België noemde? Of wou hij alleen beleefd zijn? Journaliste Sarah De Bisschop, het vliegje op de muur, legde de koninklijke woorden op band vast en de ex-premier deed gemaakt alsof hij dat erg vond.

Het boek Een jaar in het spoor van Guy Verhofstadt is een uitvloeisel van de Canvas-documentaire Puur persoonlijk over de liberaal. De Bisschop volgde Verhofstadt tussen augustus 2007 en april 2008 met haar camera. Haar adagium voor de politiek? Mep en gij zult gemept worden.

Ze noemt zichzelf een gevaccineerde toeriste in de Wetstraat-jungle. Wat haar werk des te interessanter maakt omdat het de toppolitiek laat zien door iemand anders dan doorgewinterde politieke journalisten. De documentairemaakster leerde op haar beurt dat om Verhofstadt te begrijpen, je niet zozeer moet vertrekken van zijn relatie tot zijn medemens, maar veeleer die tot zichzelf. Ze noemt het Guyocentrisme.

De auteur schetst het rake beeld van Verhofstadt als ongelikte beer die goed kan speechen. Ze gunt ons een blik van het klank- en lichtspel in de politieke achterkamers van de ex-premier. De lezer krijgt een glimp van de rauwheid van de politieke strijd, die nog harder verloopt wanneer er geen camera’s in de buurt zijn. Verhofstadt is koppig en het mordicus willen bereiken van zijn doel kan het slechtste en het beste in hem naar boven halen.

De vleugels van het vliegje op de muur zijn geknipt en toch is het getuige van opmerkelijke feiten. Zoals de wijze waarop Verhofstadt de publieke opinie manipuleert. Hij zal tot elke prijs verkondigen dat de begroting in evenwicht is, ook al vindt zijn kabinetschef dat dit flauwekul is.

Dankzij De Bisschop zijn we ook getuige van de grote animositeit die er blijft bestaan tussen de liberale top en de christendemocraten. Het scheldwoord tsjeef is niet van de lucht. De levensgrote wrevel die CD&V bij de Open Vld wekt, zal hoogstwaarschijnlijk een rol spelen in de komende verkiezingscampagne. Dat MR-baas Didier Reynders meermaals in het verhaal opduikt, dient eveneens vermeld.

Het boek is lezenswaardig en beter dan de televisie-uitzending, die wel de sterkte van het beeld meeheeft. De Bisschop kan veel meer kwijt in haar schrijven, al blijft het een eenzijdig beeld van de toppoliticus. Verder dan zijn leven in de bureaus, vergaderzalen en gangen van de Wetstraat 16, geraakt de journaliste nauwelijks.

Dat is niet haar schuld. Verhofstadt is er de man niet naar om in zijn persoonlijk leven te laten kijken. Dat hij onverwachts voor een derde keer premier werd, duwde De Bisschop nog meer in een eendimensionale richting. Hoe dan ook, het boek is de moeite waard. En het is nog maar de vraag of Verhofstadt opgezet is met het beeld dat van hem is opgehangen. Het zou in elk geval niet verbazen dat de modale lezer, kijker, kiezer er het zijne van denkt.

SARAH DE BISSCHOP & TIM VAN STEENDAM, EEN JAAR IN HET SPOOR VAN GUY VERHOFSTADT, VAN HALEWYCK, 2009, 182 BLZ, 16 EURO.

Boudewijn Vanpeteghem