De prijs van 5655 voorkeurstemmen

“Logisch toch dat we in de weken voor de gemeenteraadverkiezingen en in de week daarna, met de begrotingsopmaak, geen helder hoofd hadden om over deze zaken te beslissen,” lachte minister van Telecommunicatie Rik Daems (VLD) op 20 oktober jongstleden bij de aankondiging van een pak besluiten over de Belgische telecommunicatiemarkt.

Belgacom had op 8 september out of the blue laten weten dat interzonaal bellen vanaf 1 oktober evenveel zou kosten als zonaal bellen . Het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie (BIPT) had twee weken later gewaarschuwd dat die tariefhervorming mogelijk concurrentievervalsend was. Remediërende maatregelen waren op 29 september op hun website verschenen.

Omdat minister Daems echter in Leuven burgemeester wou worden, zou het tot 20 oktober duren – een nuchtere vastentijd na de tariefaankondiging van Belgacom – voor hij daarover een beslissing kon bekendmaken. Weliswaar met terugwerkende kracht vanaf 1 oktober. Een verontschuldiging kon er niet af.

“Natuurlijk brengt dit extra werk mee voor onze informatici,” zegt een jurist bij een alternatieve operator. “Maar schadelijker is dat Belgacom intussen voluit zijn nieuwe tarieven kan propageren, terwijl jijzelf geen zekerheid hebt over wat je jouw klanten kan bieden. Je kent één van je kostenelementen niet.” Niet verwonderlijk dus dat er tegen 20 oktober een prerevolutionair klimaat was ontstaan bij de alternatieve operatoren en dat de roep om het BIPT los te maken van de minister luider klinkt dan ooit.

In principe is het BIPT bevoegd in een aantal fundamentele tariefdossiers (zoals dit). In de praktijk is de telecomregulator echter qua statuut een parastatale A. Daardoor is hij een publieke instelling die door de bevoegde minister wordt vertegenwoordigd en beheerd. Langs een omwegje kan Rik Daems zich dus bij het BIPT laten gelden en dat doet hij nog sterker dan zijn voorganger Elio di Rupo (PS).

Dat hij tegelijk de eerlijke concurrentie moet waarborgen en als minister verantwoordelijk is voor de verdere privatisering van Belgacom – de minister spreekt geregeld over ‘wij’ als hij Belgacom bedoelt – vertroebelt de situatie verder.

Ook al omdat de top van het BIPT een ‘socialistisch’ etiket heeft, bestaat er dus nu een parallel circuit in de besluitvorming rond telecom, waardoor alle betrokkenen zowel lobbyen bij het BIPT als bij het kabinet (wat een verlies van kostbare managementtijd betekent). En wanneer kabinet en BIPT elkaar dan nog eens in de wielen rijden, zoals bijvoorbeeld in het geval van de vaste draadloze breedbandtoegang, kan een hele technologie in haar kansen gehinderd worden, gewoon omdat zij niet op tijd geregeld geraakt.

De Europese Commissie zal in zijn volgende rapport over de implementatie van zijn telecomregulering België opnieuw over deze ministeriële belangenvermenging aanspreken. Dat stond alvast in het eerste ontwerp van dat document. Rik Daems zelf zei op 20 oktober dat hij een consultant zou raadplegen over een hervorming van het BIPT. Tegelijk hoopte hij dat ons land volgend jaar, als voorzitter van de Europese ministerraad, eigen ‘Belgische’ accenten zou kunnen leggen in de Europese telecompolitiek. Gemeten aan onze track record zit Europa daar zeker op te wachten.

BRUNO LEIJNSE