De oorlogsvreugde zal van korte duur zijn

Beleggers werden de voorbije maanden overspoeld met de lessen van de eerste Golfoorlog. De verschillen tussen twaalf jaar geleden en nu zijn echter groter dan de gelijkenissen. Toen was een snelle oorlog een opluchting. Beleggers zullen vandaag met minder niet tevreden zijn.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer.

Je kan er niet omheen kijken. De gelijkenissen tussen de huidige Golfoorlog en die van twaalf jaar geleden zijn samen te vatten in vier woorden: Bush-Hoessein-Irak-(snelle) oorlog. Om toekomstige situaties in te schatten, zoeken beleggers altijd naar gelijkenissen uit het verleden. Evident dat 1991 als voorbeeld werd geanalyseerd. En omdat iedereen vooral op zoek was naar de gelijkenissen, besteedde er nagenoeg niemand aandacht aan de verschilpunten.

De conclusies waren dus eensluidend en alle beleggers werden geconditioneerd om te kopen bij het begin van het conflict. Om zeker te zijn werd er zelfs al een week op voorhand gekocht. Kwestie van het feest niet te missen.

Verschilpunten. De huidige Bush jr. lijkt natuurlijk evenveel op de toenmalige Bush sr. als de nieuwste dubbelganger van Saddam Hoessein op het origineel. Maar de belangrijke verschilpunten situeren zich op andere vlakken. De tabel op deze bladzijde vat ze samen.

Op economisch vlak is het grootste verschilpunt de aard van de voorafgaande vertraging. In de VS was de schoonmaakfase in 1991 al ver gevorderd, terwijl er nu op een aantal vlakken nog geen enkele vooruitgang is geboekt. Kijk maar naar het toenmalige evenwicht op de lopende rekening; vandaag zien we alleen maar tekorten, en die nemen nog elke dag toe.

Ook de financiële markten zitten in een fundamenteel andere situatie. In 1991 was de Amerikaanse beurs goedkoop. Nu is Wall Street volgens dezelfde maatstaven tot twee keer duurder. Het dividendrendement bedraagt bijna de helft. De koers-winstverhouding is met siliconenwinsten (geflatteerde analistenschattingen) 30 % duurder, volgens de winstschattingen van Warren Buffett zelfs dubbel zo hoog. De markten waren in 1991 trouwens in een opwaartse trend die tijdelijk werd onderbroken door het conflict. Nu zitten ze in een neerwaartse trend.

Ook op politiek vlak is de situatie fundamenteel verschillend. Destijds was de Golfoorlog een alleenstaand conflict. Het einde van de Irakcrisis was meteen het einde van een hoofdstuk. Herinner u dat iedereen dat een jaar geleden ook hoopte van het conflict in Afghanistan. Maar wat zal er nu gebeuren na Irak? Rust tot aan de Amerikaanse presidentsverkiezingen, of op naar de volgende schurkenstaat? Als de markten twaalf jaar geleden verrast reageerden, dan was dat vooral door de onzekerheid over de militaire capaciteiten van zowel Irak als de VS. Vandaag bestaat er wat dat betreft geen enkele onzekerheid. Elke afwijking van een perfect scenario zal ontgoochelen.

Als het stof optrekt. Als we de verschilpunten op financieel, economisch en politiek gebied samenbrengen, komen we tot de volgende drie risico’s die vandaag door de markten worden onderschat en die, na de initiële opluchting, de vooruitzichten voor de economie zullen bepalen.

1. Door zijn houding strijkt Amerika in tegen de haren van de financiers van zijn eigen economisch herstel. Met zijn historisch hoge financieringstekort hangt de VS in sterke mate af van buitenlands kapitaal om zijn groei (en ook zijn oorlog) te financieren. Dit kan het herstel sterk bemoeilijken.

2. In 1991 was de grote winnaar van de Golfoorlog de economische samenwerking en de internationale handel, twee motoren van de groei in de jaren negentig. Nu steekt het protectionisme de kop op. Dit kan de groei in de komende jaren sterk belemmeren.

3. Ten slotte is er het verdwijnen van het vredesdividend. Economie en markten gedijen bij vrede. Het einde van de koude oorlog was een boost voor de aandelen. Als de VS na een snelle oorlog niet een snelle hand uitreikt naar de wereldgemeenschap, zal de conflictsfeer blijven duren.

Het sentiment kan dus door een snelle oorlog in Irak tijdelijk verbeteren, maar de economische problemen zullen er niet door worden opgelost. De huidige oorlogsvreugde op de beurzen zal daarom van korte duur zijn.

Geert Noels

Het sentiment kan door een snelle oorlog in Irak tijdelijk verbeteren, maar

de economische problemen worden

er niet door opgelost.