DE ONTDEKKER VAN BENIDORM

Hij werd jarenlang bestempeld als de underdog van de Belgische toerisme-industrie. Maar dat vond Oostendenaar Gerard Brackx niet erg. Net uit die positie puurde Brackx zijn motivatie en geldingsdrang. Vandaag staat hij, ondanks zijn 67 jaar, ontegensprekelijk aan het hoofd van het Belgische toerismegebeuren.

Toen Gerard Brackx in 1996 de helft van “zijn” Jetair aan de machtige Duitse groep TUI ( Touristik Union International) verkocht, zagen insiders daarin het zoveelste bewijs van een te geringe Vlaamse slagkracht. Toen “buur” Sunair in 1997 ook een buitenlands etiket kreeg opgeplakt, was zelfs sprake van een trend. Wat was er nog Vlaams aan de Vlaamse toerismebusiness?

Vandaag geeft Brackx zijn eigenzinnig antwoord: TUI heeft Jetair, dat nog steeds aan het groeien is, niet volledig ingepalmd. Brackx neemt zelf via zijn familiale holding Imobra een participatie van 50% in TUI België. Naast Jetair controleert TUI België ook Ultramontes en – sinds 1 oktober – Belgium International Travel(BIT). Was hij geen 67, dan zouden we Brackx wellicht bestempelen als de grootste belofte van de Vlaamse toerismesector.

Eigenzinnig. Het woord is al gevallen en typeert Gerard Brackx helemaal. Eigenzinnig stuurde hij zijn kinderen in zijn voetspoor (vandaag zijn Annemarie en Bart belangrijke pionnen op het schaakbord) en zocht hij een leven lang naar zijn grote gelijk. Met zijn charisma en eenvoud is hij erin geslaagd mensen aan zich te binden. “Zij en mijn klanten hebben altijd gelijk,” zegt Brackx, die zijn Jetair-werknemers graag bij de voornaam noemt.

Gerardus Brackx werd in 1931 geboren als zevende kind van een Oostends, katholiek (voornamen eindigend op us waren algemene regel) middenstandsgezin van negen. Vader was eigenaar van een bescheiden fabriekje waar wasmachines en fietsen van de band rolden. Op de drempel van de Tweede Wereldoorlog stierf vader Brackx aan een longontsteking. De dood van hun vader zou de verdere levensloop van alle kinderen tekenen. Door de omstandigheden werden ze gedwongen om op jonge leeftijd verantwoordelijkheid en ondernemerschap te dragen. Al van zijn zestiende stond Gerardus mee op de bres van het geldgewin. “Maar we hebben ook nooit honger geleden,” merkt hij op.

Een schitterende leerling was Brackx niet. Maar als het schoolsysteem onrechtvaardig dreigde te worden, manifesteerde hij zich als erg mondig. Na de school- en de legertijd (waarvan een deel in het Duitse Kassel), stond in 1955 een kustjongen van 24 klaar die droomde van een toekomst met auto’s en reizen. Puur toeval natuurlijk, maar zijn huwelijk met de dochter ( Diane Provoost) van de overbuur paste perfect in dat plaatje. Schoonvader Provoost was garagehouder en de schoonzoon kon terecht in de verkoop. Vijf jaar lang was Brackx verkoper van ronkende automerken die vandaag al lang van de markt zijn verdwenen: Lloyd, Borgward, Plymouth en Goliath.

Toen de Oostendse garage Provoost in zijn bestand ook een aantal bussen zag opduiken, bracht dit Brackx op een idee. Vanaf 1956 organiseerde hij samen met zijn schoonbroer Roger Provoost en via de Reiskantoren Royal Tours busreizen voor Britten die tijdens de zomermaanden de Vlaamse kust wilden bezoeken. Ook excursies met Vlamingen naar de andere kant van het Kanaal prijkten in het aanbod. De grote doorbraak kwam er in 1958, het jaar van de Wereldtentoonstelling in Brussel: Brackx verruimde zijn horizon en begon ook Lourdes-reizen, Tirol-trips en Costa Brava-excursies aan te bieden. Eind jaren zestig was hij de eerste Belg die in samenwerking met Sabena vliegtuigreizen organiseerde naar Benidorm. Voor velen zal hij dan ook voor altijd Mijnheer Benidorm blijven, hoewel hijzelf liever de omschrijving de ontdekker van Benidorm hoort. “Geen enkele plaats in Europa kent zo’n mild klimaat,” weet hij. “Toen ik midden jaren zestig neerstreek in het toenmalige anonieme vissersdorpje met zijn prachtige zandstranden, voelde ik het aan: dit moest een place to be worden.”

Brackx zette zijn overtuiging om in daden en knipte in 1970 het lint door van zijn eigen Belroy-complex. “Ik was het beu dat ik de eerste Vlaamse Benidorm-gangers op tientallen verschillende locaties moest onderbrengen.” Tot 1978 bleef Brackx de enige Belgische reisorganisator met een charterprogramma op Benidorm.

Het woord stilzitten heeft nooit in Brackx’ woordenboek gestaan. “Ik ben een mens van de vooruitgang,” zegt hij met pretoogjes. Meer dan eens wordt Brackx het alter ego genoemd van die andere, zeven jaar oudere Oostendenaar, Rudolf Vanmoerkerke. Beiden hadden op prille leeftijd al een eigen toerismebedrijf. En beiden hadden ook een onblusbare drang om het waar te maken. Maar karakterieel verschillen Vanmoerkerke en Brackx sterk. Een samenwerking heeft dan ook nooit tot de mogelijkheden behoord. Op een mooie zomerdag in 1983 wierp Brackx toch een vislijntje uit naar zijn concurrent. Naar aanleiding van het faillissement van Airtour meende de ondernemer dat hij en Rudolf samen iets konden doen. Maar na een etentje ten huize Brackx gingen de protagonisten met een beleefde handdruk uit elkaar. “Het sterkte mij alleen maar in mijn geloof dat ik het zelf moest waarmaken,” filosofeert Brackx.

In 1994 kreeg hij zijn stille gelijk, toen Jetair – voor het eerst in de geschiedenis – de Belgische ranglijst van touroperators van vliegtuigreizen mocht leiden. Het kleine broertje dat in 1991 amper goed was voor 2,2 miljard frank, bleek op een paar jaar naar het dubbele (5,9 miljard frank) geëvolueerd te zijn. Vandaag tekent Jetair voor 12 miljard frank omzet met ongeveer 300 medewerkers.

Het Duitse TUI, vertegenwoordigd door zijn voorman Ralf Corsten, toonde al langer interesse voor Jetair. Bij een eerste informele babbel, op een blauwe maandag en op neutraal terrein in Enschede, hield Brackx nog de Duitse boot af. Maar een jaar later, in 1996, zouden de verloving en het huwelijk spoedig volgen. Brackx heeft er altijd een hefboom in gezien die hem en zijn familie op termijn alleen maar sterker konden maken. De man, die door het milieu wordt geloofd omwille van zijn charme, maar soms ook wordt nagewezen omwille van een behoorlijke portie naïviteit, krijgt met de dag meer gelijk: zakendoen is alleen mogelijk met een langetermijnvisie.

KAREL CAMBIEN