De ochtend na oudejaarsavond

Met de feestdagen stijgt ook de alcoholconsumptie. Wat zijn katerremedies echt waard?

Een kater: een bijna-doodervaring, een droge mond, barstende hoofdpijn, ledematen van rubber, onpasselijk- heid … Zo ver de geschiedenis reikt, kent men het fenomeen van the day after the night before. Hoe ontstaat een kater eigenlijk? Alcohol wordt rechtstreeks door de maagwand opgenomen in het bloed. Van daar gaat het richting lever, waar een specifiek enzym, alcoholdehydrogenase, de alcohol afbreekt. Van dat enzym is een beperkte hoeveelheid aanwezig, zeker als de lever overspoeld wordt met alcohol. De overtollige alcohol blijft circuleren in het lichaam en verdeelt zich over de lichaamsvochten. Het komt dus ook in de hersenen terecht, en dat blijft niet zonder gevolg. Een beetje alcohol geeft een prettig effect, je wordt er wat vrolijker van. Maar een overvloed verdooft de hersencellen meer en meer. Het reactievermogen neemt af, lopen wordt wankelen en als je je helemaal lazarus drinkt, ontstaan gaten in het geheugen.

Alcoholische dranken bevatten weinig of geen zouten, en voeren tegelijk veel vocht aan. Daardoor raakt de ionenbalans uit evenwicht, wat zorgt voor misselijkheid en braakneigingen. De nieren worden geprikkeld en gaan sneller werken, zodat je vaker moet plassen. Door veel alcohol te drinken, verlies je uiteindelijk meer vocht dan je opneemt. Resultaat: uitdroging. Dat leidt ook tot een tekort aan vocht in de hersenen, met als belangrijkste symptoom: stekende hoofdpijn. Het lichaam gaat het vochttekort tegen door een dorstgevoel op te wekken. Dat is nadorst.

Geen medicijn

Een kater krijg je alleen als je te veel gedronken hebt. Niet als je licht tot matig drinkt. Een kater voorkomen, is dan ook heel eenvoudig: beperk het drinken. Een praktische tip is een glas water drinken tussen twee alcoholconsumpties in. Je drinkt dan niet alleen minder alcohol, maar ook trager. De lever heeft gemiddeld anderhalf uur nodig om de alcohol uit één consumptie (bier of wijn) te verwerken. Bij vrouwen duurt het iets langer, omdat ze in verhouding minder lichaamsvocht hebben. Dat er toch nog heel wat individuele verschillen bestaan in het verwerken van alcohol, heeft ook te maken met de concentratie aan alcoholdehydrogenase in de lever, het enzym dat alcohol afbreekt. De hoeveelheid enzym die je aanmaakt, is deels genetisch bepaald. Als je graag geniet van een goed glas, heb je dus voordeel aan een hoge enzymproductie. Middelen om de aanmaak van dit enzym op te drijven, bestaan niet. En ze worden ook niet verwacht. De reden daarvan ligt voor de hand. Een middel tegen katers zou kunnen zorgen voor een catastrofale opstoot van het drankmisbruik. Katers zijn ten slotte niets anders dan een natuurlijk verdedigingsmiddel van het lichaam om de drinker duidelijk te maken dat hij zichzelf zoiets niet mag aandoen. Investeren in een middel om dat ellendige gevoel tegen te gaan, is not done.

Marleen Finoulst