De nieuwe Oost-Indische Compagnie

The Aequitas Group vervlecht lokale businessnetwerken in de Nederlanden, Zuid-Afrika en Indonesië tot een eigentijdse uitgave van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie in een globaliserende wereldeconomie.

Rotterdam, Kaapstad, Jakarta.

Sentimentele romantiek mag dan wel bijkomstig zijn, toch is een associatie met de roemruchte Vereenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) uit de Gouden Eeuw niet helemaal willekeurig : The Aequitas Group coördineert zakenstromen van en naar Nederland (en Vlaanderen), Zuid-Afrika en Indonesië. Op een bescheiden manier past deze wereldomspannende “triade” in globale businessnetwerken tussen landen en bevolkingsgroepen met een gemeenschappelijk historisch en cultureel erfgoed, zoals beschreven in Joel Kotkins spraakmakend boek Tribes. Maar de 17de-eeuwse VOC was in de eerste plaats een handelslichaam. Bij The Aequitas Group gaat het om investeren, joint ventures en zakendoen in de breedste betekenis. Bovenal gaat het om een gelijkwaardige driehoeksverhouding tussen de drie polen onderling geen eenrichtingsverkeer. En al verlopen de contacten vlotter zolang er een generatie Indonesiërs rondloopt die nog Nederlands spreekt en 15 miljoen Zuid-Afrikanen een aanverwante taal gebruiken, uiteindelijk gaat het om business in het Engels, de internationale zakentaal waarin de Aequitas-partners via het Internet en e-mail opportuniteiten aanbrengen en uitwisselen.

Het initiatief gaat uit van een groepje Nederlandse en Indonesische zakenlui met jarenlange ervaring in de drie gebieden. Ze willen kapitaal, expertise en technologie uit het ene land in contact brengen met de vraag ernaar in de aandachtgebieden en brede omgeving respectievelijk Europa, zuidelijk Afrika en Zuidoost-Azië.

Een torengebouw op de Coolsingel in hartje Rotterdam, een imposante villa in Hollands-Kaapse stijl met zicht op de Tafelberg en de opvallende Mulia Tower, een van die recente aanwinsten waarmee de Indonesische hoofdstad haar skyline elegant inkleurt, zijn de drie steunpunten voor de nog jonge ” global enterprise” : The Aequitas Group.

Op de 23ste verdieping van de Mulia Tower lijken de jonge Indonesiërs in keurig maatpak achter hun computerscherm zo weggeknipt uit een scène van de Amerikaanse yuppie-film ” Wall Street” uit de jaren ’80. Hier huist PT Inconed Sarana Indonesia. Baudouin Coomans is er director business development. De Vlaming verpersoonlijkt wat zijn collega, Herbert Hoppener van The Aequitas Group in Rotterdam, terloops aanstipt als een interessant neveneffect van het Aequitas-initiatief : het bieden van kansen aan durvende afgestudeerden die in Europa nog moeilijk grote uitdagingen vinden. Baudouin Coomans, afkomstig uit Aartselaar, trok zeven jaar geleden op goed geluk naar Singapore en belandde uiteindelijk in Indonesië. Zonder voorafgaande contacten verkende hij op eigen houtje de lokale internationale zakenwereld en kwam terecht bij de invloedrijke investeringsconsulent Harvest International in Jakarta. Hij werd er vorig jaar weggehaald door Micky Hehuwat, gedelegeerd bestuurder van Inconed, het Aequitas-anker in Indonesië. De Rotterdammer Hoppener en de jonge Canadees Bradley Conarroe in Zuid-Afrika zijn uit eenzelfde hout gesneden als Coomans : Conarroe leerde Hoppener kennen via een uitwisselingsprogramma aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en waagde vervolgens de sprong naar Kaapstad om er een antenne van Aequitas uit te bouwen. Coomans, Hoppener en Conarroe zijn de lokale managers van The Aequitas Group in de respectieve landen, maar de zwaargewichten en initiatiefnemers van Aequitas zijn, naast de Indonesische zakenman Micky Hehuwat, Jan Walter De Witte in Zuid-Afrika en Ton Soutekouw in Nederland.

RELATIES BUNDELEN.

Ton Soutekouw, een oud-bankier bij ING en NMB, is met zijn consulentenbureau Cartera Finance Partners in Rotterdam actief in Europa en de VS op het gebied van corporate finance, fusies en overnames en business development. Micky Hehuwat en Jan De Witte zijn partners sinds het opstarten in 1977 van Inconed, dat belangen behartigt van Nederlandse bedrijven in Indonesië. Beiden waren en zijn nog steeds de discrete gangmakers van Nederlandse miljardencontracten voor baggerwerken, leveringen van bruggen en spoorwegmaterieel over de hele Indonesische archipel. Inconed heeft rechtstreekse entrees bij de hoogste beleidsmakers in Jakarta (zie kader).

Jan De Witte vestigde zich in 1988 in Zuid-Afrika en richtte er Jawa Trading & Investments op. Soutekouw, De Witte en Hehuwat vonden het nuttig om de drie netwerken te bundelen in een nieuwe internationale onderneming die vraag en aanbod inzake kapitaal, expertise en technologie in de drie landen waar zij zijn ingeburgerd op een snelle en efficiënte manier zou doen samenvallen.

“Vrijwel dagelijks kunnen we in de krant lezen dat westerse bedrijven, waaronder ook steeds meer Nederlandse en Belgische, hun activiteiten in de opkomende Aziatische economieën uitbreiden of het voornemen hebben dat te doen. Aequitas kan hen wegwijs maken en contacten leggen,” stelt Herbert Hoppener. “In een gebied dat tegen het jaar 2000 de helft van de wereldbevolking zal uitmaken, is de behoefte aan grootscheepse infrastructurele investeringen groot. Dat gaat gepaard met een toenemende behoefte aan kapitaal, expertise en technologie. Aequitas steunt op zakenrelaties en jarenlange ervaring van zijn partners om geïnteresseerde partijen, kortom vraag en aanbod, samen te brengen.”

Zo is Aequitas betrokken bij de bouw van het eerste ziekenhuis voor kinderen in Jakarta. Het project kost 60 miljoen VS-dollar. Zegt Coomans : “De financiering gebeurt door Indonesische en Europese investeerders. Aequitas brengt het kapitaal bij elkaar en zal instaan voor het management van het kinderziekenhuis door westerse en Japanse partners in samenwerking met de Indonesische staf. We onderhandelen met Philips Medical Systems voor de technologische aspecten en met Interboton en hun Indonesische dochter Decorient voor de bouw van het ziekenhuis.” Aequitas heeft via Inconed ook een agentschapsovereenkomst met de Rijsdijk InterGroup uit Rotterdam. Rijsdijk InterGroup is eigenaar van de kranenbouwers Figee uit Haarlem en BM Titan(Nieuwe Boomse Metaalwerken) in ons land. In Zuid-Afrika organiseerde The Aequitas Group op 16 maart jl. een Asian Tigers meet African Lions Conference. Als voorbeeld van zuid-zuid-samenwerking noemt Conarroe het enthousiasme van jonge zwarte ondernemers voor de distributie van Indonesische producten, terwijl Aequitas de Zuid-Afrikaanse fruitkweker Unifruco via Baudouin Coomans in Jakarta in contact bracht met een importeur van fruitsoorten, zoals appels en peren, die in het tropisch klimaat van Indonesië niet groeien. Coomans vermeldt dat Aequitas ook betrokken is bij gesprekken voor een samenwerking tussen het Zuid-Afrikaanse Mossgas en Natuna Indonesia, de nieuwe grootschalige gaswinning van het Indonesische staatsbedrijf Pertamina, ‘s werelds grootste producent van LNG.

ORIGINELE FORMULE.

Om hun ideeën gestalte te geven, lieten de initiatiefnemers van Aequitas een haalbaarheidsstudie verrichten naar de behoefte aan zo’n “nieuwe VOC” in de drie landen. Ze grepen daarvoor naar een originele formule : op 1 november 1994 werd een stichting opgericht (een soort vzw met rechtspersoonlijkheid), waarin belangstellende bedrijven 10.000 gulden (180.000 Belgische frank) inbrachten om twee jonge academici Hoppener en Conarroe aan het werk te zetten. Mocht blijken dat het project wenselijk en nuttig was, zouden de sponsors preferentieel aandeelhouder kunnen worden in de nieuwe onderneming (bij een negatieve uitslag waren ze hun geld kwijt).

Op 1 oktober 1995 zag de nieuwe internationale onderneming The Aequitas Group genaamd met een startkapitaal van 1 miljoen dollar het daglicht en trad de helft van de sponsors toe. Namen van de aandeelhouders wil Hoppener niet kwijt, alleen dat de helft Zuid-Afrikaanse en Indonesische bedrijven zijn.

Om op korte termijn inkomsten te genereren, treden de lokale pijlers van Aequitas Inconed in Indonesië en Jawa Trading & Investments in Zuid-Afrika op als vertegenwoordiging voor buitenlandse bedrijven uit de triade Nederland/Vlaanderen-Indonesië en Zuid-Afrika. “Minder voor gewone handelsverrichtingen vanuit Europa,” preciseert Hoppener, “maar voornamelijk voor investeringen en joint ventures in Zuid-Afrika en Indonesië.” Aequitas doet marktonderzoeken, zoekt en selecteert de geschikte lokale (joint venture-) partners.

De twee hoofdobjectieven van The Aequitas Group zijn echter : enerzijds Europese investeerders aantrekken die bereid zijn te beleggen in opportuniteiten in de emerging markets en anderzijds een vehikel zijn voor Indonesische en Zuid-Afrikaanse bedrijven die voet aan de grond willen krijgen in Europa. Zegt Coomans : “Aequitas wil een tussenschakel worden die het Europese beleggers even gemakkelijk maakt om te investeren in Indonesië en in Zuid-Afrika als in Europa. Maar de mensen stappen niet zomaar mee. Je moet een zo volledig mogelijk beeld geven van de risico’s en de mogelijkheden. Wij kunnen dat door onze aanwezigheid op het terrein. Grote investment banks richten zich bij voorkeur op projecten van 50 miljoen dollar en meer. Wij richten onze focus op interessante projecten tot hooguit 50 miljoen dollar, zoals hotels, resorts, kantoor- en appartementsgebouwen. De Nederlandse interestvoeten zijn laag in 1993 lieten de Nederlanders voor een bedrag van 40 miljard dollar in hun spaarkous slapen en deze trend heeft zich de laatste jaren doorgezet. In Indonesië zijn de intrestvoeten dan weer torenhoog, wat de lokale investeerders afremt. Complementariteiten zijn dus voor de hand liggend.”

In Kaapstad wijst Bradley Conarroe op eenzelfde terughoudendheid van de banken, terwijl Aequitas via Jawa Trading & Investments investeerders vond voor een wijnlandgoed van 650 ha en de bouw van 160 woningen in de Kaap. Het land van Mandela kijkt reikhalzend uit naar meer buitenlandse investeerders en handelspartners. Zuid-Afrika heeft goede cijfers, maar niet goed genoeg (3,5 % groei, terwijl een door de regering vooropgestelde jaarlijkse banengroei van 500.000 een economische groei van 6 % vereist). “Na het wegvallen van de apartheid werd hoopvol uitgekeken naar Zuid-Afrika als de motor van de economische ontwikkeling in de rest van het continent. Ik denk dat de buitenlandse investeringen in Zuid-Afrika uiteindelijk wel op gang komen,” zegt Conarroe, managing director van The Aequitas Group in Kaapstad. “Waar de Zuid-Afrikaanse industrie echter vooral behoefte aan heeft, is samenwerking met Europese bedrijven in binnen- en buitenland. De Zuid-Afrikaanse industrie wil de wereldmarkt op. Op het gebied van transport en logistiek hebben Nederland en Vlaanderen veel te bieden aan Zuid-Afrika, dat wordt gezien als toekomstig doorvoerland voor het Afrikaanse continent, zoals de Lage Landen dat zijn voor Europa.”

ERIK BRUYLAND

HERBERT HOPPENER (THE AEQUITAS GROUP) Een internationaal netwerk om zakenstromen te genereren van en naar Zuidoost-Azië en zuidelijk Afrika.